تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,003 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,597 |
مسألۀ کیفیات ثانویه در فلسفۀ ابن سینا | ||
تاریخ علم | ||
مقاله 5، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 25، بهمن 1397، صفحه 231-246 اصل مقاله (471.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2019.281553.371481 | ||
نویسنده | ||
امیر مازیار* | ||
دانشگاه هنر | ||
چکیده | ||
کیفیات ثانویۀ اشیاء و تمایزشان با کیفیات بهاصطلاح اولیه از مباحث مهم و برجستۀ در صدر تاریخ فلسفه و علمشناسی جدید بوده است . صورتبندیهای اولیه و جدی و تأثیرگذار این کیفیات با نام گالیله و لاک پیوند خورده است.اما توجه به ویژگی خاص این نوع کیفیات اشیاء در تاریخ فکر و فلسفه بیسابقه نبوده است و ریشههای آن را در مباحث فیلسوفان یونانی و متفکران قرون وسطی نیز میتوان دید.ابن سینا از جمله فیلسوفانی است که در ذیل بحث از کیفیات محسوسۀ اشیاء در طبیعیات و علم النفس به این موضوع وارد شده است.ابن سینا نیز بر دشواری اثبات وجود عینی این کیفیات در اشیاء صحه میگذارد و گزارشی از سابقۀ این بحث در میان متفکران یونانی بهدست میدهد. سپس به تفصیل و جداگانه به کیفیات محسوسۀ مربوط به هر کدام از حواس پنج گانه میپردازد و در بارۀ نحوۀ وجود این کیفیات در خارج بحث میکند. داوری ابن سینا در بارۀ وجود عینی این کیفیات یکسان نیست و احکام متفاوتی در بارۀ کیفیات ادراکی مربوط به سامعه و باصره و لامسه و ذائقه و شامه دارد. در این مقاله به مسألۀ کیفیات ثانویه در فلسفۀ ابن سینا و رأی او در باب وجود عینی یا ذهنی این کیفیات بر حسب قوای گوناگون حسی پرداخته میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
ابن سینا؛ رنگ؛ فلسفۀ طبیعی؛ کیفیات محسوسه؛ کیفیات ثانویه | ||
مراجع | ||
ابن سینا. (1375ش). النفس من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسنزاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. ــــــــــــ. (1391ش). التعلیقات. مقدمه، تحقیق و تصحیح سید حسین موسویان. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ارسطو. (1366ش). متافیزیک. ترجمۀ شرفالدین خراسانی. تهران: نشر گفتار. ــــــــــــ. (1390ش). در بارۀ نفس. ترجمۀ علیمراد داوودی. تهران: انتشارات حکمت. فارابی. (1392ش). التعلیقات. مقدمه، تحقیق و تصحیح سید حسین موسویان. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. Aristotle. (1952). The Works of Aristotle. translated into English undet the editorship of W.D.Ross .Oxford University Press. Locke, John. (2010). An Essay Concerning Human Understanding. (Penguin Classics). Mi-Kyoung Lee. (2005). Epistemology after Protagoras Epistemology after Protagoras. Clarendon press Oxford. Pasnau, Robert. (2011). Scholastic Qualities, Primary and Secondary in Lawrence Nolan (ed.), Primary and Secondary Qualities: The Historical and Ongoing Debate. Oxford University Press. Wolfson, Harry. (1976). The Philosophy of The Kalam. Harvard University Press
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 431 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 399 |