سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,522,032
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,781,602
میر خلیلی, سید احمد, متولی زاده, نفیسه, کرمی, بهاره. (1399). اعتبارسنجی تقنین با رویکرد تخصصی و اختصاصی به نقش‌آفرینی عقل (مطالعۀ موردی: تنافی در کتاب حدود قانون مجازات اسلامی مصوب 1392). , 16(4), 605-628. doi: 10.22059/jorr.2019.280730.1008427
سید احمد میر خلیلی; نفیسه متولی زاده; بهاره کرمی. "اعتبارسنجی تقنین با رویکرد تخصصی و اختصاصی به نقش‌آفرینی عقل (مطالعۀ موردی: تنافی در کتاب حدود قانون مجازات اسلامی مصوب 1392)". , 16, 4, 1399, 605-628. doi: 10.22059/jorr.2019.280730.1008427
میر خلیلی, سید احمد, متولی زاده, نفیسه, کرمی, بهاره. (1399). 'اعتبارسنجی تقنین با رویکرد تخصصی و اختصاصی به نقش‌آفرینی عقل (مطالعۀ موردی: تنافی در کتاب حدود قانون مجازات اسلامی مصوب 1392)', , 16(4), pp. 605-628. doi: 10.22059/jorr.2019.280730.1008427
میر خلیلی, سید احمد, متولی زاده, نفیسه, کرمی, بهاره. اعتبارسنجی تقنین با رویکرد تخصصی و اختصاصی به نقش‌آفرینی عقل (مطالعۀ موردی: تنافی در کتاب حدود قانون مجازات اسلامی مصوب 1392). , 1399; 16(4): 605-628. doi: 10.22059/jorr.2019.280730.1008427

اعتبارسنجی تقنین با رویکرد تخصصی و اختصاصی به نقش‌آفرینی عقل (مطالعۀ موردی: تنافی در کتاب حدود قانون مجازات اسلامی مصوب 1392)

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 3، دوره 16، شماره 4، دی 1399، صفحه 605-628    اصل مقاله (608.62 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.280730.1008427
نویسندگان
سید احمد میر خلیلی* 1؛ نفیسه متولی زاده1؛ بهاره کرمی2
1استادیار، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، یزد، ایران
2دکتری، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، یزد، ایران
چکیده
تقنین فرایند پیچیده‌ای است که با روش اجتهاد به‌مثابۀ مدلی از اندیشه‌ورزی و عقلانیت سامان می‌یابد و«رویکرد تخصصی و اختصاصی به نقش‌آفرینی عقل» از مقومات آن است. روش‌شناسی اجتهاد اقتضا دارد که فرایندهای سه‌گانۀ جامعه‌پذیری عاملان تقنین، شکل‌گیری ساختارهای فیزیکی تقنین و عملیاتی شدن تقنین، در ذیل حقیقت اجتهاد و مقومات آن شکل گیرد و متناسب با زمان، مکان و واقعیت‌های اجتماعی بازتولید شود، وگرنه خروجی آن، قانون منسجم و کارآمدی نخواهد بود. موردپژوهی تنافی در قانون مجازات اسلامی1392 با روش توصیفی - تحلیلی پاسخگوی این پرسش است که آیا نقش‌آفرینی عقل در تقنین، با رویکرد تخصصی و اختصاصی، به تمایز بنیادینی در اعتبارسنجی مواد قانونی و کارآمدسازی تقنین می‌انجامد؟ این پرسش در وضعیت موجود تقنین ریشه دارد که همزمان با تحولات گسترده، مبتلابه تولید و بازتولید تنافی‌های متعدد و مکرر بوده که به تنزل کارآمدی عقل و اعتبار اجتهاد در مدیریت واقعیت‌های اجتماعی انجامیده است. اگر اعتبارسنجی با رویکرد تخصصی و اختصاصی بر اساس بایستۀ عدم تنافی انجام گیرد؛ تنافی‌های آشکار و تکراری، تولید و بازتولید نمی‌شود و اعتبار نقش‌آفرینی عقل و کارآمدی اجتهاد در تقنین احیا و ارتقا می‌یابد.
کلیدواژه‌ها
تنافی؛ جامعه‌پذیری تقنینی؛ روش‌شناسی تقنین؛ رویکرد تخصصی و اختصاصی؛ نقش عقل
مراجع
  1. اصغری، محمد (1386).عدالت و عقلانیت در فقه و حقوق، چ دوم، تهران: اطلاعات.
  2. بخشی‌زاده، امین (1392). تحولات و رویکردهای نوین قانون مجازات اسلامی جدید، چ چهارم، تهران: اندیشۀ عصر.
  3. بیگ‌زاده آروق، صفر (1382). تدوین و گردآوری علمی قوانین، مجلس و پژوهش، سال دهم، شمارۀ 38، تابستان: 89 – 112.
  4. توکل‌پور، محمد هادی؛ مسعودیان، مصطفی؛ کوهی اصفهانی، کاظم (1397). مبانی نظرات شورای نگهبان در خصوص قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (برگرفته از مشروح مذاکرات شورای نگهبان)، چ اول، تهران: انتشارات پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
  5. حاجی ده‌آبادی، احمد (1383). بایسته‌های تقنین با نگاهی انتقادی به قانون مجازات اسلامی، چ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  6. حائری طباطبایی، علی‌بن محمد (1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، چ اول، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  7. حر عاملی، محمدبن حسن (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعه،‌ چ اول، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  8. حسین‌زاده، محمد (1387). معرفت‌شناسی دینی (1): معرفت لازم و کافی در دین، چ اول، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  9. راسخ، محمد (1384). بنیاد نظری اصلاح نظام قانونگذاری، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  10. رشاد، علی اکبر (1382). دین‌پژوهی معاصر (درنگ و درایتی در گفتمان‌های سه‌گانۀ متجمد، متجدد و مجدد)، چ اول، تهران: مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر.
  11. زراعت، عباس (1393). شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی/ حدود (جرایم منافی عفت)، چ اول، تهران: جاودانه، جنگل.
  12. شفیعی سروستانی، ابراهیم (1385). قانونگذاری در نظام جمهوری اسلامی: آسیب‌ها و بایسته‌ها، چ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  13. صادقی، هادی (1386). عقلانیت ایمان، چ اول، قم: کتاب طه.
  14. صدر، محمد باقر (1403ق). الفتاوی الواضحه وفقا لمذهب اهل البیت، چ هشتم، بیروت – لبنان: دارالتعارف للمطبوعات.
  15. علیدوست، ابوالقاسم (1386). فقه و عقل، چ چهارم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  16. فاضل اصفهانی، محمدبن حسن (1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، چ اول،‌ قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  17. فتحی، حجت‌الله (1396). شرح مبسوط قانون مجازات مصوب 1392(حدود)، جلد 1 و 2، چ دوم، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌ بیت.
  18. قاسمی، محسن (1383). علم قانونگذاری در سایۀ حقوق اساسی، نشریۀ حقوق اساسی، سال دوم، شمارۀ سوم، زمستان: 155 – 166.
  19. کاتوزیان، ناصر (1377). فلسفۀ حقوق، جلد 2 و 3، چ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  20. لویس، کالین؛ کاگیل، کن (1397). توسعۀ حرفه‌ای نمایندگان مجلس، ترجمۀ حمیدرضا عسگری ده‌آبادی و غلامرضا رسولی‌زاده، چ اول، تهران: اوستا فراهانی.
  21. محقق حلی، نجم‌الدین جعفربن حسن (‌1408ق).‌ شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام،‌ چ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  22. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1418ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیه، چ ششم، قم: مؤسسۀ المطبوعات الدینیه.
  23. مشکینی، علی (1416ق). اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، چ ششم، قم: دفتر نشر الهادی.
  24. ملک‌نژاد، محمد حسین؛ ارفع الرفیعی، حمیدرضا (۱۳۹۶). امکان‌سنجی جمع‌سپاری قانون‌نویسی در نظام قانونگذاری ایران، اولین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی، تهران، دانشگاه صنعتی شریف - پژوهشکدۀ سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف - اندیشکدۀ مطالعات حاکمیت و سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف: 1 - 5.
  25. موسوی خمینی، روح‌الله (بی‌تا). تحریر الوسیله،‌ چ اول، قم: مؤسسۀ مطبوعات دارالعلم.‌
  26. میرخلیلی، احمد (1382). فقه و قیاس، چ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  27. نجفی، محمد حسن (1404ق)‌. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چ هفتم، ‌بیروت- لبنان،‌ دارالإحیاء التراث العربی.
  28. وکیلیان، حسن (1390). گفتارهایی در قانون و قانونگذاری (مجموعه مقالات)، چ اول، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 455
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 330





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب