پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,222,946 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,970,122 |
مطالعة تطبیقی تکرار و توالی هفت گناه کبیرة اخلاقی در آثار سنایی با هفت دیو بزرگ در مزداپرستی | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| مقاله 2، دوره 52، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 23-46 اصل مقاله (518.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2019.287669.629978 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین حیدری1؛ عباس شاه‌علی رامشه* 2 | ||
| 1دانشیار گروه ادیان و فلسفه دانشگاه کاشان | ||
| 2دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان | ||
| چکیده | ||
| حکیم سنایی غزنوی (ف 536 ه.ق)، شاعر دوران‌ساز ادبیات عرفانی فارسی، در تدوین نظام اخلاقی ـ عرفانی خود و در تبیین هفت گناه کبیرۀ اخلاقیِ «آز، شهوت، خشم، کِبر، رشک، بخل و کینه»، هم از میراث فرهنگ اسلامی و هم میراث مزداپرستی باستان بهره می‌گیرد. وی با رویکردی تحذیری و بنا بر ذهنیت قرآنی خود، از این هفت خوی بهیمی به‌عنوانِ «هفت درِ دوزخ» و بنا بر گرایش همدلانه به فرهنگ اساطیری ایران باستان، از این خوی‌ها به‌عنوانِ «دیو» یاد می‌کند. از فحوای کلام سنایی چنین برمی‌آید که ظاهراً نخستین‌بار زرتشت، پیامبر مزداپرستی، به این هفت خوی بهیمی اشاره کرده است و بعدها این هفت خوی به‌عنوانِ «هفت درِ دوزخ» به آثار عارفان مسلمان راه یافته است. نویسندگان در این نوشتار کوشیده‌اند که با یک نگاه تطبیقی به اشعار سنایی در حوزۀ گناهان کبیرۀ اخلاقی، این اشعار را تحلیل کنند و وجوه اشتراک این هفت گناه کبیرۀ اخلاقی را با ماهیت و کارکردِ دیوها در اوستا و دیگر منابع مزدایی نشان دهند. افزون بر این نگارندگان با گزارش صُوَر تمثلی این هفت گناه کبیرۀ اخلاقی در حدیقه الحقیقه و دیوان سنایی، خاستگاه اساطیری، روایی و بلاغی و حکمی آن‌ها را نشان داده‌اند. «تکرار و توالی این هفت خوی بهیمی»، «دیو‌بودن این خوی‌ها»، «آفریدگان و همکارانِ اهریمن بودن این دیوها»، «در تن لانه‌داشتنِ این دیوها» و «دوزخی‌بودن متصفان به این خوی‌ها» همسویی اندیشۀ سنایی را با برخی از باورهای مزدایی نشان می‌دهد. افزون بر آن، فراتر از آموزه‌های قرآنی، تنفر سنایی از خرفستران و اعتقاد تلویحی به وجود استقلالی یا تلفیقی دیوان، به‌جز ابلیس، جنیان و اهرمن، بر بنیاد نگاه همدلانه و آشکار به مزداپرستی نیز شایسته توجه است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حکیم سنایی؛ گناهان کبیرۀ اخلاقی؛ دیوها؛ مزداپرستی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Repetition and Sequence of Seven Deadly Sins in the Sana’i'sWorks and Seven Great Devils in Zoroastrianism: a Comparative Study | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hosein Heidari1؛ Abbas Shahali Ramshe2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Religion and Philosophy, Kashan University | ||
| 2PhD student of Persian Language and Literature, Kashan University | ||
| چکیده [English] | ||
| Hakim Sana'i Ghaznavi (d. 536 AH), the epic poet of Persian mystical literature, in compiling his ethical-mystical system and in explaining the seven great sins of morality- greed, lust, anger, arrogance, envy, Stinginess, vulgarity, and hatred- enjoys Islamic culture and the legacy of and the ancient Zoroastrian. In his fearful approach to the Quranic thinking, he refers to these seven wild animal temperaments as the "Seven Gates of Hell" and in sympathetic tendency to ancient Iranian mythological culture as "demons". It is clear from the Sana'i’s word that Zoroastrianism, for the first time, was supposed to refer to these seven animal traits, and these seven traits reflects as "the Seven Gates of Hell" to the later works of Muslim mystics. In this paper, the authors have attempted to analyze Sana'i's poems in the field of Deadly Sins with a comparative perspective and illustrate the commonalities of these seven moral sins with the nature and function of the demons in Avesta and other and other Zoroastrian sources. In addition, the authors have illustrated with a parable these Seven Deadly Sins of morality in al-Haqiqah and Divan Sana'I and their mythological, rhetorical and rhetorical origins. "The principle of repetition and sequence of these seven wild animal nature", "the devil being of these traits", "the creatures and collaborators of these demons, who are created by the Devil", "being in the nest of human bodies of these demons", "hellish being of those who have these property," shows the alignment of Sana’i’s thought with some of the Zoroastrian beliefs. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hakim Sana’i, Seven Deadly Sins, Demons, Zoroastrianism | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن مجید (1388). مترجم: محمدمهدی فولادوند، چاپ ششم، تهران، دفترمطالعات تاریخ و معارف اسلامی. [2]. اوستا: کهن‌ترین سرودهای ایرانیان (1386). گزارش و پژوهش: جلیل دوستخواه، دو جلد، چاپ یازدهم، تهران، مروارید. [3]. ارداویراف‌نامه (1382). ترجمه و تحقیق: ژاله آموزگار، واژه‌نامه: فیلیپ ژینیو، چاپ دوم، تهران، انشارات معین ـ انجمن ایرانشناسی فرانسه. [4]. آموزگار، ژاله (1388). تاریخ اساطیری ایران. تهران، سمت. [5]. ـــــــــــــ (1386). زبان ـ فرهنگ ـ اسطوره. تهران، معین. [6]. اندرز اوشنر دانا (1373). ترجمه: ابراهیم میرزای ناظر، تهران، هیرمند. [7]. اوشیدری، جهانگیر (1378). دانشنامه مزدیسنا: واژه نامۀ توضیحی آیین زرتشت، ویراستاران: فریدون فاطمی و شمس لنگرودی، چاپ دوم، تهران، مرکز. [8]. بهار، مهرداد (1375). پژوهشی در اساطیر ایران. ویراستار: کتایون مزداپور، پارۀ نخست و پارۀ دوم، تهران، آگه. [9]. تفتازانی، سعدالدین مسعودبن‌عمر (1393). عقاید نسفیه و شرح آن. ترجمه و توضیح و تصحیح: علی‌اصغر حلبی با همکاری مهناز صفائی، تهران، زوار. [10]. جلالی، سیدلطف‌الله (1390). تاریخ و عقاید ماتریدیه. چاپ دوم، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب. [11]. دادگی، فرنبغ (1369). بندهش. گزارنده: مهرداد بهار، تهران، توس. [12]. دستغیب، عبدالحسین (1383). گناهان کبیره. چاپ هجدهم، جلد 1و2 در یک جلد، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم. [13]. روایت پهلوی (1367). مترجم: مهشید میرفخرایی، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی. [14]. زرین‌کوب، عبدالحسین (1390). جستجو در تصوف ایران. چاپ دهم، تهران، امیرکبیر. [15]. سنایی، ابوالمجد مجدود (1368). حدیقه الحقیقه. تصحیح: مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران. [16]. ــــــــــــ (1336). دیوان سنایی. به کوشش مظاهر مصفا، تهران، امیرکبیر. [17]. شایست ناشایست (1390). آوانویسی و ترجمه: کتایون مزداپور، چاپ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. [18]. صادقی، فاطمه (1394). بررسی تطبیقی مبانی دینی جایگاه و حقوق حیوانات در اسلام و مزداپرستی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد به راهنمایی حسین حیدری و مشاوره سعیدرضا منتظری. [19]. عفیفی، رحیم (1374). اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشته‌های پهلوی. تهران، توس. [20]. غزالی، ابوحامدمحمد (1368). احیاء علوم‌الدین. ترجمه: مؤید‌الدین محمد خوارزمی، جلد 3، تهران، علمی و فرهنگی. [21]. ـــــــــــــ (1368). کیمیای سعادت. به کوشش: حسین خدیوجم، چاپ چهارم، جلد 1و2، تهران، علمی و فرهنگی. [22]. فردوسی، ابوالقاسم (1388). شاهنامه. به کوشش: سعید حمیدیان، چاپ شانزدهم، تهران، قطره. [23]. ــــــــــــ (1386). شاهنامه. به کوشش: جلال خالقی مطلق و ابوالفضل خطیبی، دفتر هفتم، تهران، نشر مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی. [24]. فولادی، علیرضا (1383). «آغاز شعر عرفانی فارسی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، بهار و تابستان، ش 2، صص 17ـ32. [25]. قشیری، عبدالکریم (1345). رسالۀ قشیریه. مترجم: ناشناس، تصحیح: بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، بنگاه نشر و ترجمه کتاب. [26]. کتاب پنجم دینکرد (1386). ترجمه و تعلیقات: ژاله آموزگار ـ احمد تفضلی، تهران، معین. [27]. مجلسی، محمدباقر (1363). بحارالأنوار. چاپ دوم، جلد 8، تهران، اسلامیه. [28]. مینوی خرد (1364). ترجمه: احمد تفضلی، تهران، توس. [29]. وزیدگی‌های زاد اسپرم (1390). گزارنده: محمدتقی راشد، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. [30]. هنری، رِماک (1391). «تعریف و عملکرد ادبیات تطبیقی»، ترجمه: فرزانه علوی‌زاده، ادبیات تطبیقی (ویژه‌نامه فرهنگستان)، ش 3/2 پیاپی 6، صص 54ـ73. [31]. هینلز، جان (1373). شناخت اساطیر ایران، ترجمه: ژاله آموزگار ـ احمد تفضلی، چاپ سوم، تهران، چشمه ؛ بابل، آویشن. [32]. Mackenzie, D. N (1971). A Concise Pahlavi Dictionary. London, Oxford University Press. [33]. Reichelt, Hans (1911). Avesta Reader Text, Notes. Glossary and Index, Strassburg. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 485 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 448 |
||