تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,506,925 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,851 |
کاربرد طرحوارههای تصویری در سرودههای سهراب سپهری و خلیل حاوی (بر اساس نظریه معناشناسی شناختی) | ||
ادب عربی | ||
مقاله 2، دوره 12، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 1-18 اصل مقاله (917.1 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2019.242402.611791 | ||
نویسندگان | ||
شهریار باقرآبادی* 1؛ علی سلیمی2؛ تورج زینی وند3 | ||
1دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی، کرمانشاه | ||
چکیده | ||
زبان به عنوان مهمترین کنش انسانی برای انتقال مفاهیم ذهنی محسوب میشود. تحلیل این مجموعة بیمنتها از نمادها که در قالب واژگان نمود پیدا میکنند یکی از دغدغههای قابل اعتنا در ادبیات و زبانشناسی محسوب میشود. معناشناسی شناختی، یکی از شیوههای مطالعة زبان است که به کمک آن میتوان رابطهای قابل استناد میان زبان، تجربیات بیرونی، اندیشهها و تجارب اجتماعی برقرار نمود. فهم و تعلیل کاربست گونههای مختلف طرحوارههای تصویری، یکی از مباحث پایهای در این اسلوب تحلیل زبانی به شمار میآید. با چنین رویکردی میتوان، به تعبیری روشمند از مفاهیم انتزاعی نهفتة زبان و ساخت اندیشگی صاحب اثر دست یافت. پژوهش حاضر، به شیوهای توصیفی-تحلیلی، به مقایسة کاربرد و بسامد انواعی از طرحوارههای تصویری در سرودههای سهراب سپهری و خلیل حاوی پرداخته است. اغلب سرودههای سهراب سپهری تلفیقی از باورهای متنوّع عرفان اسلامی و باورهای شرقی مانند بودیسم است که بی هیچ تزاحمی در کنار هم گرد آمدهاند. سرودههای این شاعر را میتوان شکل خاصّی از شعر عرفانی جهانشمول با زبانی امروزی دانست. سرودههای خلیل حاوی نیز، تجلیگاه عرصههای متفاوتی از باورهای دو خاستگاه فلسفة شرقی و غربی بودهاست. شعر او علاوه بر موضوعات و دغدغههای میهنی جولانگاه مفاهیم ذهنی خاصّی است که فهم همة آنها در پارهای موارد ساده نیست. این پژوهش تلاشی است برای پاسخ به این پرسشها که سهم هر یک از طرحوارهها، در شعر دو شاعر به چه میزانی بودهاست و نیز مبانی فکری سرایشگران چه تأثیری در بهرهگیری از نوع طرحوارهها و بسامد آنها داشته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که هنر نقاشی سپهری، درونمایة عرفانی سرودهها و نیز عزلت شاعرانة وی، موجب شدهاست تا «طرحوارههای حجمی» بسامد بیشتری در اشعارش داشته باشد. از سوی دیگر، به دلیل پارهای از نابسامانیهای اندیشگی و اندوه حاکم بر قصاید خلیل حاوی، بیشترین فراوانی «طرحوارههای قدرتی» که بیانگر شکست در مسیر فعّالیّتهای اجتماعی هستند، در قصاید این شاعر به چشم میخورد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات تطبیقی؛ معناشناسی شناختی؛ طرحواره تصویری؛ سهراب سپهری؛ خلیل حاوی | ||
مراجع | ||
اسوار، موسی (1391)، پیشگامان شعر امروز عرب، تهران: سخن، چاپ 2. باقری خلیلی، علیاکبر، محرابیکالی، منیره (1392)، «طرحوارة چرخشی در غزلیّات سعدی و حافظ شیرازی»، نقد ادبی، ش 23، صص 125-148. بیابانی، احمدرضا، طالبیان، یحیی (1391)، «بررسی استعاره جهتگیرانه و طرحوارههای تصویری در شعر شاملو»، پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، ش 1، صص 99-126. حاوی، خلیل (1993)، دیوان خلیل حاوی، بیروت: دارالعودة. الحرّ، عبدالمجید (1995)، خلیل حاوی شاعر الحداثة و الرّومانسیّة، بیروت: دارالکتب العلمیّة. حسینی، صالح (1371)، نیلوفر خاموش (نظری به شعر سهراب سپهری)، تهران: نیلوفر. خزاعیفر، علی (1385)، «سهراب سپهری و ویلیام وردزورث»، فرهنگستان، ش 2، صص 59-83. راسخمهند، محمد (1393)، درآمدی بر زبانشناسی شناختی، تهران: سمت. ریتا عوض (1974)، اسطورة الموت و الإنبعاث فی الشعر العربی الحدیث، بیروت: جامعة الإمریکیّة. ساورسفلی، سارا (1388)، خانة دوست کجاست (تحلیل اشعار سپهری)، تهران: سخن. سپهری، سهراب (1370)، هشت کتاب، تهران: آرین، چاپ 10. شفیعیکدکنی، محمّدرضا (1393)، شعر معاصر عرب، تهران: سخن، چاپ 3. شمیسا، سیروس (1370)، نگاهیبهسپهری، تهران: مروارید. صفوی، کوروش (1382)، «بحثی دربارة طرحوارههای تصویری از دیدگاه معنیشناسان شناختی»، فصلنامة فرهنگستان، ش 21، 65-85. عابدی، کامیار (1375)، از مصاحبت آفتاب (زندگی و شعر سپهری)، تهران: روایت. عباس، احسان (1384)، اتجاهات الشعر العربی المعاصر،حبیبالله عباسی، تهران: سخن. عبدالکریمی، سپیده (1393)، فرهنگ توصیفی زبانشناسی شناختی، تهران: علمی. گلستان، لیلی (1383)، سهراب سپهری، شاعر - نقّاش، تهران: امیرکبیر. المیر، طلال (2009)، النبوءة فی الشعر العربی الحدیث، بیروت: المؤسسة الجامعیّة للدراسات. نرماشیری، اسماعیل (1390)، «نگاهی تحلیلی - فلسفی به منظومة صدای پای آب سپهری»، ادب پارسی معاصر، ش 2، صص 133-149. ویسی، الخاص، دریس، فاطمه (1394)، «کاربرد طرحوارههای تصویری در رباعیات وحشی بافقی از دیدگاه معناشناسی»، زیباییشناسی ادبی، ش 23، صص 9-26. Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things. Chicago University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 827 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 591 |