پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,087,226 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,190,306 |
دلایل رویکرد امیرخسرو دهلوی در غزل به وقوع‌گویی و واسوخت‌سرایی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 7، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، بهمن 1398، صفحه 119-134 اصل مقاله (487.52 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.74940 | ||
| نویسندگان | ||
| آسیه ذبیح نیا عمران* 1؛ نجمه کریمی نژاد2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور | ||
| چکیده | ||
| مکتب وقوع و شاخۀ مشهور آن «واسوخت»، در اوایل قرن دهم در تاریخ ادبیات فارسی جایگاه ممتازی در غزل فارسی دارد. این شیوه که حدّ فاصل میان سبک عراقی و هندی است، بیشترین تغییرات و دگرگونی‌ها را در موضوعات شعری بعد از سبک عراقی ایجاد نموده‌است. امیرخسرو دهلوی از عارفان و شاعران نامدار پارسی‌گوی هندوستان، در نیمۀ دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. با وجود اینکه او یکی از شاعران برجستۀ سبک عراقی است، اما باید وی را از پیشروان وقوع‌گویی در ایران به شمار آورد. سادگی زبان و بیان، واقعیت مسائل بین عاشق و معشوق از ویژگی‌های برجستۀ مکتب وقوع است که در غزلیات وی نمودِ فراوانی دارد. عاشق در غزلیات امیرخسرو در این طرز بیان، ناز معشوق را نمی‌خرد، بلکه هنگامی که با بی‌توجهی معشوق مواجه می‌شود، از وی اعراض می‌کند و زبان به گلایه و سرزنش می‌گشاید. تنبیه کردن و انتقام گرفتن از معشوق سنگدل، بیان روابط و حالات بین عاشق و معشوق، رویگردانی عاشق از معشوق و برعکس، تنبیه و تنزل معشوق، توجه به معشوق مذکر، وصف حالات وصال، بیان خاکساری و ذلت معشوق، بیچارگی عاشق و... از ویژگی‌های غزل اوست. بر اساس دستاورد مقاله، این شاعر در غزلیات خود سوز و گداز حاصل از عشق را که از عناصر مهم در مکتب واسوخت است، در وجود خود درک کرده‌است و آن را به صورت مضمون‌آفرینی همراه با باریک‌اندیشی و خیال‌بافی در غزلیات خود به‌کار گرفته‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امیرخسرو؛ واسوخت؛ مکتب وقوع؛ عاشق؛ معشوق؛ غزل؛ سبک عراقی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
اخگر حیدرآبادی، میرزا قاسم‌علی (1385)، مجموعه رسایل عرفانی، تهران، دانشگاه تهران. جعفری قریه‌علی، حمید (1387)، «وقوع‌سرایی وحشی بافقی در غزل»، نشریۀ زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه سمنان، صص 22-45. خانلری، پرویز (1354)، صائب و سبک هندی، تهران، کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد. دهلوی، امیرخسرو (1362)، خمسۀ امیرخسرو دهلوی، تصحیح امیراحمد اشرفی، تهران، انتشارات شقایق. ــــــــــــــــ (1361)، دیوان کامل امیرخسرو دهلوی، به کوشش محمود درویش، تهران، انتشارات جاویدان. ــــــــــــــــ (1387)،دیوان امیرخسرو دهلوی، با مقدمه محمدروشن، تهران، انتشارات نگاه. ذوالفقاری، حسن(1369)،«بابافغانی و مکتب وقوع»، کیهان اندیشه،ش 33، صص 179_187. رزمجو، توران (1390)، «نگاهی به مکتب واسوخت در تاریخ ادبیات ایران»، کتاب ماه ادبیات، ش 48، صص 80ـ84. سعدی، مصلح‌بن عبداﷲ (1374)، کلیات، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران، طلوع. شبلی نعمانی، محمد (1363)، شعرالعجم یا تاریخ شعرا و ادبیات ایران 1 و 2، ترجمۀ سید محمدتقی فخر داعی گیلانی، تهران، دنیای کتاب. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1358)، صُوَر خیال در شعر فارسی، تهران، انتشارات نگاه. شمیسا، سیروس (1374)، سبک‌شناسی شعر، تهران، انتشارات فردوس. ــــــــــــــ (1380)، سیر غزل در شعر فارسی، تهران، انتشارات فردوس. ــــــــــــــ (1381)، شاهدبازی در ادبیات فارسی، تهران، انتشارات فردوس. صبور، داریوش (1384)، آفاق غزل فارسی، چ 2، تهران، زوار. صفا، ذبیح‌االله (1369)، تاریخ ادبیات ایران، تهران، فردوس. غلامرضایی، محمدرضا (1381)، سبک شعر پارسی از رودکی تا شاملو، تهران، جامی. فخرالزّمانی قزوینی، عبدالنّبی (1363)، تذکرۀ میخانه، تصحح احمد گلچین معانی، تهران، اقبال. فتوحی رودمعجنی، محمود(1394)، «سبک واسوخت در شعر فارسی»، نامۀ فرهنگستان، ویژه‌نامۀ شبه‌قاره، س 1، ش 3، صص 7ـ33. فرشیدورد، خسرو (1378)، دربارۀ ادبیات و نقد ادبی، چ3، تهران، امیرکبیر. گلچین معانی، احمد (1374)، مکتب وقوع در شعر فارسی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. یدی، نرگس و عباسعلی وفایی (1392)، «ریخت‌شناسی و عناصر زینتی عرفانی اشعار امیرخسرو دهلوی»، زیبایی‌شناسی ادبی، د 5، ش 18، صص 23ـ37. یوسف‌نژاد، یوسف‌علی (1389)، تصحیح دیوان شیخ آذری، رسالۀ دکتری، استاد راهنمامظاهر مصفا، تهران، دانشگاه آزاداسلامی، واحد علوم و تحقیقات. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 599 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 540 |
||
