پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,137,785 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,901,138 |
واکاوی لایههای معنایی در نگارههای فالنامه نسخه طهماسبی با رویکرد آیکونولوژی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 6، دوره 24، شماره 3، مهر 1398، صفحه 51-64 اصل مقاله (18.59 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.242037.665741 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید اخوانی1؛ فتانه محمودی* 2 | ||
| 1دانشگاه مازندران | ||
| 2عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| فالنامه‌های مصور دوره صفوی از چند جنبه دارای اهمیت فراوانی هستند. با توجه به اینکه فالنامه از نخستین نسخ موجود مکتب قزوین به شمار میرود، نگارههای آن از جنبهی سبکشناختی دارای ارزش مطالعاتی بسیاری است. اهمیت دیگر آن به ارتباط بینامتنی نگارهها با متون چندگانهی عصر خویش که شکلدهندهی مضامینی مختلف در یک راستای مشخص است، بازمی‌گردد و دیگر اینکه هنر نگارگری برخلاف کارکرد معمولش در سنت کتابآرایی و تصویرسازی متون ادبی، این بار در کارکردی متفاوت ظاهرشده است. بدین ترتیب نگارههای فالنامه به لحاظ معنامندی، از ساختاری چندلایه تشکیل‌شده‌اند. مسئله این است که چه لایههای معنایی آشکار و پنهانی در نگارههای فالنامه‌های عصر صفوی حضور دارند؟ در این مقاله تلاش شده است تا با روش توصیفی-تحلیلی، نگارههای فالنامه نسخه طهماسبی (پراکنده) طبق الگوی آیکونولوژی، خوانش و در مراحل سهگانهی آن مورد تحلیل قرار بگیرد. نتیجه این پژوهش نشان داد که وجود مضامین دینی و قرآنی و همچنین فراوانی این مضامین نسبت به دیگر مضامین در نگارههای فالنامه طهماسبی (پراکنده) در جهت ایجاد این تلقی بوده که فالنامه کتابی منطبق بر سنت استخاره و در نتیجه از نظر شرع بدون اشکال است و در کنار آن نیز دیگر باورها از طریق مضامین غیردینی نگارهها فرصت حیات یافتهاند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نگارگری؛ مکتب قزوین؛ فالنامه طهماسبی (پراکنده)؛ نقد هنری؛ آیکونولوژی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of semantic layers of Tahmasebi Falnama’s painting with an iconology approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saeid Akhavani1؛ Fattaneh Mahmoudi2 | ||
| 1university of Mazandaran | ||
| 2Associate Professor of art and architecture faculty, university of Mazandaran | ||
| چکیده [English] | ||
| The paintings of Falnama in Safavid period are important in several different aspects. Considering the fact that Falnama is one of the first manuscripts of Qazvin painting school, its paintings has great research value in terms of stylistics. Another important point is related to the intertextual relation of paintings with their multitude texts of their age, which shapes different themes in certain direction. In addition, the art of painting in contrary to its traditional function, in book designing and illustrating literary texts, used for a different function. Therefore, the paintings of Falnama, in terms of semantics, composed of multi-layer structures. What are the implicit and explicit semantic layers in paintings of Safavid’s Falnamas? This is the main issue here. Dispersed Falnama are the most widely reproduced and recognizable of all extant illustrated versions. Of its thirty known folios, one was published as early as 1913, but it remains unclear how any of them arrived in Paris, where they initially came to the attention of collectors. The Belgian dealer George Demote seems to have been responsible for disseminating several, if not most, of the folios among private and public collectors in the first decades of the twentieth century. Except for Four Lions Devour Zaynab, the folios of the dispersed Falnama represent some of the largest known Persian paintings and measure about 59x44.5 cm. By or before 1913, they were removed from their surrounding margins, which would have further increased their size. The varying degree of Surface damage suggests not only the illustrations were frequently used but also perhaps they have been separated for some time. The text-image relationship of the dispersed Falnama, however, demands an ordered sequence, since each illustration is linked conceptually to a facing text, and viewing the pair side by side is critical for understanding the full meaning of the augury. Furthermore, all pictorial Falnamas with related textual auguries appear in codex form, even if the text and images are not Contemporaneous, as is the case of the Ahmed I Falnama and the Dresden volume. Although it is impossible to determine at this time when the folios of the dispersed copy were separated and the reasons for this alteration, circumstantial evidence suggests that they, too, originally were bound, allowing the seeker to view text and image together. The style of the illustrations indicates that the dispersed Falnama probably was created between the mid-1550s and early 1560S, The Scale and treatment of the figures, the more simplified compositions, and the looser, more spontaneous brushstrokes depart from Works created in Tabriz. This paper tried to analyze Falnama’s images (Tahmasbi version, dispersed) with an iconology approach. A discriptive-analytic method used to analyze the images in three steps. The result of this study showed that the existence of religious and Qur'anic themes in the paintings of dispersed Falnama, and their abundance compared to other themes, is intended to make the perception that this book is in accordance with the tradition of Istikhareh, and therefore it is unobstructed in Sharia law. Along with that, other beliefs revived through non-religious themes of images. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Iranian painting, Qazvin painting school, Tahmasebi Falnama (dispersed), Art criticism, Iconology | ||
| مراجع | ||
|
آزاد، ابو الکلام (1369)، ذوالقرنین یا کورش کبیر، ترجمه دکتر باستانی پاریزی، انتشارات کورش، تهران. آژند، یعقوب (1395)، نگارگری ایران، در 2 مجلد، چاپ 3، سمت، تهران. آژند، یعقوب (1394)، مکتب نگارگری تبریز و «قزوین-مشهد»، چاپ 2، فرهنگستان هنر، تهران. آژند، یعقوب (1379)، شکل‌گیری شیوه صفوی: مکتب تبریز، قزوین، مجموعه مقالات سایه طوبی، 1، ص 21. ابن خلدون (1340)، مقدمه، ترجمه پروین گنابادی، ج 1 و 2، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران. اشراقی، احسن (1379)، نقاشیهای دیواری گمشده کاخهای شاهتهماسب در قزوین، در کتاب هنر و جامعه در جهان ایرانی، به کوشش شهریار عدل، توس، تهران. افشار، ایرج (1383)، فالنامه، فرهنگ مردم، شماره 10، صص 76-81. امامی، کریم (1374)، داستان بازگشت یک شاهنامه نفیس، فصلنامه هنر، شماره 29، صص 197-214. باربارو و دیگران (1381)، سفرنامه ونیزیان در ایران، ترجمه منوچهر امیری، خوارزمی، تهران. باقری حسنکیاده، معصومه و مهناز حشمتی (1393)، پیشگویی و طالعبینی در متون ایرانی دوره میانه، فرهنگ و ادبیات عامه، سال 2، شماره 3، صص 1-24. بیانی، مهدی (1342)، مالک دیلمی، پیام نوین، دوره پنجم، شماره 12، صص 21-30. بیآزارشیرازی، عبدالکریم (1377)، نقد و بررسی آراء درباره ذوالقرنین، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، سال هشتم، شماره 26 و 27، صص 117-142. بینیون، لورنس و همکاران (1376)، سیر نقاشی ایران، ترجمه محمد ایران‌منش، امیرکبیر، تهران. خزایی، محمد (1381)، هنر اسلامی، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، مطالعات هنر اسلامی، تهران. خلیلی، مریم (1388)، تحلیل تابلوی سفیران اثر هولباین بر اساس نظریه پانوفسکی، دو فصلنامه تخصصی هنرهای تجسمی نقشمایه، سال دوم، شماره 3، صص 99- 108. دانشپژوه، محمدتقی (1345)، یواقیت العلوم و دراری النجوم، بنیاد فرهنگ ایران، تهران. رادفر، ابوالقاسم (1385)، تعاملات ادبیات و هنر در مکتب اصفهان، فرهنگستان هنر، تهران. ریشارد، فرانسیس (1383)، جلوههای هنر پارسی، ترجمه روحبخشان، وزارت ارشاد، تهران. سرامی، قدمعلی (1383)، از رنگ گل تا رنج خار (شکلشناسی داستانهای شاهنامه)، چاپ 4، علمی و فرهنگی، تهران. سودآور، ابوالعلاء (1380)، هنر دربارهای ایران، ترجمه ناهید محمدشیرانی، کارنگ، تهران. سیپک، ییری (1384)، ادبیات فولکلور ایران، ترجمه محمد اخگری، سروش و مرکز، تهران. صفتگل، منصور (1389)، ساختار نهاد و اندیشه دینی در عصر صفوی، رسا، تهران. طباطبایی، محمد حسین (1393 ه.ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، در 20 جلد، الاعلمی للمطبوعات، بیروت. عبدی، ناهید (1391)، درآمدیبرآیکونولوژی، سخن، تهران. فوران، جان (1386)، مقاومت شکننده، ترجمه احمد تدین، رسا، تهران. قاضیزاده، خشایار و زهرا شاقلانیپور (1395)، تجلی امام رضا (ع) در نگارههای فالنامة تهماسبی، بساتین، سال سوم، شماره 1-2 (پیاپی 5-6)، صص 11-40. قمی، قاضی احمد (1359)، گلستان هنر، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، منوچهری، تهران. قمی، قاضی احمد (1383)، خلاصة التواریخ، تصحیح احسان اشراقی، دانشگاه تهران، تهران. کاشفی، کمال‌الدین حسین (1317)، تفسیر حسینی یا مواهب علیه، در 4 مجلد، اقبال، تهران. کن بای، شیلا (1378)، نقاشی ایرانی، ترجمه مهدی حسینی، نشر دانشگاه هنر، تهران. گلسرخی، ایرج (1377)، تاریخ جادوگری، علم، تهران. لسان، حسین (1356)، تفأل و تطیر، هنر و مردم، شماره 183، صص30-57. مجلسی، محمدباقر و محمدباقر بهبودی (1388)، بحارالانوار، جلد 50، چاپ 5، اسلامیه، تهران. میرزاابوالقاسمی، محمدصادق (1386)، زمستان در ادبیات و بازتاب آن در نقاشی ایرانی، نگره، سال سوم، شماره 5، صص 77-90. نوروزی، جمشید و شهرام رمضانی (1394)، علل تعاملات سلاطین صفوی با علمای شیعه و نتایج آن، پژوهشنامۀ تاریخ اسلام، سال پنجم، شماره نوزدهم، صص 119-148. نیکنام، حسین میرزا و محمدرضا صرفی (1381)، پیشگویی در شاهنامه، مطالعات ایرانی، سال 1، شماره 2، صص 153-172. هودت، پی ام و دیگران (1387)، تاریخ اسلام کمبریج، ترجمه تیمور قادری، مهتاب، تهران.
Ann Holly, Michael (1984), Panofsky and the Foundations of Art History, Cornell University Press, New York.
Argan, Giulio Carlo & West, Rebecca (1975), Ideology and Iconology, Critical Inquiry (University of Chicago), 2(2), pp.297-305.
Canby, Sh (1999), The Golden Age of Persian Art, 1501-1722, ??????????, London.
Farhad, Massumeh et al. (2010), Falnama: The Book of Omen, Thames & Hudson, USA.
Ferretti, Silvia (1989), Cassirer, Panofsky, and Warburg: Symbol, Art, and History (Richard Pierce, Trans, Indiana University Press), Indiana.
Hasenmueller, Christine (1978), Panofsky, Iconography, and Semiotics Source, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, (36)3, pp.289-301.
Lavin, Irving (1990), Iconography as a Humanistic Discipline (“Iconography at the Crossroads”), Princeton University Press, New Jersey, Princeton.
Panofsky, Erwin (1972), Study in Iconology (Humanistic Themes in the Art of the Renaissance), Westview Press, Colorado.
Panofsky, Erwin (1955), Meaning in the Visual Arts, Double day Anchor Books, New York.
Tokatlian, Armen (2007), Falnamah: Livre Royal des Sorts, Gourcuff Gradenigo, Paris.
Walker, John A & Chaplin, Sarah (1997), Visual Culture: An Introduction, Manchester University Press, Manchester.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,024 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,180 |
||