سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,225
تعداد مقالات67,685
تعداد مشاهده مقاله114,971,300
تعداد دریافت فایل اصل مقاله89,642,610
روستایی, شهریور, حیدری چیانه, رحیم, اصغری زمانی, اکبر, توسلیان, رحیم. (1400). تحلیل نیروهای موثر در شهری شدن رانت در قالب طرح های آماده سازی زمین مسکونی شهری (مطالعۀ موردی: شهر زنجان). , 53(1), 85-103. doi: 10.22059/jhgr.2019.282830.1007949
شهریور روستایی; رحیم حیدری چیانه; اکبر اصغری زمانی; رحیم توسلیان. "تحلیل نیروهای موثر در شهری شدن رانت در قالب طرح های آماده سازی زمین مسکونی شهری (مطالعۀ موردی: شهر زنجان)". , 53, 1, 1400, 85-103. doi: 10.22059/jhgr.2019.282830.1007949
روستایی, شهریور, حیدری چیانه, رحیم, اصغری زمانی, اکبر, توسلیان, رحیم. (1400). 'تحلیل نیروهای موثر در شهری شدن رانت در قالب طرح های آماده سازی زمین مسکونی شهری (مطالعۀ موردی: شهر زنجان)', , 53(1), pp. 85-103. doi: 10.22059/jhgr.2019.282830.1007949
روستایی, شهریور, حیدری چیانه, رحیم, اصغری زمانی, اکبر, توسلیان, رحیم. تحلیل نیروهای موثر در شهری شدن رانت در قالب طرح های آماده سازی زمین مسکونی شهری (مطالعۀ موردی: شهر زنجان). , 1400; 53(1): 85-103. doi: 10.22059/jhgr.2019.282830.1007949

تحلیل نیروهای موثر در شهری شدن رانت در قالب طرح های آماده سازی زمین مسکونی شهری (مطالعۀ موردی: شهر زنجان)

پژوهشهای جغرافیای انسانی
مقاله 6، دوره 53، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 85-103    اصل مقاله (1.15 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2019.282830.1007949
نویسندگان
شهریور روستایی* 1؛ رحیم حیدری چیانه2؛ اکبر اصغری زمانی2؛ رحیم توسلیان3
1دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری دانشگاه تبریز
2دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‏ ریزی شهری دانشگاه تبریز
3دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‏ ریزی شهری دانشگاه تبریز
چکیده
تولید فضای شهری برآیند تعاملی فرایند‏‏های محیطی، اقتصادی،‏‏ اجتماعی،و سیاسی است. وجه اشتراک میان نظام‏های اقتصادی متفاوت هر کشوری حضور عامل تولید زمین به‏عنوان مهم‏ترین رکن توسعة شهری در برقراری رابطةیادشده است. هر چقدر قدرت نهادها و مدیران محلی در مدیریت جریانات اقتصادی-اجتماعی و کالبدی شهر ضعیف باشد، کنشگران فعال در بازار زمین و مستغلات شهری به عاملان اصلی در توسعة شهری و تولید فضای رانتی تبدیل می‏شوند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی نقش عوامل و مؤلفه‏های تأثیر‏گذار بر تولید فضای رانتی شهر زنجان در درون صورت‏بندی نظام اقتصادی رانتیر کشور به‏واسطة طرح‏های آماده‏سازی زمین مسکونی بررسی می‏شود. گردآوری داده‏ها با مطالعات کتابخانه‏ای و میدانی انجام شد. تحلیل داده‏ها نیز با روش دلفی، مدل TODIM، تحلیل مسیر و مدل DPSIRبا کمک نرم‏افزار SPSSانجام شد. نتایج برآمده از آزمون تحلیل مسیر نشان می‏دهد شاخص‏های کنترل محدودة شهری با اثر مستقیم 527/0بیشترین ارتباط را با ساخت شهری مبتنی بر رانت دارد و شاخص سهم قیمت زمین در قیمت تمام‏شدة مسکن با ضریب 794/0 و سهم ارزش افزودة نفت در تولید ناخالص داخلی با ضریب 792/0 بیشترین تأثیر را در تولید فضای رانتی از نظر رتبه‏بندی مدل تودیم دارد. در این رابطه برای مقابله با تولید فضای رانتی،جلوگیری از تبدیل زمین به اوراق بهادار ملکی و مستغلاتی برای بروز کنش رانت‏جویی بازتوزیعی و چرخش به سیاست‏های بازآفرینی شهری ضروری است.
کلیدواژه‌ها
تولید فضای شهری؛ رانت‏جویی بازتوزیعی؛ شهر زنجان؛ شهری‏شدن رانت؛ طرح آماده‏سازی زمین مسکونی
عنوان مقاله [English]
Analysis of the Effective Forces in Urbanization of Rent in the Form of Urban Residential Land Development Plans (Case study: Zanjan city)
نویسندگان [English]
Shahrivar Rostaei1؛ Rahim Heydari Chiyane2؛ Akbar Asgari Zamani2؛ Rahim Tavassolian3
1Associate Professor of Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, tabriz University, Tabriz, Iran
2Associate Professor of Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, tabriz University, Tabriz, Iran
3PhD Candidate in Geography and Urban Planning, Tabriz University, Tabriz, Iran
چکیده [English]
Introduction
The city structure as a spatial form comes from the interaction between environmental, economic, social, and political processes. According to the Growth Coalition Theory, the basis of the coalition for the growth of local power elements in cities mainly depends on land factors. In this context, active agents in land market and urban property become key factors in urban development and production of rent space. This paper, based on theoretical literature on urban land rent, introduces rent-seeking mechanisms in urban residential land supply process, and at the same time studies the production of urban space derived from it. Afterwards it exmplains urbanization of rent process with an emphasis on redistributional rent-seeking as the main attribute of economic rentiers system in Iran along with its impact on the structure of Zanjan, Iran.
In Iranian cities, rent-seeking happens in available urban spaces with a great variety of proposed rents. Otherwise, this occurs through creation of new spaces that are contrary to urban development standards, mainly with the aim of achieving absolute rents. The latter scenario, according to Lefebvre's readings, is in the form of producing new spaces or spatial expansion. Due to production of new spaces, in comparison with spatial constraints, rent-seeking plays a major role in urbanization and city construction  in Iran. In this regard, one of the fields of urbanization that concerns rent and rent-seeking in the cities of Iran is inefficient allocation. This can be seen in the scarce number of urban spaces, due to undeveloped lands through ineffective implementation of land development policies, one of the most important and prevalent urban land policies since the 1980s, introduced to the residential land speculation system. This economic practice is one of the characteristics of Iran’s urbanization, which is directly related to the economic structure of the country, called the rentier system. The residential land supplied in this way, with varying degrees of underdevelopment level and excessive use and actual demand of the city, creates the ground for high exchange value. Thus for a long period of time, without a complete development of residential land, it provides the space for redistributional rent-seeking, resulting from the absolute exchange value created on the land.
Methodology
This paper employed a descriptive-analytical method to examine the role of factors, affecting the of rent prices in Zanjan within a rentier economic system by residential land development plans. Data were collected through library and field studies. It went through data analysis, path analysis, the multidimensional decision-making model, the multi-criteria decision-making model, and Delphi analysis method with fuzzy weighting, inside DPSIR model. At first, the data were ranked by Delphi process and fuzzy weighting. Then, they got weighted and ranked, using a multi-criteria decision making model. In the next step, using the path analysis method, the effect of each component got analyzed on the production of the rented space.
Results and Discussion
Regarding the influence of different forces on shaping the urban rented space, field surveys also showed that the urban growth boundary control indicators with direct effect of 0.527 had the greatest correlation with city construction, based on urban land rent. In other words, the statistical community, when explaining the relations between independent and dependent components, believed that what could control urban construction from rented space production, were components based on controlling the city's boundaries. Thus, it could be more effective in optimal organization of urban spaces. In contrast, macroeconomic indicators, influenced by the performance of the rentier government, with a direct effect of 0.359, proved to be less effective, compared to other components.
These components undermined the structure of urban management. As urban management weakens and macroeconomic processes, creating the rents, are not controlled, local government and non-government agents, involved in land and housing, become unable to control the flow of land and urban housing. Therefore, the production of rented space in the city through rent-seeking behavior of the economic-social elite gets intensified.
In this regard, statistical findings indicated that the share of land prices at the cost of housing with a coefficient of 0.794, the share of oil added value in GDP with a coefficient of 0.792, the ratio of liquidity in GDP with a coefficient of 0.774, duration of permits, and construction for more than 80% of residential lands in land development plans with a coefficient of 0.749 had the biggest impact on production of rented space according to the Todim Model.
Conclusion
Considering this research’s findings about the impact of different economic, social, and managerial forces on the production of rent space in Zanjan city, in order to improve the status quo and move towards production of urban spaces as a suitable response to real housing needs, it is necessary to take the following into consideration:

Management of oil revenues, liquidity, and government assistance to create a productive urban economy
Prevention of buying/selling or speculation of land plots through proper implementation of residential land development policies, based on real land needs
Attentiveness to urban regeneration policies
Facilitation of issuing building permits for vacant land.
کلیدواژه‌ها [English]
Urban space production, Urbanization of rents, Redistributional rent-seeking Residential land development plan, Zanjan city
مراجع
  1. اطهاری، کمال، 1389، اقتصاد شهری و اقتصاد شهر در ایران، فصل‏نامة اقتصاد شهر، س ۲، ش 7، صص 65-56.
  2. پرهیزگار، اکبر، 1384، رویکرد حکمروایی شهری و ضرورت آن در مدیریت منطقة کلان‏شهری تهران، فصل‏نامة پژوهش‏های اقتصادی، ش 16.
  3. حاتمی‏نژاد، حسین، 1393، شهر و نظریة انتقادی، تهران: پرهام نقش.
  4. حسین‏پناهی، محمد و امینی، اشرف، 1390، دولت رانتی، اقتصاد دولتی، فرهنگ سیاسی، و سرمایة اجتماعی در ایران، فصل‏نامة علمی‏- پژوهشی تحقیقات سیاسی بین‏المللی، دورة 8، ش 7، صص 94-59.
  5. رهنمایی، محمدتقی؛ علی‏اکبری، اسماعیل و فرجی دارابخانی، محمد، 1389، ساختارشناسی اقتصاد شهری ایران با تأکید بر نقش دولت مطالعة موردی: سرابله، مجلة جغرافیا، دورة 8، ش 24، صص 67-47.
  6. رئیس‏دانا، فریبرز، 1380، بررسی‏های کاربردی توسعه و اقتصاد ایران، جلد یکم: شناخت‏های پایه‏ای در اقتصاد ایران و جهان، تهران: چشمه.
  7. رئیس‏دانا، فریبرز، 1395، اقتصاد سیاسی توسعه، چ ۳، تهران: نگاه.
  8. سرایی، محمد‏حسین، 1388، بررسی علل رهاماندن اراضی با واگذاری کاربری مسکونی در شهر یزد، مطالعات و پژوهش‏های شهری و منطقه‏ای، دورة 1، ش 3، صص 43-70.
  9. سعیدی‏فرد، فرانک؛ رضویان، محمدتقی و قورچی، مرتضی، 1397، تبیین بازتاب اقتصاد رانتی بر سازمان فضایی کلان‏شهرها (نمونة موردی: منطقة 1 شهر تهران)، مجلة پژوهش‏های دانش زمین، س ۹، ش 34، صص 164-145.
  10. شادی‏وند، قادر، 1394، رابطة دولت و نفت- پیشنهاد الگوی مطلوب، فصلنامه سیاست نامه علم و­ فن­آوری، دورة 5، ش 4، شمارة پیاپی 13، صص 38-17.
  11. شریفی، نورالدین؛ احسانی، محمدعلی و پهلوانی، مرتضی، 1392، مقایسة ساختار اقتصادی ایران با منتخبی از کشورهای صنعتی عضو سازمان تجارت جهانی، فصل‏نامة سیاست‏گذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا(س)، س ۱، ش اول، صص 117-93.
  12. شورچه، محسن، 1393، برنامه‏ریزی شهری در قرن 21(برنامه‏ریزی شهری پیشرفته)، تهران: پرهام نقش.
  13. عنابستانی، زهرا و همکاران، 1395، بررسی عوامل مؤثر بر تحولات بازار زمین و مسکن شهری (مطالعة موردی شهر شاندیز در سال‏های ۱۳۸۸-13۹۳)، اقتصاد و مدیریت شهری، دورة 4، ش 14، صص 38-19.
  14. کمانرودی‏ کجوری، موسی و حسینی، فرشته، 1397، رانت زمین و وقوع تخلفات ساختمانی در شهر سنندج، پژوهش‏های جغرافیای انسانی، دورة 50، ش 2، صص 337-317.
  15. گانینگ، جان پاتریک، 1393، دموکراسی مقدمه‏ای بر انتخاب عمومی، ترجمة حسین ربیعی، تهران: دنیای اقتصاد.
  16. مرکز آمار ایران، 1395، سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان زنجان، تهران: انتشارات مرکز آمار ایران.
  17. مصلی‏نژاد، علی، 1395، دولت و توسعة اقتصادی در ایران، تهران: نشر نی.
  18. مؤمنی وصالیان، هوشنگ؛ دقیقی اصلی، علیرضا و زمانیان، محبوبه، 1389، بررسی ارتباط درآمدهای مالیاتی و کسری بودجة دولت در اقتصاد ایران، مجلة اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، دورة 4، ش 11 ، صص 200-177.
  19. نقیب‏زاده، احمد، 1382، مدیریت اراضی رهاشده (نمونة موردی شهر شیراز)، رسالة کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه شیراز.
  20. یارقلی، وحید، 1397، تبیین الگوی توسعه شهری زیست پذیر(مطالعه موردی شهر زنجان)، رسالة دکتری جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری دانشگاه زنجان.

21. Adams, D., 1994, Urban Planning and the Development Process, London: UCL Press.

22. Annabestani, Zahra and et al., 2016, Factors Affecting Land and Housing Market Changes (Case Study: Padideh Tourism Company-Shandiz City in 2009-2014), Economy and Urban Management, Vol. 4, No. 14, PP. 19-38. (In Persian)

23. Athari, K., 2010, Urban Economics and City Economy, Urban Economics, Vol. 2, No. 7, PP. 56-65. (In Persian)

24. Chatlus, M., 1990, Policies for developmental: Attitudes towards industry and services in The Arab state. (G. luciani, Ed.) University of California Press.

25. Cho, Seong-Hoon and et al., 2008, Estimating Spatially Varying Effects of Urban Growth Boundaries on Land Development and Land Value, Land Use Policy, Vol. 25, No. 3, PP. 320-329.

26. Domhoff, G. W., 2005, Power at the Local Level: Growth Coalition Theory. Retrieved April, 2019, From http://whorulesamerica.net/local/growth_coalition_theory.html.

27. Drabkin, D., 1977, Land Policy and Urban Growth. Oxford: Pergamon press.

28. Evans, A. W., 2004, Economic, realstate and the supply of land. Oxford: Blackwell.

29. Fetter, F, . A., 1977, Capital, Interest and Rent: Essays in the Theory of Distribution. kansas City: Sheed Andrews and Mcmeel Inc.

30. Gunning, J, . Patrick., 2014, Understanding Democracy: An Introduction to Public Choice, Donya-e-eqtesad, Tehran. (In Persian)

31. Guy, S. and et al., 2000, Understanding Urban Development Processes: Integrating the Economic and Social in Property Research, Urban Studies, Vol. 37, No.13, PP. 2399-2416..

32. Haila, A., 2016, Urban Land Rent: Singapore as a Property State, Wiley Blackwell..

33. Harvey, D., 1989, The Urban Experience, Blackwell, Oxford..

34. Hataminejad, H., 2014, City and Critical Theory, Parham Nagsh Press, Tehran. (In Persian)

35. Healey, P p., 1991, Model of the Development Process: A Review, Property Research, Vol. 8, No. 3, PP. 219-238.

36. Hossein Panahi, M., . and Amini, A., 2011, Rentier Government, Governmental Economy, Political Culture, and Social Capital in Iran. Quarterly Journal of International Political Research, Vol. 3, No. (7), PP.pp. 5994-5994. (In Persian)

37. Hubasek, Klaus; Van den Bergh, Jeroen C.J.M;. (2006). Changing concepts of land in economic theory: From single to multi-disciplinary approaches. Ecological economics, 56, 5-27.

38. Iran Statistics Center., 2016, Population and Housing Census of Zanjan Province, Statistics Center of Iran, Tehran. (In Persian)

39. Kamanroodi Kojuri, Moosa and Hosseini, Fereshteh., 2018, Land and Housing Rent and Building Violations in Sanandaj,‏‏ Iran, Human Geography Researches, Vol. 50, No. 2, PP. 317-337. (In Persian)

40. Klaus, H., . and Jeroen, B., 2006, Changing Concepts of 'Land' in Economic Theory: From Single to Multi-disciplinary Approaches, Ecological Economic, Vol. 56, No.1, PP. 5-27.

41. Momeni Vassalian, H.; and Daghighi, M., and Zamanian, M., 2010, Investigating the Relationship between Tax Revenues and Budget Deficit in Iran's Economy, Financial Economics (Financial and Development Economics), Vol. 4, No. 11, PPpp. 200177-200177 . (In Persian)

42. Mosalnezhad, A., 2016, Government and Economic Development in Iran, Ney Press, Tehran. (in Persian)

43. Nagibzadeh, Ahmad., 2003, Abandoned lands management (Case Study: Shiraz, Iran), MA Thesis Shiraz University. (In Persian)

44. Parhizgar, A., 2005, Urban governance approach and its necessity in managing the metropolitan area of ​​Tehran. , Economic Research, No. 16. (In Persian)

45. Shin-Kunpeng,  PengShin-kun., 2014, Housing Market and Agglomeration of Rent-Seeking Activities: Implications for Regional Development, ERSA conference papers ersa14,p P. 326, European Regional Science Association.

46. Rahnamaei, M. T, .; Ali Akbari, E. and Faraji Darabkhani, M., 2010, Structural Analysis of Urban Economics in Iran with Emphasis on the Role of the Government Case Study: Sarabala, Journal of Geography, Vol. 8, No. 24, Pages PP. 6747-6747. (In Persian)

47. Raisdana, F., 2001, Applied Development Investigations and Iran's Economy, Cheshme, Tehran. (In Persian)

48. Raisdana, F., 2016, Political Economy of Development, Negah Press, Tehran. (In Persian)

49. Saeedifard, F.;, Razavian, M. T. and Ghorchi, M., 2018, Explaining the Rentian Economics Reflection on Metropolitan Space Organization (Case Study: District 1 of Tehran), Earthquake Research, Vol. 9, No. 34, PPpp. 145-164. (In Persian)

50. Sarayi, Mohammad Hosein., 2009, Investigating the Causes of Land Abandonment With Residential Use in Yazd, Urban and Regional Studies and Researches, Vol. 1, No. 3, PP. 43-70. (In Persian)

51. Shadi Vand, G., 2015, The Relationship Between Government and Oil-Proposed Model, Science and Technology Policy Quarterly,, Vol. 5, No. 13, PPpp. 17-38. (In Persian)

52. Sharifi, N.;, Ehsani, M. A. and Pahlavani, M., 2013, Comparison of Iran's economic structure with a selection of industrialized countries of the World Trade Organization, Economic Development Policy, Alzahra University, Vol. 1 , No. 117, PPpp. 11793-11793. (In Persian)

53. Shorcheh, M., 2014, Urban Planning in the 21st Century (Advanced Urban Planning), Parham Nagsh press, Tehran. (In Persian)

54. Winarso, H., 2000, Residential Land Developers' Behaviour in Jabotabek, Indonesia. A Thesis Submitted for the Award of the Degree of Doctor of Philosophy of the University of London..

55. Yargoli, V., 2018, Explaining the Pattern of Livable Urban Development (Case Study: Zanjan, Iran), Phd Thesis Zanjan University. (In Persian).

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 631
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 476


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب