تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,121,686 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,228,979 |
بررسی تغییرات بارش سامانۀ کم فشار سودان طی روند تاریخی در منطقۀ جنوب غرب ایران | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 11، دوره 51، شماره 2، تیر 1398، صفحه 373-387 اصل مقاله (1.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2019.272706.1007323 | ||
نویسندگان | ||
فهیمه محمدی1؛ حسن لشکری* 2 | ||
1دانشجوی دکتری آبوهواشناسی دانشگاه شهید بهشتی، گروه جغرافیای طبیعی | ||
2دانشیار جغرافیا، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، گروه جغرافیای طبیعی | ||
چکیده | ||
فراوانی تعداد روزهای بارش، شدت، و مدت دوام آن همواره مورد توجه اقلیمشناسان و مهندسان و کارشناسان مسائل آب بوده است. در این راستا، در این پژوهش تغییرات فراوانی و شدت بارش ناشی از سامانة کمفشار سودان در روند تاریخی طی دورة آماری 1957-2017 در محدودة جنوب غربی ایران بررسی شده است. به همین منظور، 22 ایستگاه اقلیمشناسی سینوپتیک با بالاترین بازة آماری انتخاب شد. پایگاه دادة بارش روزانه برای هشت ماه دورة سرد (اکتبر تا می) ایجاد شد. سپس، براساس معیار وقوع یک بارش 5 میلیمتر در یکی از ایستگاهها در هر سامانة بارشی، نمونههای بارشی استخراج شد. سرانجام، با منشأیابی سامانهها بر روی نقشههای همدیدی، 635 نمونة بارشی سودانی شناسایی شد. بررسی ماهانة تغییرات بارش سامانة سودانی طی دورة تاریخی نشان داد که فعالیت این سامانه در ماه می کمتر و در ماه ژانویه بیشتر از سایر ماهها است. بررسی سیر تاریخی سامانهها نشان داد که فراوانی و شدت سامانههای دوروزه نسبت به سایر دورهها در حال افزایش است. درعینحال، فراوانی ورود سامانههایی با منشأ سودانی به کشور ایران سیر صعودی دارد؛ بهطوریکه که حدود 57درصد کل بارشهای نازلشده در این محدوده مربوط به سامانههایی با منشأ سودانی مستقل است. | ||
کلیدواژهها | ||
جنوب غرب ایران؛ روند تاریخی؛ فراوانی و شدت بارش؛ کمفشار سودان | ||
مراجع | ||
پرک، ف.؛ روشنی، ا. و علیجانی، ب. (1394). واکاوی همدیدی سامانة کمفشار سودانی در رخداد ترسالی و خشکسالیهای نیمة جنوبی کشور، مجلة جغرافیا و مخاطرات محیطی، 15: 75-90. خلیلی، ع. (1370). شناخت اقلیمی ایران و بررسیهای اساسی بارندگی، برنامة جامع آب کشور، وزارت نیرو، بخشهای یک و دو. خلیلی، ع. و بذرافشان، ج. (1383). تحلیل روند تغییرات بارندگیهای سالانه، فصلی، و ماهانة پنج ایستگاه قدیمی ایران در یکصد و شانزده سال گذشته، مجلة بیابان، 1: 25-33. زرینکمر مجد، ش. و کتیرایی بروجردی، پ.س. (1395). بررسی تغییرات فصلپذیری و ناهنجاریهای بارش فصلی در ایران طی دورة 1977 تا 2006، مجلة پژوهش علوم و فنون دریایی، 3: 1-15. علیجانی، ب. (1378). نوسانات زمانی و مکانی ارتفاع سطح 500 هکتوپاسکال در مدیترانه و اثر آن بر اقلیم ایران در ماه فوریه، دومین کنفرانس منطقهای تغییر اقلیم، سازمان هواشناسی کشور، 13 و 14 آبانماه. غیاثآبادی فراهانی، ف.؛ خوشاخلاق، ف.؛ شمسیپور، ع.ا.؛ عزیزی، ق. و فتاحی، ا. (1397). بررسی و تحلیل تغییرات دروندههای روند و الگوی فضایی بارشهای سالانه و فصلی (مطالعة موردی: نیمة غربی ایران)، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 48: 59-79. کتیرایی بروجردی، پ.س.؛ حجام، پ. و ایراننژاد، س. (1386). سهم تغییرات فراوانی و شدت بارش روزانه در روند بارش ایران طی دورة 1960 تا 2001، مجلة فیزیک زمین و فضا، 33: 67-83. فرجی، ا. (1360). بررسی مسیر سیستمهای فشار کم بارانزا بر روی ایران و ارائة الگوهایی از موقعیت و چگونگی حرکت آنها، پایاننامة کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران. قائمی، ه.؛ عساکره، ح. و رضایی، ش. (1395). تحلیل طیفی میانگین سالانة کمفشار دریای سرخ طی دورة 1330-1389، مجلة اندیشة جغرافیایی، 15: 103-111. لشکری، ح. (1375). الگوی سینوپتیکی بارشهای شدید جنوب و جنوب غرب ایران، رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. لشکری، ح. (1381). مسیریابی سامانة کمفشار سودانی ورودی به ایران، برنامهریزی و آمایش فضا، 6(2): 133-157. لشکری، ح. (1382). مکانیسم تکوین، تقویت و توسعة مرکز کمفشار سودان و نقش آن بر روی بارشهای جنوب و جنوب غرب ایران، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، 46: 1-18. لشکری، ح.؛ قائمی، ه. و پرک، ف. (1391). تحلیل رژیم بارندگی منطقة جنوب و جنوب غرب ایران، مجلة اطلاعات جغرافیای سپهر، 22(85): 57-63. لشکری، ح.؛ متکان، ع.ا.؛ آزادی، م. و محمدی، ز. (1395). تحلیل همدید نقش پُرفشار عربستان و رودباد جنبحارهای در کوتاهترین طول دورة بارشی جنوب و جنوب غرب ایران، فصلنامة علوم محیطی، 4(4): 59-74. لشکری، ح.؛ متکان، ع.ا. و محمدی، ز. (1397). تحلیل الگوهای همدیدی منجر به بارشهای زودرس جنوب و جنوب غرب ایران طی دورة آماری (1979-2015)، جغرافیا و برنامهریزی، 64: 247-266. محمدی، ب. (1390). تحلیل روند بارش سالانة ایران، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 43: 95-106. محمدی، ح.؛ اکبری، م.؛ فتاحی، ا. و شمسیپور، ع.ا. (1391). تحلیل دینامیکی سامانههای سودانی و رخداد بارشهای سنگین در جنوب غرب ایران، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 24: 7-23. مفیدی، ع. (1378). کمفشار سودانی مکانیسم بارشزا در جنوب و جنوب غرب ایران، نشریة جغرافیا، 1، آموزش و پرورش منطقة 17: 47-55. مفیدی، ع. و زرین، آ. (1384). تحلیل سینوپتیک سامانههای کمفشار سودانی (مطالعة موردی طوفان دسامبر 2001)، فصلنامة جغرافیایی سرزمین، 6: 24-48. مفیدی، ع. و زرین، آ. (1385). بررسی سینوپتیکی تأثیر سامانههای کمفشار سودانی در وقوع بارشهای سیلزا در ایران، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، 77: 1-24. مفیدی، ع. و زرین، آ. (1385 الف). تحلیلی بر ماهیت و ساختار مراکز پُرفشار و کمفشار (قسمت اول)، مجلة رشد آموزش زمینشناسی، 46: 53-61. مفیدی، ع. و زرین، آ. (1385ب). تحلیلی بر ماهیت و ساختار مراکز پُرفشار و کمفشار (قسمت دوم)، مجلة رشد آموزش زمینشناسی، 47: 54-58. Alijani, B. (1999). The temporal and temporal fluctuations of the surface level of 500 hectares in the Mediterranean and its effect on the climate of Iran in February, the 2nd Regional Climate Change Conference, Iran's Meteorological Organization, 13th and 14th of November. Akinremi, O.; Mcginn S.M. and Cutforth, H. (2001). Seasonal and Spatial Patterns ofRainfall Trends on the Canadian Prairies, Notes and Correspondence, 2177. Angel, J.R. and Huff, F.A. (1997). Changes inheavy rainfall in Midwestern United States, Journal of water Resources planning andmanagement, July/August. 246-249. Brunrtti, M.; Maugeri, M. and Nanni, T. (2000). Variation of Temperature and precipitation in Itly from 1866 to 1995, Theor.Apl.Climatol., 65. De Luis, M.; Raventos, J.; Gonzalez-Hidalgo, J.C.; Sanchez, J.R. and Cortina, J. (2000). Spatial analysis of rainfall trends: a cause of study in Valencia region (Spain), International journal of climatology, 20: 1451-1469. De Luis, M.; Gonzalez-Hidalgo, J.C.; Longares, L.A. and Martín-Vide, J. (2010). Changes in seasonal precipitation in the Iberian Peninsula during 1946–2005, Global and Planetary Change, 74(1): 27-33. Diop, L.; Bodian A. and Diallo, D. (2016). Spatiotemporal trend analysis of the mean annual rainfall in Senegal, European scientific journal, 12(12): 231-245. Elfandy, M.G. (1950a). Effects to topography and other Factors on the Movement of lows in the Middle Eastand Sudan, Bull.Amr. Met. Soc., 31: 375-381. Faraji, I. (1981). Investigating the Paths of Low-Pressure Systems on Iran and Providing Patterns of Position and How to Move them, MSc Thesis of Meteorology. Institute of Geophysics, University of Tehran. Ghyasabadi, F.; Khoshakhlagh, F.; Shamsipour, A.K.; Azizi, GH. And Fatahi, E. (2018). Analysis of inter-decade changes in trends and spatial patterns of annual and seasonal precipitation, case study: West of Iran, Researches in Geographical Sciences, 18(48): 59-78. Ghaemi, H.; Asakreh, H. and Rezaei, SH. (2016). Spectral analysis of the annual average low pressure of the Red Sea during the period 1330-2009, Journal of Geospatial, 15: 103-111. Gitau, M.) 2016(. Long term seasonality of rainfall in the southwest Florida Gulf coastal zone, Climate Research, 69: 93-105. Hidalgo G.J.C.; De Luı´s, M.; Ravento´ s, J. and Sa´nchez, J.R. )2003(. Daily rainfall trend inthe Valencia Region of Spain, Theor. Appl.Climatol. 75, 117–130. Haigh, M.J. (2014). Sustainable management of head water resources: the Nairobi headwater declaration (2002) and beyond, Asian J. Water, Environ. Pollut., 1(1-2): 17-28. Karl, T.R. and Knight, R. )1998(. Secular trends of precipitation amount, frequency, and intensity in the United States, Bulletin of the AMS, 79: 231-241. Katiraei Brojerdi, P.S.; Hejam, P. and Iran Nezhad, S. (2007). The Contribution of Frequency and Intensity of Daily Precipitation to the Precipitation Process of Iran During 1960 to 2001, Journal of the Earth and Space Physics, 33: 67-83. Khalili, A. (1991). Climatic recognition of Iran and fundamental surveys of rainfall, comprehensive water plan of the country, Ministry of Energy, Sections one and two. Khalili, A. and Bazrafshan, J. (2004). An Analysis of the Changes in Annual, Seasonal, and Monthly Rainings in Five Iranian Old Stations in 116 Years, Journal of desert, 1: 25-33. Langat, P.K.; Kumar, L. and Koech, R. (2017). Temporal Variability and Trends of Rainfall and Streamflow in Tana River Basin, Kenya. Sustainability, 9, 1963. Lashkari, H. (1996). Synoptic Pattern of Severe Precipitation of Southwest Iran, Ph.D. Thesis, Tehran, Tarbiat Modarres University. Lashkari, H. (2002). Route of Sudanese Systems Entry into Iran, Journal of Modares, 2: 133-160. Lashkari, H. (2003). Genesis Mechanism, Strengthening and Developing Sudan's Low Pressure Center and its Role in South and Southwest Iran, Journal of Geographical Research, 46: 1-18. Lashkari, H.; Ghaemi, H. and Parak, F. (2012). Analysis of the rainfall regime in the south and southwest of the Iran, Journal of Sepehr Geography Information, 22(85): 57-63. Lashkari, H.A.; Matkan, A.K. and Mohammadi, Z. (2018). Analysis of patterns of consistency led to premature precipitation in south and southwest of Iran during the statistical period (1979-2015), Journal of Geography and Planning, 64: 247-266. Lashkari, H.; Metcanan, A.K.; Azadi, M. and Mohammadi, Z. (2016). The analysis of the role of Saudi high pressure and tropical rainbow in the shortest period of the southern and southeast of Iran, Quarterly Journal of Environmental Science, 4: 59-74. Liebmann, B.; Vera, C.S.; Leila Carvalho, M.V.; Camilloni, I.S.A.; Hoerling, M.P.; Allured, D.; Barros, V.R.; Ba´ Ez, J.N. and Bidegain, M. )2004(. An Observed Trend in Central South American Precipitation, Journal of Climate, 17: 4357-4367. Mohammadi, H.; Akbari, M.; Fatahi, I. and Shamsipour, A.A. (2012). Dynamic Dynamic Analysis of Sudan Systems and Heavy Rainfall Events in Southwest of Iran. Journal of Applied Geosciences Research, 24: 7-24. Mohammadi, B. (2011). Annual Iran rainfall analysis, Journal of Geography and Environmental Planning, 43: 106-95. Mofidi, A. (1999). Sudan Low Pressure Precipitation Mechanism in South and Southwest Iran, Journal of Geography, 1: 47-55. Mofidi, A. and Zarrin, A. (2005). Synoptic Analysis of Low Pressure Systems (Thousand Case Study of December 2001, Journal of Geographic Land Code, 6: 24-48. Mofidi, A. and Zarrin, A. (2006). An Analysis of the Nature and Structure of High Pressure and Low Pressure Centers (Part I), Journal of the Growth of Geological Education, 46: 53-61. Mofidi, A. and Zarrin, A. (2006). An Analysis of the Nature and Structure of High Pressure and Low Pressure Centers (Part II), Journal of the Development of Geological Education, 47: 54-58. Mercy, I. C. (2015). Trend analysis of rainfall pattern in Enugu state, Nigeria, European Journal of Statistics and Probability, 3(3): 12-18. Merabtene T.; Siddique M. and Abdallah, SH. (2016) Assessment of Seasonal and Annual Rainfall Trends and Variability in Sharjah City, UAE, Advances in Meteorology, vol., Article ID 6206238, 13 pages. Parak, F.; Roshani, A. and Alijani, B. (2015). An Analysis of the Sudan Low Pressure System in the Southern Hemisphere and Southern Drought, Journal of Geography and environmental hazards, 15: 75-90. Serrano, A.; Mateos, V.L. and Garcia, J.A. (1999). Trend Analysis of Monthly Precipitation Over the Iberian Peninsula for the Period 1921-1995 phys, Chem. EARTH (B), 24: 85-90. Tabari, H.; Taye, M.T. and Willems, P. (2015) Statistical assessment of precipitation trends in the upper Blue Nile River basin Stoch Environ Res Risk Assess, DOI 10.1007/s00477- 015-1046-0. Taxak A.K.; Murumkar A.R. and Arya, D.S. (2014) Long term spatial and temporal and homogeneity analysis in Wainganga basin, Weather and Climate Extremes, 4: 50-61. Turkes, M. (1996). Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in turkey, I. Journal of Climatology, 16: 1057-1076. Turkes, M. (1999). Vulnerability of Turkey to desertification with respect to precipitation and aridity condition, Turkish Journal of Engineering and Environmental Science, 23: 363-380. Zarrinkamar Majd, SH. and Katiraei Brojerdi, P.S. (2016). Changes in Seasonality and Seasonal Rainfall Abnormalities in Iran during 1977-2006, Journal of Marine science and technology research, 3: 1-15.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 802 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 588 |