![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,565 |
تعداد مقالات | 70,861 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,049,568 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,275,863 |
درباره تاریخ مشهور مسئله اصالت وجود | ||
فلسفه | ||
مقاله 7، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 32، شهریور 1398، صفحه 105-120 اصل مقاله (378.19 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2019.74467 | ||
نویسندگان | ||
هما رنجبر1؛ داود حسینی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس | ||
2استادیار گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
در میان معاصران، روایت تاریخی مشهوری برای مسئله اصالت وجود مفروض دانسته شده است که طبق آن نقشهای اصلی از آنِ ابنسینا، سهروردی و صدرا است و میرداماد نقش مکمل روایت را به عهده دارد: ابنسینا، در تقابل با متکلمان اشعری، قائل به زیادت وجود بر ماهیت در ذهن میشود؛ سهروردی این تمایز را در خارج انکار میکند؛ میرداماد این مسئله را به شکل مسئله دَوَران اصالت میان وجود و ماهیت تنظیم میکند؛ و در نهایت، صدرا نظریه اصالت وجود را پدید میآورد. استدلال خواهد شد که این روایت تاریخی در همه بخشهایش دچار نقصها و اشتباهات تاریخی است. اولاً به لحاظ تاریخی محل نزاع بوده و هست که آیا ابنسینا مدعی زیادت وجود و ماهیت در ذهن بوده است یا در خارج. ثانیاً، نزاع تاریخی بر سر زیادت خارجی یا ذهنی وجود در میان شارحان و مفسران ابنسینا دامنه وسیعی داشته است. ثالثاً، سهروردی تنها یکی از فیلسوفانی است که در این نزاع وارد شده و علیه تابعان مشائیان استدلال کرده است. رابعاً، تنها متنی که بر اساس آن طرح مسئله اصالت وجود به میرداماد منسوب شده است، منحول است؛ و خامساً، میرداماد و صدرا در همین نزاع کهن وارد شده و بر سر حل آن اختلاف نظر داشتهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
اصالت وجود؛ ابنسینا؛ سهروردی؛ میرداماد؛ صدرا | ||
مراجع | ||
ابنرشد، محمدبناحمد (1377)، تلخیص مابعدالطبیعة، تصحیح عثمان امین، تهران: حکمت. ابنسینا، حسینبنعبدالله (1950)، الإشارات و التنبیهات؛ مع شرح نصیرالدین الطوسی، تصحیح سلیمان دنیا، قاهره: دارالمعارف. ایجی، عبدالرحمنبناحمد (بیتا)، المواقف فی علم الکلام، بیروت: عالم الکتب. جوادی آملی، عبدالله (1375)، رحیق مختوم؛ شرح حکمت متعالیه، قم: اسراء. حسینی، داود (1398الف)، وجود و ذات؛ تفسیری از صدرا در سیاق تاریخی، قم: انتشارات حکمت اسلامی. ــــــــــــــ (1398ب)، شهید مطهری و مسئله جدید اصالت وجود، تهران: بنیاد شهید مطهری، انتشارات ندای فطرت. خیام، عمر (1380)، الضیاء العقلی فی موضوع العلم الکلی، تصحیح غلامرضا جمشیدنژاد اول، تهران: نشریه فرهنگ، شمارههای 39و40، صص 129-133. رازی، فخرالدین (1411)، المباحث المشرقیة فی علم الإلهیات و الطبیعیات، تصحیح محسن بیدارفر، قم: بیدار. سهروردی، شهابالدین (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح نجفقلی حبیبی، هانری کربن و سیدحسین نصر، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. شیرازی، صدرالدین محمد (1981)، الحکمة المتعالیه فی الأسفار العقلیة الأربعة، جلد اول، بیروت: دار احیاء التراث العربی. ـــــــــــــــــــــــــــ (1363)، المشاعر، تصحیح هانری کربن، ترجمه عمادالدوله، تهران: کتابخانه طهوری. ـــــــــــــــــــــــــــ (1371)، المبدأ و المعاد، تصحیح محمد ذبیحی و جعفر شاهنظری، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ـــــــــــــــــــــــــــ (1382)، الشواهد الربوبیة، جلد یکم، قم: موسسه مطبوعات دینی. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1379)، نهایة الحکمة، تصحیح عباسعلی سبزواری، قم: موسسه نشر اسلامی. عبودیت، عبدالرسول (1385)، درآمدی بر نظام حکمت صدرایی، جلد اول، تهران و قم: سمت و موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. فارابی، ابونصر (1968)، آراء أهل المدینة الفاضلة، بیروت: دار المشرق. ـــــــــــــ (1970)، الحروف، تصحیح محسن مهدی، بیروت: دار المشرق. ـــــــــــــ (1381)، فصوص الحکمة، تصحیح علی اوجبی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. فیاضی، غلامرضا (1388)، هستی و چیستی در مکتب صدرایی، تأملی نو در اصالت وجود و اعتباریت ماهیت و تفاسیر و ادله و نتایج آن، تحقیق و نگارش حسینعلی شیدانشید، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. مصباح یزدی، محمدتقی (1405ق)، تعلیة علی نهایة الحکمة، قم: موسسه در راه حق. مطهری، مرتضی (1371)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، جلد ششم و نهم، تهران: صدرا. میرداماد، محمدباقر (1367)، القبسات، تصحیح مهدى محقق، سیدعلى موسوى بهبهانى، توشیهیکو ایزوتسو و ابراهیم دیباجی، تهران: دانشگاه تهران. ـــــــــــــــــــ (1381)، مجموعه مصنفات میرداماد، تصحیح عبدالله نورانی، جلد اول، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ـــــــــــــــــــ (1391)، الأفق المبین، تصحیح حامد ناجی اصفهانی، تهران: میراث مکتوب. نبویان، سید محمدمهدی (1395)، جستارهایی در فلسفه اسلامی؛ مشتمل بر آراء اختصاصی آیهالله فیاضی، قم: انتشارات حکمت اسلامی. یزدانپناه، سید یدالله (1389)، حکمت اشراق، تهران و قم: سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 523 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 476 |