![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,681,090 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,413 |
انتخاب مدل بهینه نفوذ آب در خاک ( مطالعه موردی: اراضی جهاد نصر استان خوزستان) | ||
مدیریت آب و آبیاری | ||
مقاله 9، دوره 9، شماره 2، بهمن 1398، صفحه 291-304 اصل مقاله (959.5 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwim.2020.292420.727 | ||
نویسندگان | ||
حمید زارع ابیانه* 1؛ احمد خسرایی2؛ نیاز علی ابراهیمی پاک3؛ آرش تافته4؛ مهدی جوزی5 | ||
1استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
2دانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
3دانشیار، بخش آبیاری و فیزیک خاک، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
4استادیار، بخش آبیاری و فیزیک خاک، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
5استادیار، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ ﺧﺎک از اجزای مهم چرخه هیدرولوژی و مدیریت آب در مزرعه بوده که اندازهگیری آن زمانبر و پرهزینه است. از اینرو ﻣﺪلﻫﺎی ﻧﻔﻮذ بهکار گرفته میشوند. در این پژوهش مدلهای کوستیاکوف، کوستیاکوف - لوئیس، فیلیپ، سازمان حفاظت خاک آمریکا، اورتون و هورتون براساس آزمایش استوانههای دوگانه در دو مزرعه گندم و لوبیا با هدف تعیین بهترین مدل نفوذ در اراضی جهاد نصر خوزستان بررسی شدند. نتایج نشان داد متوسط سرعت نفوذ در مزرعه گندم بین 47/35 سانتیمتر در ساعت در رطوبت 83/15 درصد در قبل از آبیاری اول تا 35/6 سانتیمتر در ساعت در رطوبت 20/29 درصد بعد از آبیاری دوم بود. متوسط سرعت نفوذ در مزرعه لوبیا با رطوبت اولیه 43/16 درصد قبل از آبیاری اول بین 63/61 تا 70/13 سانتیمتر در ساعت در رطوبت 10/23 درصد بعد از آبیاری دوم بود. کمترین و بیشترین میانگین ریشه مربعات خطا (RMSE) مربوط به ضرایب مدلهای نفوذ تجمعی در مزرعه گندم بهترتیب 21/1 و 14/3 سانتیمتر با ضریب تبیین (R2) 93/0 و 95/0 و در مزرعه لوبیا 57/1 و 42/3 سانتیمتر با R2، 90/0 و 92/0 از معادلات فیلیپ و هورتون حاصل شد. کمترین و بیشترین RMSE مولفه سرعت نفوذ در مزرعه گندم 46/0 و 63/0 و در مزرعه لوبیا 90/0 و 40/1 سانتیمتر بر دقیقه از معادلات فیلیپ و هورتون بهدست آمد. رتبهبندی دقت مدلها در مزرعه گندم و لوبیا نشان داد مدلهای کوستیاکوف - لوئیس و هورتون در برآورد سرعت نفوذ و کوستیاکوف - لوئیس و فیلیپ در برآورد نفوذ تجمعی بیشترین دقت را دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
روش استوانههای دوگانه؛ سرعت نفوذ؛ مدلهای نفوذ؛ نفوذ تجمعی | ||
مراجع | ||
1. احمدی ت.، افراسیاب پ. و دلبری م. (1395). معرفی یک روش ساده در محاسبه پارامترهای هیدرولیکی با استفاده از آزمایش نفوذ بیرکن. مدیریت آب و آبیاری. 6 (1): 147-133. 2. بینام. (1397). گزارش آمار هواشناسی شوشتر. اداره کل هواشناسی استان خوزستان. 10 صفحه. 3. بینام. (1380). استاندارد دستورالعمل اندازهگیری سرعت نفوذ آب در خاک با روش استوانه. نشریه شماره 243 وزارت نیرو و سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. 32 صفحه. 4. پرچمی عراقی ف.، میرلطیفی س.م.، قربانی دشتکی ش. و مهدیان م. (1389). ارزیابی برخی مدلهای نفوذ آب به خاک در برخی کلاسهای بافتی و کاربریهای اراضی. آبیاری و زهکشی ایران. 2 (4): 205-193. 5. تافته آ.، امداد م.ر. و غالبی س. (1396). بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر راندمان کاربرد آب آبیاری نواری در شرایط عمق توسعه ریشه موجود و قابل توسعه گندم در اراضی حمیدیه (خوزستان). حفاظت منابع آب و خاک. 6 (4): 90-75. 6. جنوبی ر.، رضاوردینژاد و. و عباسی و. (1395). ارائه مدل بهینهسازی برآورد پارامترهای نفوذ و ضریب زبری آبیاری نواری با استفاده از دادههای پیشروی و رواناب. مدیریت آب و آبیاری. 6 (1): 45-29. 7. ﺟﻮادی ع.، ﻣﺼﻄﻔﯽزادهﻓﺮد ب.، ﺷﺎﯾﺎنﻧﮋاد م. و مصدقی م.ر. (1396). ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻌﺎدﻻت ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ ﺧﺎک در ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻠﻔﯿﻖ ﮐﯿﻔﯿﺖ آب آﺑﯿﺎری، رﻃﻮﺑﺖ اوﻟﯿﻪ ﺧﺎک و ﺑﺎر آﺑﯽ ﺛﺎﺑﺖ. ﭘﮋوﻫﺶ آب در ﮐﺸﺎورزی. 31 (3): 482-469. 8. چگنی م.، انصاریدوست ش. و اسکندری ح. (1392). تأثیر نوع شخم و مدیریت بقایای گیاهی بر برخی خواص فیزیکی خاک در راستای نیل به کشاورزی پایدار. دانش کشاورزی و تولید پایدار. 24 (2): 40-31. 9. دربندی ص.، دربندی ص. و تقوی ص. (1389). تعیین بهترین معادله نفوذ برای خاکهای ایستگاه نعمتآباد (دانشگاه آزاد واحد تبریز) و آنالیز حساسیت ضرایب معادلات نفوذ به رطوبت اولیه خاک. آبیاری و زهکشی ایران. 4 (3): 337-330. 10. رحمتی م.، نیشابوری م.ر.، محمدی اسکویی م.، فاخریفرد ا.، احمدی ع. و موسوی س.ب. (1394). ارزیابی و بهینهسازی پارامترهای معادلات مختلف نفوذ برای حوضه آبخیز لیقوان. پژوهشهای حفاظت آب و خاک. 22 (6): 20-1. 11. سارانی ف.، غلامعلیزاده ا. و شبانی ا. (1395). مقایسه مدلهای رگرسیونی و هوش محاسباتی در تخمین درصد سدیم تبادلی از نسبت جذب سدیم (مطالعه موردی: خاکهای منطقه میانکنگی سیستان). دانش آب و خاک. 26 (2): 137-125. 12. سپهوند ع.ر.، طایی سمیرمی م.، میرنیا س.خ. و مرادی ح.ر. (1390). ارزیابی حساسیت مدلهای نفوذ نسبت به تغییرپذیری رطوبت خاک. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 25 (2): 346-338. 13. سرخهنژاد م. و کشکولی ح.ع. (1389). تعیین منحنی مشخصه رطوبتی و توابع هیدرولیکی بخش غیراشباع خاک با استفاده از مدل ریاضی. سومین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران. 14. سعدیخانی م.ر. و سهرابی ا. (1396). ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﺑﺮ ﮐﺎرآﯾﯽ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺪلﻫﺎی ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ ﺧﺎک. ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺎک و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺎﯾﺪار. 7 (1): 138-127. 15. سلیمانی ل.، حقیزاده ع. و زینیوند ح. (1395). تعیین بهترین مدلهای برآورد نفوذ در کاربریهای مختلف بهمنظور مدیریت بهینه حوزههای آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاکاشرف، استان لرستان). مدیریت حوزه آبخیز. 7 (13): 41-33. 16. ﻃﺎﻟﺒﯽکلان ی.، ﻣﺤﻤﺪی م.ح. و ﮐﺮﯾﻤﯽ س. (1395). ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻧﻔﻮذ آب در ﺑﺮﺧﯽ ﺧﺎکﻫﺎی اﺳﺘﺎن اردﺑﯿﻞ و زﻧﺠﺎن. ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺎک و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺎﯾﺪار. 6 (1): 126-109. 17. فعالیان ا.، انصاری ح. و صدرالدینی س.ع.ا. (1390). استفاده از منطق فازی برای شبیهسازی الگوی توزیع آبپاش منفرد. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 25 (6): 1433-1421. 18. فولادمند ح.ر. و مظلوم ه. (1395). مقایسه نفوذ آب در خاک با استفاده از روشهای تک استوانه و استوانههای مضاعف. سامانههای سطوح آبگیر باران. 4 (4): 23-32. 19. قربانی دشتکی ش.، همایی م. و مهدیان م.ح. (1388). برآورد پارامترهای نفوذ آب به خاک با استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 23 (1): 198-185. 20. کمالی پ.، ابراهیمیان ح. و وردینژاد و.ح. (1394). ارزیابی و مقایسه روش بهینهسازی چند سطحی و مدل IPARM در تخمین پارامترهای نفوذ در آبیاری جویچهای. مدیریت آب و آبیاری. 5 (1): 54-43. 21. محمدی م.ح. و رفاهی ح. (1384). تخمین پارامترهای معادلات نفوذ توسط خصوصیات فیزیکی خاک. علوم کشاورزی ایران. 36 (6): 1398-1391. 22. نظری پ. (1388). ارزیابی تناسب اراضی منطقه میانآب شوشتر برای زیتون با استفاده از مدل Micro LEIS. همایش ملی علوم آب، خاک، گیاه و مکانیزاسیون کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران. 23. واقفی م. و موحدزاده م. (1393). بررسی و مقایسه مدلهای مختلف نفوذپذیری در حوضه آبریزمند دشتی با استفاده از نتایج آزمایشات استوانه مضاعف. مهندسی آبیاری و آب ایران. 4 (3): 12- 1. 24. ASTM. (2003). Standard test method for infiltration rate of soils in field using double-ring infiltrometer, D3385-03. ASTM International, West Conshohocken, PA. 25. Cubera, E. & Moreno, G. (2007). Effect of land-use on soil water dynamic in Dehesas of Central-Western Spain. CATENA, 71(2), 298-308.
26. Damodhara Rao, M., Raghuwanshi, N.S. & Singh, R. (2006). Development of a physically based 1D-infiltration model for irrigated soils. Agricultural Water Management, 85(1-2), 165-174.
27. De Almeida, W.S., Panachuki, E., de Oliveira, P.T.S., da Silva Menezes, R., Sobrinho, T.A. & de Carvalho, D.F. (2018). Effect of soil tillage and vegetal cover on soil water infiltration. Soil and Tillage Research, 175, 130-138.
28. Gregory, J.H., Dukes, M.D., Miller, G.L. & Jones, P.H. (2005). Analysis of double-ring infiltration techniques and development of a simple automatic water delivery system. Applied turfgrass science, 2, 1-7.
29. Karami, B., Golabi, M. & Dhumal, K.N. (2012). Determination Coefficients of Infiltration Equations: Case Study of Shavoor Plain in Khuzestan Province. International Journal Applied Engineering Research, 7 (1), 55-69.
30. Lado, M., Paz, A. & Ben-Hur, M. (2004). Organic matter and aggregate size interactions in infiltration, seal formation, and soil loss. Soil Science Society America Journal, 68(3), 935-942.
31. Loaiciga, H.A. & Huang, A. (2007). Ponding analysis with Green-Ampt infilteration. Journal of Hydrologic Engineering, 12(1), 109-112.
32. Mishra, S.K.‚ Tyagi, J.V. & Singh, V.P. (2003). Comparison of infiltration models. Hydrogical Processes, 17, 2629-2652.
33. Morbidelli, R., Saltalippi, C., Flammini, A. & Govindaraju, R.S. (2018). Role of slope on infiltration: a review. Journal of Hydrology, 557, 878-886.
34. Rashidi, M. & Seyfi, K. (2007). Field comparison of different infiltration models to determine the soil infiltration for border irrigation method. Journal of Agricultural and Environmental Science, 2, 628-632.
35. Yongyong, Z., Pute, W., Xining, Z. & Ping, L. (2012). Evaluation and modeling of furrow infiltration for uncropped ridge–furrow tillage in Loess Plateau soils. Soil Research, 50, 360-370.
36. Zolfaghari, A.A., Mirzaee, S. & Gorgi, M. (2012). Comparison of different models for estimating cumulative infiltration. International Journal Soil Science, 7 (3), 108-115.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,163 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 544 |