تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,504,858 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,768,963 |
بررسی تطبیقی جبر و اختیار از دیدگاه لایبنیتس و علامه طباطبایی | ||
مجله علمی " فلسفه دین " | ||
مقاله 7، دوره 17، شماره 2، تیر 1399، صفحه 317-342 اصل مقاله (686.66 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2019.286828.1005685 | ||
نویسندگان | ||
سید حسن بطحایی1؛ لیلی خیدانی* 2؛ احمد حسین فلاحی3؛ محمد رضا آقا جانی قناد4 | ||
1دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران | ||
3استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران | ||
4استادیار گروه الهیات، دانشگاه پیام نور، قم، ایران | ||
چکیده | ||
بحث از مسئلۀ جبر و اختیار یکی از مهمترین مسائل تاریخ تفکر بشریت و همواره محل مواجهۀ طیف گستردهای از آرای اندیشمندان بوده است. سؤال اصلی این خواهد بود که آیا اعتقاد به اصل هماهنگی پیشین، بنیاد نوعی نفی اختیار و حاکمیت ضرورت نیست؟ چگونه ارادۀ ازلی الهی با اختیار آدمی سازگار است؟ لایبنیتس بهعنوان یکی از فلاسفۀ بزرگ قبل از کانت، در صدد است که با تمایز میان ضرورت مطلق و ضرورت شرطی و نظریۀ جهانهای ممکن، به تثبیت اختیار انسان بپردازد. علامه طباطبایی هم اختیار را امری فطری دانسته و بیان کرده است که قاعدۀ «ضرورت سابق الشی ما لم یجب لم یوجد» هیچ منافاتی با اختیار انسان ندارد. در این پژوهش ضمن بیان مبانی لایبنیتس و علامه طباطبایی، دیدگاه لایبنیتس نقد میشود. آنچه در اینجا مهم بوده، بیان دیدگاه این دو اندیشمند و تطبیق، تحلیل و بررسی آن است. | ||
کلیدواژهها | ||
اختیار؛ جبر؛ علم الهی؛ علامه طباطبایی؛ لایبنیتس | ||
مراجع | ||
15. لایبنیتس، گوتفرید ویلهلم (1372). مونادولوژی و چند مقالۀ فلسفی دیگر، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان،تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 668 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 403 |