1دانش‌آموختۀ دکتری، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2استاد، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3دانشیار، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
با وجود کاربردهای فراوان «امتنان» در فقه، قواعد فقه و اصول فقه، به مفهوم آن کمتر توجه شده است. با دقت در کلام فقها واضح می‌شود که امتنان نوع خاصی از لطف الهی است که به بعضی از احکام الهی اختصاص دارد؛به‌طوری که بر پایۀ آن، یا حکم شرعی با سهولت و آسانی جعل یا اینکه حکم سخت، رفع و از عهدۀ مکلف برداشته شده است. با مقایسۀ امتنان در فقه با واژگانی مانند منت، لطف، فضل و رحمت واضح می‌شود که امتنان با وجود مشابهت معنایی با این واژ‌ه‌ها، تفاوت معنایی آشکاری با آنان دارد و این در حالی است که در متون فقهی، واژگانی چون ارفاق، تسهیل و تخفیف در جایگاه امتنان به‌کار رفته‌اند که از لحاظ معنایی با امتنان مترادف هستند.
A Review of the Meaning of Imtinan and Its Comparison with Similar Words
نویسندگان [English]
Behrouz Majdzadeh khandani1؛ Mohammd Taqi Fakhla'i2؛ Abbas 'Ali Soltani3
1Ph.D Graduate, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2Full Professor, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3Associate Professor, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]
Despite the fact that the word imtinan has been frequently used in Fiqh, and the fundamental rules and principles of Fiqh, its concept has not been deeply analyzed yet. Paying attention to the words of jurisprudents it is made clear that imtinan is a special kind of divine blessing which belongs to some divine rules according to which a legal rule has been easily fabricated or a legally competent person has been get rid of a the responsibility of a strict rule. Comparing the concept of imtinan in Figh with other Islamic words such as minnah, grace, favor, and mercy shows that in spite of the similarity of imtinan with these words, it has clearly a different meaning. Meanwhile, the legal texts use other words such as leniency, simplification, and abatement instead of imtenan in the same meaning.
کلیدواژه‌ها [English]
Imtinan, Minnah, Grace, Leniency, Legal Rule
مراجع
ـ قرآن کریم.
آشوب سروی، محمدبن علی‌بن شهر (1369). متشابه القران و مختلفه، قم: بیدار.
الافریقی المصری، ابی‌الفضل جمال‌الدین محمد (1405 ق). لسان العرب، قم: نشر ادب الحوزه.
