تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,506,829 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,793 |
نظریۀ شبح به خوانش ملاصدرا | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 10، دوره 52، شماره 2، بهمن 1398، صفحه 349-365 اصل مقاله (367.54 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2019.270320.523069 | ||
نویسندگان | ||
امیرحسین منصوری نوری* 1؛ حوریه شجاعی باغینی2؛ محسن شمس2؛ عین الله خادمی3 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
2دانشجوی دکتری فلسفه و کلام، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
3استاد گروه گروه فلسفه و کلام، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به پرسش: «رابطۀ میان علم و نظریۀ شبح به خوانشِ ملاصدرا چیست؟» شکل گرفت؛ با نگاهی به شبکه واژگانی ملاصدرا و رویکرد وجودی خاص او، میتوان تحلیلِ خوانشِ او از نظریۀ شبح را در مراحل زیر خلاصه نمود: 1. بیان مفاد نظریۀ شبح و نفی هرگونه تطابق میان وجود خارجی و شبح ذهنی، پذیرش اثر وجودیِ شبح و معرفی شبح به عنوان علت معدۀ حصول علم با نگاه وجودی خاص خود. 2. بیان مفیدِ علم بودن شبح برای کیفیات و معدومات. 3. بیان نقدهای وارد بر نظریه شبح و تحلیل نقدها. 4. طرح نظریه وجود ذهنی که علاوه بر ایجاد علم در معدومات و کیفیات، در سایر موارد وجودی نیز مفید علم باشد. با این تحلیل، میتوان این احتمال را بهعنوان یافتۀ این تحقیق بیان نمود که تئوری شبح، با اینکه مورد انتقاد جدی ملاصدرا است، با این حال ملاصدرا با نگاهی خاص، از این نظریه به عنوان مرحلهای از مراحل تکامل نظریۀ وجود ذهنیِ خود بهره برده است، نگارندگان بر این نگاه پافشاری ندارند اما اینگونه میاندیشند که در صورت پذیرش این نگاه مسئله صورت جدیدی پیدا خواهد نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
شبح؛ علم؛ علم به کیفیات؛ علم به معدومات؛ وجود ذهنی | ||
مراجع | ||
[1] احمدی، احمد (1388)، بنلایههای شناخت، تهران، چاپ اول، سمت. [2] استرآبادی، محمدجعفر(1382)، البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعة، قم، چاپ اول، مکتبه الاعلام الاسلامی. [3] اصفهانی، شمس الدین محمود، تسدید القواعد فی شرح تجرید العقائد (شرح قدیم) (م ۷۴۹ ق)، نسخه خطی کتابخانه حوزه علمیه فخریه مروی. [4] ایجی ـ محقق دوانی ـ سید جمال الدین افغانی (1423 ق)، التعلیقات علیشرح العقائد العضدیة. [5] ایجی ـ میرسیدشریف (1325 ق)، شرح المواقف، چاپ اول، قم، الشریف الرضی. [6] اعتماد، شاپور (1380)، انقلاب معرفتی و علوم شناختی، نشر مرکز، تهران، چاپ اوّل،. [7] بهارنژاد، زکریا ـ میرحسینی، سید امین (1395)، «تحلیل و نقد اشکالهای وارد شده بر شبح»، آیین معرفت، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، پاییز، صص 1ـ 14. [8] تفتازانی، سعد الدین، شرح المقاصد، 1409 ق، چاپ اول، افست قم. [9] جوادی محسن، کوهی توکل، سدات باران (1391)، «وجود ذهنی از دیدگاه ملاصدرا»، حکمت صدرایی، پاییز و زمستان، صص33 ـ 46. [10] چیشلم، رودریک (1378)، نظریه شناخت، ترجمه مهدی دهباشی، چاپ اوّل، تهران، حکمت. [11] حاجحسینی، مرتضی (1381)، «بررسی و تحلیل آرای فیلسوفان مسلمان در مورد تعریف علم از ابن سینا تا صدراالمتألهین»، فلسفه و کلام اسلامی، تهران، زمستان، صص 79 ـ 98. [12] حکمت، نصرالله (1391)، «نظریه تقلید از خدا در معرفتشناسی ابن عربی»، پژوهشهای هستیشناختی، دانشگاه شهیدرجایی، تهران، بهار و تابستان، صص 57 ـ 70. [13] خاتمی، محمود (1387)، فلسفه ذهن، چاپ اوّل، تهران، علم. [14] زاگزبسکی، لیندا (1393)، معرفتشناسی، ترجمه کاوه بهبهانی، چاپ دوم، تهران، نی. [15] سبزواری، ملاهادی (1379)، شرح منظومه، چاپ اول، تهران، ناب. [16]سید محمد اسماعیل سید هاشمی ـ مهدی سجادی فر (1391)، «تأملی بر نظریۀ شبح و وجود ذهنی با تأکید بر آراء علامه طباطبایی»، آینۀ معرفت، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، پاییز، صص 29ـ 51. [17] صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحاشیة علی إلهیات الشفاء، قم، بیدار. [18]صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1363)، مفاتیح الغیب، چاپ اول، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالی. [19] صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، التعلیقات لصدر المتالهین علی الشفاء، چاپ اول، بیدار، قم. [20] صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981 م)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة (با حاشیه علامه طباطبائی)، جلد 1، چاپ سوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [21] صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981 م)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة (با حاشیه علامه طباطبائی)، جلد 3، چاپ سوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [22] صدرالدین شیرازی (1417 ه.ق)، محمد بن ابراهیم، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة (مقدمه عربی)، چاپ اول، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی. [23] صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، ایقاظ النائمین، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران. [24] صدرالدین شیرازی (1378)، محمد بن ابراهیم، سه رساله فلسفی: متشابهات القرآن ـ المسائل القدسیة ـ اجوبة المسائل، چاپ سوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. [25] طوسی، خواجه نصیر الدین (1407 ق)، تجرید الاعتقاد، چاپ اول، تهران، دفتر تبلیغات اسلامی. [26] علمی سول، محمد کاظم ـ لعل صاحبی، طوبی (1393)، «نگاه وجودی ملاصدرا به علم»، پژوهشهای هستیشناختی، دانشگاه شهیدرجایی، تهران، بهار و تابستان، صص 87 ـ 100. [27] کرباسیزاده، امیراحسان ـ شیخرضایی، حسین، (1392)، آشنایی با فلسفه ذهن، چاپ دوم، تهران، هرمس. [28] گریلینگ، ای. سی. ـ استرجن، اسکات، مارتین، ام. جی (1380)، معرفتشناسی، ترجمه امیر مازیار، چاپ اوّل، تهران، نشر جهاد. [29] گلی ملک آبادی، اکبر (1388)، «تفاوت علم با وجود ذهنی از دیدگاه ملاصدرا»، پژوهشهای اسلامی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، زمستان، صص 197 ـ 217. [30] محمدمهدی مشکاتی، مهدی منصوری (1394)، «بررسی نظریه شبح در مبحث وجود ذهنی»، آموزههای فلسفه اسلامی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، شماره 17، پاییز و زمستان، صص 149 ـ 174. [31] مشکاتی، محمدمهدی، فخرالدینی، مریم (1393)، «تأثیر نگاه وجود شناسانۀ ملاصدرا به علم در برخی مباحث هستیشناسی»، پژوهشهای هستیشناختی، دانشگاه شهیدرجایی، تهران، پاییز و زمستان، صص 1 ـ 17. [32] مطهری، مرتضی (1378)، مجموعه آثار شرح منظومه، چاپ سوم، تهران، صدرا. [33] نراقی، مهدی (1423)، جامع الأفکار و ناقد الأنظار، چاپ اول، تهران، حکمت. [34] نگری، قاضی عبد النبی احمد(1975 م)، جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون الملقب بدستور العلماء، چاپ دوم، بیروت.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 495 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |