تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,521,018 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,578 |
بررسی پدیده جنگ از منظر ابن خلدون | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
مقاله 6، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 17، مهر 1398، صفحه 147-171 اصل مقاله (898.11 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2020.291548.1306 | ||
نویسندگان | ||
محمد علی توانا* 1؛ سید یزدان هاشمی اصل2؛ جواد جریده2 | ||
1دانشیار بخش علوم سیاسی دانشگاه شیراز | ||
2دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
متفکران مسلمان عمدتا از منظر فقهی-کلامی به پدیده جنگ نگریسته اند، به نظر می رسد ابن خلدون نخستین متفکران مسلمان است که از منطر جامعه شناسی-انسان شناسی به پدیده جنگ می نگرد. مقاله حاضر این پرسش ها را طرح می کند: 1- ابن خلدون چه تبیینی از جنگ ارائه می دهد؟ 2-مهمترین عوامل جامعه شناسی-انسان شناسی آغاز گر و پایان بخش جنگ از منظر ابن خلدون چه می باشد؟3) از منظر وی چه عواملی بر نتیجه جنگ تاثیر گذارند؟ یافته های این تحقیق نشان می دهد ابن خلدون جنگ را پدیده ای طبیعی در مناسبات انسانی می داند. وی بر اساس بدوی یا مدنی بودن، جنگ ها را به مشروع و نامشروع تقسیم می نماید؛ از منظر ابن خلدون جنگ هایی که بر ارزش های بدوی مبتنی هستند نامشروع اند و جنگ هایی که به یک نظم مدنی منجر می شوند، مشروع قلمداد می شوند. وی مهمترین عوامل جامعه شناسی-انسان شناسی آغاز گر جنگ های نامشروع را زیاده خواهی طبیعی بشر، مبارزه برای قدرت صرف می داند و مهمترین عوامل جامعه شناسی-انسان شناسی آغازگر جنگ های مشروع را حفظ نظم و عصبیت اجتماعی و گسترش باورهای دینی می داند. در عین حال او درباره عوامل جامعه شناسی-انسان شناسی جنگ های مشروع و جنگ های نامشروع به عوامل واقع گرایانه (همچون توان نظامی) و عوامل فراواقعی (همچون بخت و اقبال و امور نهانی) توجه می نماید. مقاله حاضر از روش خوانش متن محور بهره می برد. | ||
کلیدواژهها | ||
ابن خلدون؛ جنگ؛ ارزش های بدوی و مدنی؛ قدرت؛ امور نهانی؛ بخت و اقبال | ||
مراجع | ||
منابع
ابنخلدون، عبدالرحمن (1336)، مقدمه، ترجمۀ محمد پروین گنابادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ابن منکلی (1362)، «التدبیرات السلطانیة فی سیاسة الصناعة الحربیة، تحقیق صادق محمود الجمیلی»، المورد، شماره ۴
احمدی، یعقوب (1389)، «تحلیل جامعهشناختی اندیشههای سیاسی ابنخلدون»، فصلنامه معرفت، سال19، شمارۀ 157.
ادیبی سده، مهدی (1379)، جامعهشناسی جنگ و نیروهای نظامی، تهران: سمت.
اسپریگنز، توماس (1365)، فهم نظریۀ سیاسی، ترجمۀ فرهنگ رجایی، تهران: انتشارات اگاه.
ایمان، محمدتقی (1370)، «مقدمهای بر جامعهشناسی جنگ»، مجله زبان و ادب فارسی، شماره 138 و 139.
آربلاستر، آنتونی(1367)، ظهور و سقوط امپریالیزم غرب، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
آشتیانی، جلالالدین (1386)، ایدئال بشر تجزیه و تحلیل افکار، تحقیقی در دین یهود، تهران: نگارش.
آگبرن، ویلیام و نیمکوف، مایر (1352)، زمینۀ جامعهشناسی، ترجمۀ امیرحسین آریانپور، تهران: شرکت سهامی انتشار.
بارنزوبکر (1385)، تاریخ اندیشۀ اجتماعی از جامعۀ ابتدایی تا جامعۀ جدید، ترجمۀ و اقتباس جواد یوسفیان و علیاصغر مجیدی، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
بوتول، گاستو ن(1374)، جامعهشناسی جنگ، ترجمۀ هوشنگ فرخجسته، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بهداروند، محمدمهدی (1391)، جامعهشناسی جنگ، تهران: مؤسسه انتشارات کتاب نشر.
جمشدیها، غلامرضا (1383)، «پژوهشی دربارۀ نقش و جایگاه انسان در اندیشۀ ابنخلدون»، فصلنامه جمعیت، شماره 47 و 48.
جمشیدیها، غلامرضا و میرزائی، مهدی (1393)، «بررسی جامعهشناس بودن ابنخلدون با تأکید بر قواعد روششناختی امیل دورکیم»، فصلنامه مطالعات معرفتی دانشگاه اسلامی، سال18، شماره 2.
ربانی خوراسکانی،رسول (1368)، جامعهشناسی سیاسی جنگ، اصفهان: فیروز.
رفیع، حسین و عباسزاده مرزبالی(1394)، «بررسی ماهیت فراز و فرود دولت در اندیشۀ ابنخلدون»، فصلنامه علوم سیاسی، سال یازدهم، شمارۀ 31.
ریتزر، جورج (1374)،نظریۀ جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
ساسانی و همکاران، فرهاد (1384)، گفتمان جنگ در رسانه- زبان و ادبیات، تهران: انتشارات سوره مهر.
ساوجی، محمد (1380)، زمینههای نوآوری در اندیشۀ ابنخلدون، دانش و مردم، سال دوم، شمارۀ 9و8.
شریفی، آرزو (1395)، «بررسی روانشناسی سیاسی اجتماعی از دیدگاه ابنخلدون»، فصلنامه تاریخ نو، سال6، شماره 15.
عالم، عبدالرحمان (1376)، تاریخ فلسفۀ سیاسی غرب از آغاز تا سدههای میانه، تهران: وزارت امور خارجه.
عالم، عبدالرحمن (1383)، تاریخ فلسفۀ سیاسی غرب از آغاز تا پایان سدههای میانه، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
عباسی، حسنبنعبدالله (1409)، آثار الاول فى ترتیب الدول، تحقیق عبدالرحمن عمیرة، بیروت: دارالجیل.
عنایت، حمید (1377)، بنیاد فلسفۀ سیاسی در غرب، تهران: زمستان.
عنایت، حمید (1384)، بنیاد فلسفۀ سیاسی در غرب (از هراکلیت تا هابز) با مقدمه و به اهتمام حمید مصدق، تهران: انتشارات زمستان.
فارابی، ابوالنصر محمد (1986م)، آراء اهل مدینه فاضله، تحقیق البیر نصرینادر: دارالمشرق، چاپ دوم.
فخر مدبر، محمدبن منصوربن سعید (1346)، آداب الحرب و الشجاعه، به سعی و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، تهران: اقبال.
لازارسفلد، پل (1376)، بینشها و گرایشهای عمده در جامعهشناسی معاصر، ترجمه غلامعباس توسلی، تهران: امیر کبیر.
ماکیاول، نیکولو (1377)، گفتارها، ترجمۀ محمد حسن لطیفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
مظلوم خراسانی، محمد (1389)، «انسان، اسلحه و جنگ»، مجلۀ علوماجتماعی دانشکده ادبیات و علومانسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهار و تابستان.
میلز، سی رایت (1360)، بینش جامعهشناختی نقدی بر جامعهشناسی امریکایی، ترجمه عبدالمعبود انصاری، تهران: شرکت سهامی انتشار.
وهاب، ولی (1370)، «جنگ و صلح»، مجله فرهنگ، شماره 9.
هابز، توماس (1385)، لویاتان، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
Bouthoul,G (1930), ibn khaldoun, sa philosophia social, paris: Bouthoul, G (1969), LA GUERRE, paris: Heinecken, Lindy (2015), THE MILITARY, WAR AND SOCIETY: THE NEED FOR CRITICAL SOCIOLOGICAL ENGAGEMENT , Dept of Sociology and Social Anthropology, Stellenbosch University. Kaspersen, Lars B (2015), Sociology of War, Copenhagen University, Copenhagen K, Denmark. Malesevic, Sinisa (2015), The Sociology of War and Violence, Cambridge University Press. Mufti, Malik (2009), “JIHAD AS STATECRAFT:IBN KHALDUN ON THE CONDUCT OF WAR AND EMPIRE”, History of Political Thought, Volume 30, Number 3, 2009, pp: 385-410. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,258 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 625 |