تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,107,189 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,212,152 |
ریخت شناسی خواب نگارههای شاهنامهی تهماسبی بر اساس نظریه پراپ | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 8، دوره 24، شماره 4، دی 1398، صفحه 65-76 اصل مقاله (7.26 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2019.276371.666157 | ||
نویسندگان | ||
مینا صدری* 1؛ حسین عصمتی2 | ||
1استادیار دانشگاه تهران | ||
2هنرمند حوزه هنری | ||
چکیده | ||
از مباحث مهم نگارگری، بررسی شکلشناسانهی عناصر تصویری و کارکرد آنها در پیشبرد روایت تصویری است. این پژوهش، با هدف دستیابی به این مهم، خوابنگارههای شاهنامه تهماسبی را مورد بررسی ریختشناسانه قرار داده است. لذا این سؤال را طرح کرده است؛ عناصر سازندهی نگارههای شاهنامهی تهماسبی در بازتولید موضوع خواب و رؤیا چه کارکرد و خویشکاریای دارند؟ این تحقیق از زاویهای نو به موضوعی که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته، پرداخته است. کمبود یا نبود پژوهشی در نگارگری با موضوع "خواب" و "رؤیا"، نگارندگان این تحقیق را بر آن داشت تا به شیوهی توصیفی - تحلیلی، به بررسی شکلشناسانهی داستانهای مصور شاهنامهی تهماسبی با موضوع رؤیا بپردازند. با توجه به یافتههای تحقیق میتوان نتیجه گرفت، که خویشکاری عناصر تصویری در سه حوزه قابل دستهبندی است. 1- تمام عناصر تصویری به ساختار شکلی اثر کمک کرده و ترکیببندی آنها را تکمیل میکنند. 2- برخی از خویشکارهها در هر سه نگاره مشترک هستند و میتوان کارکرد آنها را در حیطهی روایت صریح داستان دانست. 3- برخی از عناصر تصویری در هر سه نگاره، کارکرد نمادین دارند. تعداد این عناصر نمادین کم و زیاد میشود اما در هر سه نگاره چنین عناصری دیده میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
ریخت شناسی؛ شاهنامهی تهماسبی؛ خوابنگاره؛ نظریهی پراپ | ||
مراجع | ||
اسعد، محمدرضا (1387)، بـازتاب خواب و رویا در شاهنامهی فردوسی، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، شماره 13، صص 9-42. پراپ، ولادیمیر(1368)، ریختشناسی قصههای پریان، ترجمه فریدون بدرهای، چاپ اول، توس، تهران. ثروتیان، بهروز(1384)، شرح راز منطقالطیر عطار، چاپ اول، امیر کبیر، تهران. جلالی پور، بهرام(1391)، ریخت شناسی قصههای اساطیری و پهلوانی شاهنامهی فردوسی (بر اساس روش ولادیمیر پراپ)، انتشارات افراز، تهران. حیدری، مرتضی (1394)، ریخت شناسی تطبیقی قصههای ماه پیشانی، یهشین و سیندرلا، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارهی 36، صص 192-157. دهخدا، علی اکبر(1366)، گزیده امثال و حکم، به کوشش: سید محمد دبیرسیاقی، تیراژه، تهران. سرّامی، قدمعلی (1388)، از رنگ گل تا رنج خار(شکل شناسی قصههای شاهنامه)، علمی فرهنگی، چاپ دوم، تهران. شفیعی کدکنی، محمد رضا (1388)، مقدمه، تصحیح و تعلیقات منطقالطیر، سخن، تهران. عرب نژاد، زینب و طغیانی، اسحاق (1395)، ریختشناسی داستانهای عاشقانهی شاهنامه، فصلنامه علمی پژوهشی متن شناسی ادب فارسی، دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورهی جدید، شماره 3(پیاپی 31). صص38-23. عنبرانی، پویا (1390)، خواب و رویا در شاهنامه، نامه پارسی، شماره 56 و 57 ، صص 214-232. فردوسی، ابوالقاسم (1374)، شاهنامه، به تصحیح ژُل مل، چاپ پنجم، انتشارات سخن، تهران. قائمی، فرزاد (1391)، اسطورهی نبرد مهر و گاو نخستین و ارتباط آن با ابزار نمادین گرز گاوسر، ادب پژوهی، شماره 21، 89-110. کربن، هانری (1383)، واقع انگاری رنگها و علم میزان، ترجمهی انشاالله رحمتی، سوفیا، تهران. کزازی، میر جلالالدین (1370)، مازهای راز(جستارهایی در شاهنامه)، نشر مرکز، تهران. کزازی، میرجلالالدین (1396)، نمادشناسی مرغان منطقالطیر، http://www.bookcity.org . گلستانی، مینا (1392)، دنیای خواب و خوابگزاری در شاهنامهی فردوسی، هفتمین همایش پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، تهران. منصوریان سرخگریه ، حسین و تربتی نژاد، بهجت (1390)، نقد و تحلیل رؤیا در شاهنامهی فردوسی، متنشناسی ادب فارسی، شمارهی 12، صص 93-112. منبع تصویری Sheila R, Canby (2011), the Shahnama of Shah Tahmasp THE PERSIAN BOOK OF KINGS, Metropolitan Museum of Art, New York.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 720 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,202 |