![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,579 |
تعداد مقالات | 71,071 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,680,699 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,149 |
بررسی تحلیلی - تطبیقی رمان دراکولای برام استوکر و اسطورهی ضحّاک | ||
پژوهش ادبیات معاصر جهان | ||
مقاله 3، دوره 24، شماره 2، بهمن 1398، صفحه 357-384 اصل مقاله (338.47 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jor.2017.217611.1460 | ||
نویسندگان | ||
محمود رضایی دشت ارژنه* 1؛ الیاس قادری2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
2کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
در این جستار نگارندگان با واکاوی و مقایسهی تحلیلی تطبیقی رمان مخوف دراکولا اثر برام استوکر و اسطورهی کهن ضحاک، به این دریافت رسیدهاند که دو اثر یاد شده علیرغم روساخت ناهمگونشان، در بسیاری از موارد همگوناند و شاخصههای بنیادین اسطورهی ضحاک، در رمان معاصر دراکولا به شکلی برجسته تبلور یافته است؛ چنانکه در هر دو اثر ضد قهرمانان (دراکولا و ضحاک)، زشتچهر ودیوصفت هستند، در هر دو، ضد قهرمان پس از مرگ یا اسارت در بند، دیگربار به جهان برمیگردد و تباهی پیشه میکند، در هر دو، ضد قهرمانان، عاشق تاریکی و ظلمتاند، در هر دو، پیر خرد، آنیما و سایه کنش فعالانهای دارند، در هر دو ضد قهرمانان روح اهریمنی خود را به دیگران انتقال میدهند، در هر دو آنیما از چنگ سایه رها میشود و یا به تعبیری دیگرگونه، ابرهای بارانزا از اسارت اژدهای خشکسالی آزاد میگردد، در هر دو ضد قهرمانان آدمخوار هستند و در گذر زمان دچار مسخ میشوند و به جادوگری روی میآورند. | ||
کلیدواژهها | ||
دراکولا؛ ضحاک؛ آنیما؛ پیر خرد؛ سایه؛ بازگشت دوباره | ||
مراجع | ||
قرآن آریانپور، امیرحسین (1375 ،(فرویدیسم با شاراتی به ادبیات و عرفان، تهران: امیرکبیر. آیدنلو، سجاد (1388» ،(نکتههای از روایات پایان کار ضحاک»، کاوشنامه، سال 10 ،ش18 :9-48 ابن اثیر، (1364 ،(النهایه فی قریب الحدیث، تحقیق احمد الزاوی و محمود محمـد الطنـاحی، ج4 ،قـم: مؤسسه اسماعیلیان. ابن سینا، حسین بن عبداالله (1363 ،(المبدا و المعاد، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی. اردستانی رستمی، حمیدرضا (1396» ،(بنیـان زروانـی ناکـشتن و بـه بنـد کـشیدن ضـحاک شـاهنامه»، شعرپژوهی، سال نهم، ش 1 ،ص1-22 . استوکر، برام (1376 ،(دراکولا، ترجمة جمشید اسکندانی، تهران: نشر ثالث. اکبرزاده، داریوش (1394» ،(یادداشتی بر اسطورهی ضحاک؛ مطالعه تطبیقی میان شاهنامه، کـوشنامـه و گزیدهای از متون اسلامی»، نشریة ادبیات تطبیقی، سال7 ،ش13 ،ص1-12 . الیاده، میرچا (1376 ،(رساله در تاریخ ادیان، ترجمة جلال ستاری، تهران: توس. امیدسالار، محمود (1362» ،(ضحاک پسر مرداس یا ضحاک آدمخوار»، ایراننامه، ش2 :328-339 . امیدسالار، محمود (1381 ،(جستارهای شاهنامهشناسی و مباحث ادبـی، تهـران: بنیـاد موقوفـات دکتـر محمود افشار. اوپانیشاد (1368 ،(ترجمة محمد داراشکوه، به اهتمام تاراچند و جلال نائینی، تهران: علمی. بازرگان، محمد نوید (1384» ،(اژدهایی به نام آز»، پژوهشنامه فرهنگ و ادب، نشریة دانشکده ادبیـات دانشگاه آزاد اسلامی – واحد رودهن، سال اول، شماره اول، پاییز و زمستان. ص101-135 . باقری، مهری (1368» ،(اژدهای در بند»، آینده، ج15 ،ش1 و 2 ،12-19 . بنونیست، امیل (1377 ،(دین ایرانی بر پایه متنهای معتبر یونانی، ترجمة بهمن سرکاراتی، تهران: قطره. بندهش (1369 ،(گزارنده مهرداد بهار، تهران: توس. بهار، مهرداد (1376 ،(از اسطوره تا تاریخ، به کوشش ابوالقاسم اسماعیل پور، تهران: چشمه. تفتازانی، سعدالدین (1409ق)، شرح المقاصد، تحقیق عبدالرحمان عمیره، قم: الشریف الرضی. تفضّلی، احمد (1354 ،(مینوی خرد، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. چگنی، مراد (1380» ،(اژیدهاک یا ضحاک از اوستا تا شاهنامه»، نامة پارسی، سال6 ،ش2 ،ص18-32 . چهارمحالی، محمد (1393» ،(ملکوت نقطه عطف رئالیسم جادویی»، ادبیات پارسی معاصر، پژوهـشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شمارة چهارم، زمستان، ص71-94 . خسروی، اشرف و دیگران (1392» ،(بررسی کهنالگوی سایه در شاهنامه»، فـصلنامة علمـی پژوهـشی کاوش نامه، سال چهاردهم، شماره27 ،ص75-102 . دوبوکور، مونیک (1373 ،(رمزههای زنده جان، ترجمة جلال ستاری، تهران: نشر مرکز. دوستخواه، جلیل (1385 ،(اوستا، ج1 ،تهران: مروارید. دومزیل، ژرژ و دیگران (1379 ،(جهان اسطوره شناسی4 ،ترجمة جلال ستاری، تهران: نشر مرکز. دهخدا، علی اکبر (1364 ،(لغتنامه، تهران: مؤسسه لغتنامه دهخدا. دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود (1391 ،(اخبارالطوال، ترجمة محمود مهدوی دامغانی، تهران: نی. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلم. رزمجو، حسین (1381 ،(قلمرو ادبیات حماسی ایران، ج2 ،تهران: پژوهشگاه علوم انـسانی و مطالعـات فرهنگی. روایات داراب هرمزدیار (1318 ،(به اهتمام موبد مانک رستم اونوالا، بمبئی: مطبعه گلزار حسینی. روحانی، مسعود و همکاران (1391» ،(مقایسة شخصیت ضحاک در شـاهنامه، مینـوی خـرد و روایـت پهلوی از حیث کارکرد اسطورهای حماسی»، مطالعات ایرانی، سال 11 ،ش 21 ،ص147-163 . ستاری، جلال (1376 ،(چهار سیمای اسطورهای تارزان، دراکولا، فرانکشتاین، فاوسـت، تهـران: نـشر مرکز. --------- (1383 ،(سایه ایزوت و شکرخند شیرین، تهران: نشر مرکز. -------- (1390 ،(اسطوره و رمز (مجوع مقالات)، تهران: سروش. سرکاراتی، بهمن (1378 ،(سایههای شکار شده، تهران: طهوری. شمیسا، سیروس (1383 ،(نقد ادبی، تهران: فردوسی. ----------- (1386 ،(انواع ادبی، تهران: میترا. ----------- (1387 ،(بیان، تهران: میترا. شهرستانی، محمدبن عبـدالکریم (1390 ،(دیـنهـا و کـیشهـای ایرانـی در دوران باسـتان بـه روایـت شهرستانی، تصحیح و ترجمة محسن ابوالقاسمی، تهران: هیرمند. صفا، ذبیح االله (1333 ،(حماسه سرایی در ایران، تهران: موسسه مطبوعاتی امیرکبیر (چاپ پیروز). فردوسی، ابوالقاسم (1373 ،(شاهنامه، تصحیح ژولمل (با مقدمه دکتر محمد امین ریاحی)، ج1 ،تهـران: سخن. فوردهام، فریدا (1356 ،(مقدمهای بر روانشناسی یونگ، ترجمة مسعود میربها، تهران: اشرفی. قائمی، فرزاد (1394» ،(تحلیل تطبیقی اسطوره ضحاک ماردوش براساس رهیافتهای مبتنـی بـر سـنّت کهن قربانی برای خدایان ماردوش جهان زیرین»، پژوهشنامه ادب حماسی، سـال یـازدهم، شـماره نوزدهم، بهار و تابستان، ص27-65 . قریشی، علی اکبر (1354 ،(قاموس قرآن، ج1 ،تهران: دارالکتب الاسلام. کزّازی، میرجلاالدین (1388 ،(مازهای راز (جستارهایی در شاهنامه)، تهران: نشر مرکز. کمبل، جوزف (1377 ،(قدرت اسطوره، ترجمة عباس مخبر، تهران: نشر مرکز. کوفون، کلود (1380 ،(از فراسوی آئینهها: داستانهای کوتا امریکای لاتین، ترجمة پرونـدوش توسـلی، تهران: آبی. مطهری، مرتضی (1370 ،(فلسفه تاریخ، تهران: صدرا. مدرسی، فاطمه و همکاران (1389» ،(نگاهی بینامتنی به یکی از اسـاطیر آسـیای غربـی و تطبیـق آن بـا اسطورهی ضحاک در شاهنامة حکیم فردوسی»، ادبیات تطبیقی، سال2 ،ش3 :ص357-377 . مشایخی، منصوره (1395» ،(بررسی تطبیقی ساختار داسـتان ضـحاک بـر پایـه رویکـرد روانشناسـی»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال10 ،ش40 ،ص137-156 . مولایی، چنگیز (1389» ،(بررسی روایات مربوط به ضحاک و گاو برمایه در متنهای ادبـی»، تحقیقـات ایرانشناسی (نامه فرهنگستان)، شماره 43 ،ص107-128 . مهیاری، اردلان و سلامی، مسعود (1390» ،(آیینه پنهان کافکا در تمثیل مسخ»، پژوهش ادبیـات معاصـر جهان، شماره61 ،بهار، ص95-170 . نولدکه، تئودور (2537 ،(حماسه ملّی ایران، ترجمة بزرگ علوی، تهران: مرکز نشر سپهر. واحد دوست، مهوش (1381 ،(رویکردهای علمی به اسطورهشناسی، تهران: سروش. وزیدگیهای زادسپرم (1385 ،(پژوهش محمدتقی راشد محـصل، تهـران: پژوهـشگاه علـوم انـسانی و مطالعات فرهنگی. ویدنگرن، گئو (1377 ،(دینهای ایران، ترجمة منوچهر فرهنگ، تهران: آگاهان ایده. هادی، سهراب (1377 ،(شناخت اسطورههای ملل، تهران: تندیس. هال، جیمز (1380 ،(فرهنگ نگارهای نمادها، ترجمة رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر. هال، کالوین اس و نوردبای، ورنون جی (1375 ،(مبـانی روانـشناسی تحلیلـی یونـگ، ترجمـة محمـد حسین مقبل، تهران: جهاد دانشگاهی تربیت معلم. هینلز، جان (1377 ،(شناخت اساطیر ایران، ترجمة ژاله آموزگار و احمد تفضّلی، تهران: چشمه. یاحقی، محمد جعفر (1389 ،(فرهنگ اساطیر و داستان وارهها در ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر. یزدان پناه، سپیده (1386» ،(نقد روانشناختی شخصیت ضحاک در شـاهنامه»، پـژوهشنامـه فرهنـگ و ادب، دوره3 ،شماره5 ،ص167-185 . یونگ، کارل گوستاو (1368 ،(چهار صورت مثالی، ترجمة پرویز فرامرزی، مشهد: آستان قدس رضوی. -------------- (1371 ،(روانشناسی ضمیر ناخودآگاه، ترجمة محمدعلی امیری، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. -------------- (1377 ،(انسان و سمبولهایش، ترجمة محمود سلطانیه، تهران: جامی. Macdonell,A,a (1974) Vedic Mythology, New York. www.penddraig.co.uk/vampire/index.html | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 878 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 574 |