
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,543 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,885,690 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,927,148 |
مطالعه کتیبه ها و آرایه های تزیینی مسجد جامع خوارزمشاهی گناباد | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 8، دوره 24، شماره 3، مهر 1398، صفحه 77-88 اصل مقاله (18.6 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.249847.665855 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا شیخی* 1؛ زینب خلوصی راد2 | ||
1استادیار دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر تهران | ||
2سایر | ||
چکیده | ||
مسجد جامع گناباد، یکی از سه مسجد باقیماندهی دوایوانی خراسان به سبک رازی و از یادگارهای عصر خوارزمشاهی است. تزیینات این مسجد، شامل آجرکاری در تزیینات هندسی، کتیبه و گچبری در تزیینات گیاهی است. مقاله حاضر به تببین تزیینات آجری و گچبری و مطالعه آرایهها و تحلیل بصری کتیبههای ایوان جنوبی مسجد پرداخته است. حروف و کلمات کتیبههای مسجد جامع گناباد در قالب چه ساختار و نظامی و بر چه مبنایی طراحی شدهاند؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و در این راستا از منابع میدانی و کتابخانهای بهره برده شده است. در طراحی این کتیبهها، یکدستی حروف و آرایهها در سطح کتیبه نسبت به تزیینات حاشیه وحدت در کتیبه ایجاد نمودهاست. در این سیر، سادگی عناصر نوشتاری در شکل حروف، حضور عناصر ریزاندام در قسمت بالای کتیبه برای تعادل بهتر در تمام سطوح کتیبه، ضخامت یکنواخت حروف، تناسب حروف با نوار کتیبه، فواصل متناسب حروف در هرسه کتیبه به این وحدت و هماهنگی یاری رسانده است. از سویی دیگر با بررسی کتیبهها، مجموعهای از الفبای کوفی مسجد جامع گناباد بدست آمده که هنر معاصر ایران میتواند از این میراث ارزشمند هنری و معنوی، در آثار سنتی و ملی بهره گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
خوارزمشاهیان؛ مسجدگناباد؛کتیبه؛ آرایه | ||
مراجع | ||
اکبری، پریوش (1377)، معماری مساجد خوارزمشاهی در خراسان، اثر، شماره29-30، صص 159-167. پاپلی یزدی، محمدحسین (1388)، فرهنگ آبادیها و مکانهای مذهبی کشور، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد. حسینی، محسن (1393)، مساجد تاریخی خراسان، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد. حلیمی، محمد حسین (1390)، زیبایی شناسی خط در مسجد جامع اصفهان، قدیانی، تهران. خوارزمی، مهسا، طاووسی، محمود، پورمند، حسنعلی و نیستانی، جواد (1391)، مطالعه در نقوش هندسی تزیینات معماری در مساجد گناباد، ملک زوزن و فریومد، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 17، شماره 3، صص13-22. زمانی، عباس (1349)، مسجد جامع گناباد، هنر و مردم، دوره 8، شماره92، صص 6-14. زمانی، عباس (1373)، گناباد پیر تاریخ مسجد، مرندیز، مشهد. سجادی، علی (1375)، سیر تحول محراب در معماری اسلامی ایران، سازمان میراث فرهنگی، تهران. شکفته، عاطفه، احمدی، حسین و عودباشی، امید (1394)، تزیینات آجرکاری سلجوقیان و تداوم آن در تزیینات دوره خوارزمشاهی و ایلخانی، پژوهشهای معماری اسلامی، دوره3، شماره1، صص84-104. کیانی، محمد یوسف (1377)، تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران. لباف خانیکی،رجبعلی (1383)، گناباد خواستگاه حماسه های پنهان، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران. مقری، علی اصغر (1359)، بناهای تاریخی خراسان، انتشارات اداره کل فرهنگ خراسان، مشهد. هجرتی، محمد حسن (1386)، گناباد از فرود تا فردا، انتشارات گناباد، گناباد.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 816 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,369 |