تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,507,039 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,915 |
جلوههایی از رمانتیسم در شعر خاقانی | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 5، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 23، شهریور 1398، صفحه 83-99 اصل مقاله (617.99 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2019.269955.1300 | ||
نویسنده | ||
نرگس اسکویی* | ||
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران | ||
چکیده | ||
افضلالدّین بدیل بن علی خاقانی شروانی، متخلّص به خاقانی (ولادت: ۵۲۰ق در شروان –وفات: ۵۹۵ق در تبریز) در ادبیّات کهن فارسی، شاعری شاخص، تأثیرگذار و منحصربهفرد است؛ ازآنرو که در شعر خود اجازۀ ظهور و بروز به «من» خود را بهتمامی میدهد. او در اشعارش فقط در مقام شاعر ظاهر نمیشود، بلکه سیمای انسانی را بهتماشامیگذارد که عاطفی، هیجانی، عشقطلب، مبارزهجو، آزادیطلب، آزادهخو و انسانگراست؛ این اوصاف، جزو شرایطی است که رمانتیستها خود را قائل به احراز آن میدانستند و در بیانیۀ ادبی خود، آنها را برشمردهاند. علاوه بر این ویژگیها، تصاویر موجود در شعر او، ویژگیهای تصاویر رمانتیک را دارد؛ یعنی همچون تصاویر شعر رمانتیستها، مبهم و در سایه، سازمند، متّحد و منسجم، بیزمان و بیمکان، استعاری، ذهنی، طبیعتگرا و ... است. این مقاله، در پی ایضاح بیشتر نمودهای رمانتیسم در شعر و اندیشۀ خاقانی بوده است؛ ازاینرو، با انتخاب شیوۀ تحلیل قیاسی، به بررسی و برجستهسازی شباهتهای فراوان شعر خاقانی و مکتب رمانتیسم پرداخته است. نتایج حاصل از تحقیق، گویای آن است که اوصاف رمانتیک شعر خاقانی، بهویژه فردیّت، بیان خود، انسانگرایی و آزادیجویی خاقانی، همچنانکه تمام خاقانیپژوهان ایرانی و غیرایرانی بر آن صحّه نهادهاند، در ادبیّات کلاسیک فارسی، اگر نگوییم بینظیر، حتماً کمنظیر است. | ||
کلیدواژهها | ||
آزادی؛ تخیّل؛ تفردگرایی؛ تصاویر رمانتیک؛ مکتب رمانتیسم؛ خاقانی | ||
مراجع | ||
آراسلی، حمید (1983)، خاقانی شروانی، ترجمة ت. جهانگیروف، باکو، یازیچی. اردلان جوان، سیّدعلی (1373)، تجلی شاعرانۀ اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی در اشعار خاقانی، چاپ دوم، مشهد، آستان قدس رضوی. استعلامی، محمّد (1387)، نقد و شرح قصاید خاقانی، تهران، زوّار. امامی، نصرالله (1394)، «تحلیل زمینهای نوستالژی در شعر خاقانی»، مطالعات زبان و ادبیّات غنایی، دورۀ 5، ش16، 7-24. ایراندوست تبریزی، رضا (1369)، «مقایسۀ مراثی خاقانی و هوگو در سوگ فرزندانشان»، نشریة دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، ش 135 و 136، 1-29. پرهام، سیروس (1353)، رئالیسم و ضدرئالیسم در ادبیّات، تهران، میترا. ثروت، منصور (1385)، آشنایی با مکتبهای ادبی، تهران، سخن. الحاوی، ایلیا (1998)، الرمانسیة فی الشعر الغربی و العربی، الطبعة الثامنة، بیروت، دارالثقافة. خاقانی، افضلالدین بدیل (1375)، دیوان، ویراستۀ میرجلالالدین کزازی، جلد 1و2، تهران، مرکز. دشتی، علی (1357)، خاقانی؛ شاعری دیرآشنا، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر. روویون، فردریک (1385)، آرمانشهر در تاریخ اندیشۀ غرب، ترجمۀ عباس باقری، تهران، نی. زرّینکوب، عبدالحسین (1387)، دیدار با کعبۀ جان، تهران، سخن. ـــــــــــــ (1369)، نقد ادبی، جلد2، چاپ چهارم، تهران، امیرکبیر. سجّادی، سیّد ضیاءالدین (1374)، شاعر صبح، تهران، سخن. سه یرومیشل لووی، رابرت (1373)، «رمانتیسم و تفکّر اجتماعی»، ترجمۀ یوسف اباذری، ارغنون، ش2، 119-174. سیدحسینی، رضا (1365)، مکتبهای ادبی، جلد1، چاپ هفتم، تهران، کتاب زمان. شفیعیکدکنی، محمّدرضا (1381)، «نکتههای نویافته دربارۀ خاقانی»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، 1-6. ـــــــــــــ (1387) ادوار شعر فارسی، چاپ چهارم، تهران، سخن. صفوی، کوروش (1373)، از زبانشناسی به ادبیّات، جلد1، تهران، چشمه. فاضلی، محمّد (1384)، «تخیّلهای خاقانی در معیار نقد»، ادبیّات فارسی، ش5، 7-16. فتوحی، محمود (1384)، «تصویر رمانتیک؛ مبانی نظری، ماهیّت و کارکرد»، پژوهشهای ادبی، ش9 و 10، 151-180 فلاحرستگار، گیتی (1357)، «تصویر در شعر خاقانی»، جستارهای ادبی، ش 55، 494- 532. کزازی، میرجلالالدین (1368)، رخسار صبح، تهران، مرکز. ماوردس، جورج آی (1386)، باور به خدا، ترجمۀ مسعود خیرخواه، تهران، علم. مشایخی، حمیدرضا (1391)، «نگاه نوستالژیک خاقانی و بحتری به ایوان مدائن»، ادب عربی، دورۀ 10، ش2، 203-230. وان تیژم، فیلیپ (1370)، رمانتیسم در فرانسه، ترجمۀ غلامعلی سیّار، تهران، بزرگمهر. هاوکس، ترنس (1377)، استعاره، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران، مرکز. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 773 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 788 |