تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,521,859 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,408 |
دوگانۀ معنویت هیجانی ـ غیرهیجانی، بر اساس مقایسۀ یوگای پتنجلی با عرفان اسلامی | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
مقاله 1، دوره 52، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 9-21 اصل مقاله (396.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2019.283145.629937 | ||
نویسنده | ||
بهزاد حمیدیه* | ||
استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه تهران. | ||
چکیده | ||
در مقالۀ حاضر از طریق مطالعۀ موردی یوگا و مقایسۀ آن با معنویت اسلامی، به مستندسازی تقسیم «معنویت» به «هیجانی ـ غیرهیجانی» پرداخته شده است. «معنویت» تحولی عمیق در وجود انسان است که وجهۀ فکری، احساسی و رفتاری انسان را به تعالییافتن از زندگی خاکی و حیوانی منعطف میکند. سلوکهای معنوی، آنچنانکه در ادیان و فرهنگهای جهان دیده میشود، متنوع است و میتوان این تنوع را بر محور یک تحلیل سهبخشی مقایسه کرد: غایت سلوک معنوی، مسیر سلوک معنوی و فنون تحول معنوی. در مقالۀ حاضر، یوگای پتنجلی بر اساس این شیوۀ تحلیل، با عرفان اسلامی مقایسه میشود و نشان میدهد که یوگا برحسبِ هر سه مؤلفۀ مزبور، نسبت به عرفان اسلامی آنچنان است که میتوان آن را خالی از هیجانات عاطفی و درنتیجه، «معنویت غیرهیجانی» دانست. اگر غایت یوگا دستیابی به آگاهی برتر و حذف هرگونه تعلق و بیم و رنج است، عرفان اسلامی رو بهسویِ تعلق عاشقانه به حقتعالی دارد و به استقبال رنجها میرود. مسیر سلوک اسلامی و فنون تحول در عرفان اسلامی نیز به خلاف یوگا، سراسر آکنده از واردات قلبیه و دگرگونیهای عاطفی ناب است. با این مقایسه، میتوان دو گونه معنویت را بازشناسی کرد (معنویت هیجانی و معنویت غیرهیجانی) و آن را در تحلیل معنویتهای دیگر به کار برد. هر معنویتی میتواند در نقطهای از یک طیف قرار گیرد، طیفی که یک سر آن، معنویت کاملاً هیجانی و یکسوی دیگرش، معنویت خالی از هیجانات روحی است. | ||
کلیدواژهها | ||
تعالی آگاهی؛ رشد معنوی؛ رنج گریزی؛ عواطف مقدس؛ «معنویت هیجانی»؛ «معنویت غیرهیجانی»؛ یوگای پتنجلی | ||
مراجع | ||
[1]. الیاده، میرچا (1394)، یوگای پاتنجلی: مراقبه در مکاتب عرفان هندی، ترجمه علی صادقی شهپر، تهران: کتاب پارسه. [2]. بیرونی، ابوریحان (1376)، تحقیق ما للهند من مقوله مقبوله فی العقل او مرذوله، طبع حیدرآباد دکن، افست شده در قم: نشر بیدار. [3]. حمیدیه، بهزاد (1396)، نسبت مفهومی معنویت و دین، در: پژوهشنامه ادیان، شماره 22، صص. 106ـ79. [4]. رستگار، عباسعلی (1389)، معنویت در سازمان با رویکرد روانشناختی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. [5]. شایگان، داریوش (1375)، ادیان و مکتبهای فلسفی هند، تهران: امیرکبیر. [6]. فونتانا، دیوید (1385)، روانشناسی دین و معنویت، ترجمه ا. ساوار، قم: نشر ادیان. [7]. موحد، محمدعلی (1374)، ترجمه گیتا (بهگود گیتا) با مقدمهای دربارۀ مبانی فلسفه و مذاهب هند، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی. [8]. Chapple, Christopher Key (2008), Yoga and the Luminous: Patanjali's Spiritual Path of Freedom, SUNY Press. [9]. Eliade, Mircea (2005),"Yoga", in: Encyclopedia of Religion, Lindsay Jones (ed.), and Macmillan Reference, and Vol. 14, pp. 9893-9897. [10]. Flanagan, Kieran (2007), "Introduction", in: A Sociology of Spirituality, Kieran Flanagan & Peter C. Jupp (eds. ), Ashgate, pp. 1-21. [11]. Monier- Williams, Monier (1960), A Sanskrit-English Dictionary, Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European Languages, Oxford Clarendon Press. [12]. Prabhavananda, Swami and Christopher Isherwood (1953), the Yoga Aphorisms of Patanjai: with a New Commentary, Madras: Sri Ramakrishna Math. [13]. Sheldrake, Philip (2007), A Brief History of Spirituality, Wiley-Blackwell. [14]. Taimni, I. K. (1961), the Science of Yoga: the Yoga-Sutras of Patanjali in Sanskrit with Transliteration in Roman, Translation and Commentary in English, the Theosophical Publishing House Adyar. [15]. Vyāsa (1907), The Yoga Darśana: the Sutras of Patanjali whith the Bhāṣya of Vyāsa, translated by Gangânâtha Jhâ, Bombay: Tattva-Vivechaka Press. [16].Wood, Ernest (1962), Yoga, Penguin Books.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 389 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 423 |