![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,684,046 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,913,514 |
ارزیابی انتقادی استدلال معرفتی و استدلال تعاکس بر حسن و قبح عقلی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 52، شماره 2، بهمن 1398، صفحه 271-287 اصل مقاله (480.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2019.274447.523085 | ||
نویسندگان | ||
سید علی طالقانی* 1؛ حسین رفیعی2 | ||
1استادیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم (ع) | ||
2طلبۀ سطح سۀ مرکز تخصصی آخوند خراسانی، رشته فلسفه و کلام اسلامی | ||
چکیده | ||
آنچه ما «استدلال معرفتی» و «استدلال تعاکس» خواندهایم دو استدلال از سه استدلالیست که خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف ـ متکلم امامی، در کتاب مهم و تأثیرگذار تجرید الاعتقاد، بر حُسن و قبح عقلی اقامه کرده است. نتیجۀ مورد نظر خواجه و مقدمات هر دو استدلال مبهم است و میتوان تفسیرهای متعددی از آنها ارائه داد. در این مقاله با تفکیک جهات معرفتشناختی و هستیشناختیِ هریک از استدلالها، روایتهای محتمل هر استدلال بیان شده و پس از صورتبندیِ منطقیِ هر استدلال، مورد ارزیابی قرار گرفته است. به زعم نویسندگان، نتیجۀ بهترین تقریر از استدلال نخست، حُسن و قبحِ عقلیِ معرفتشناختی است و نتیجة بهترین تقریر از استدلال دوم، حُسن و قبحِ عقلیِ هستیشناختی؛ و البته هیچیک از این دو استدلال نمیتواند نظریۀ عدلیه را اثبات یا دیدگاه مخالفانشان را ابطال کند. | ||
کلیدواژهها | ||
استدلال تعاکس بر حُسن و قبح عقلی؛ استدلال معرفتی بر حُسن و قبح عقلی؛ خواجه نصیرالدین طوسی؛ معرفتشناسی حُسن و قبح؛ هستیشناسی حُسن و قبح | ||
مراجع | ||
[1] ابننوبخت، ابواسحاق ابراهیم، (1413ق). الیاقوت فی علم الکلام، تحقیق: علیاکبر ضیائی، قم، کتابخانۀ آیت الله العظمی مرعشی نجفی. [2] ابوالفتحبن مخدوم الحسینی، (1365). مفتاح الباب، در «الباب الحادی عشر للعلامة الحلی مع شرحیه النافع یوم الحشر و مفتاح الباب»، تحقیق: مهدی محقق، تهران، موسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مکگیل شعبۀ تهران. [3] اصفهانی، شمسالدین، (1433ق). تسدید القواعد، تصحیح: خالدبن حماد عدوانی، کویت، دارالضیاء. [4] اصفهانی، محمدحسین، (1415ق). نهایۀ الدرایۀ فی شرح الکفایۀ، ج3، تحقیق: ابوالحسن قائمی، قم، موسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث. [5] بحرانی، ابن میثم، (1406ق). قواعد المرام فی علم الکلام، تحقیق: سیداحمد حسینی، قم، کتابخانۀ آیت الله العظمی مرعشی نجفی. [6] حمصی، سدیدالدین، (1412ق). المنقذ من التقلید، قم، موسسۀ نشر اسلامی. [7] سبحانی، جعفر، (1382). حسن و قبح عقلی یا پایههای اخلاق جاودان، نگارش: علی ربانی گلپایگانی، قم، موسسه امام صادق. [8] ـــــــــــــــ ، (1417ق). الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل، تقریر: حسن محمد مکی العاملی، قم، موسسۀ امام صادق. [9] ـــــــــــــ ، (1420ق). رسالۀ فی التحسین و التقبیح العقلیین، قم، موسسه امام صادق. [10] شبّر، سیدعبدالله، (1380). حق الیقین فی معرفة اصول الدین، بیجا، انوار الهدی. [11] شرفالدین، سیدعبدالحسین، (1426ق). المراجعات، تحقیق: حسین راضی، قم، مجمع جهانی اهل البیت. [12] طوسی، ابوجعفر، (1400ق). الاقتصاد: الهادی الی طریق الرشاد، تهران، کتابخانۀ جامع چهلستون. [13] علامه حلی، حسنبن یوسف، (1386). معارج الفهم فی شرح النظم، تحقیق: عبدالحلیم عوض الحلی، قم، دلیل ما. [14] ـــــــــــــــ ، (1407ق). نهج الحق و کشف الصدق، مقدمه: رضا صدر، قم، موسسۀ دارالهجره. [15] ـــــــــــــ ، (1413ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح: حسن حسنزاده آملی، قم، موسسه نشر اسلامی. [16] ـــــــــــــ ، (1426ق). تسلیک النفس الی حظیرة القدس، تحقیق: فاطمه رمضانی، قم، موسسۀ امام صادق. [17] فاضل مقداد، جمال الدین، (1405ق). ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، تحقیق: سیدمهدی رجائی، قم، کتابخانۀ آیت الله العظمی مرعشی نجفی. [18] ـــــــــــــ ، (1422ق). اللوامع الإلهیه فی المباحث الکلامیه، تحقیق: سید محمدعلی قاضی طباطبایی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. [19] فخررازی، محمدبنعمر، (1436ق). نهایة العقول فی درایۀ الاصول، تحقیق: سعید عبداللطیف فودۀ، بیروت، دار الذخائر. [20] فیاض لاهیجی، عبدالرزاق، (1383). گوهر مراد، مقدمه: زینالعابدین قرباین لاهیجی، تهران، نشر سایه. [21] قاضی عبدالجبار، ابوالحسن، (1971م). المختصر فی اصول الدین، در «رسائل العدل و التوحید»، ج1، تحقیق: محمد عماره، بیروت، دار الهلال. [22] ــــــــــــــ ، (؟). المغنی، ج16، تحقیق: أمین الخولی، قاهره، الدار المصریة. [23] قوشجی، علیبن محمد، (؟). شرح تجرید العقائد، چاپ سنگی، افست قم، منشورات رضی ـ بیدار ـ عزیزی. [24] محقق حلی، جعفربن الحسن، (1373). المسلک فی اصول الدین، تحقیق: رضا استادی، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیه. [25] محقق طوسی، خواجه نصیرالدین، (1375). شرح الإشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم، النشر البلاغه. [26] ـــــــــــــ ، (1405ق). تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل، بیروت، دارالأضواء. [27] ـــــــــــــ ، (1405ق). قواعد العقائد، بیروت، دار الأضواء. [28] ـــــــــــــ ، (1407ق). تجرید الاعتقاد، تحقیق: محمدجواد حسینی جلالی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. [29] نباطی بیاضی، زینالدین، (1384ق). الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم، بیجا، کتابخانه مرتضوی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 432 |