تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,700 |
تعداد مقالات | 72,393 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,675,286 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,407,684 |
تحلیل نتایج کاوشهای باستان شناسی معدن نمک چهرآباد | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقاله 11، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 20، مهر 1398، صفحه 191-210 اصل مقاله (750.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2019.73118 | ||
نویسندگان | ||
ابوالفضل عالی* 1؛ توماس اشتولنر2؛ بهمن فیروزمندی شیره جین3 | ||
1دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه تهران | ||
2استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه روهر بوخوم، آلمان | ||
3استاد گروه باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
معدن نمک چهرآباد یکی از معدود معادن نمک باستانی دنیا و تنها معدن نمک شناسایی شده در ایران است که شواهد و مدارکی از استخراج نمک در یک محدوده زمانی طولانی از حدود 500 پیش از میلاد تا عصر معاصر را داراست. طبق پژوهش های میدانی انجام یافته تاکنون در محدوده کاوش شده کوه معدن، فعالیت های معدن کاوی در ادوار هخامنشی، ساسانی، میانی و متاخر اسلام به اثبات رسیده است. پس از کشفیات تصادفی سال 1372 و 1383، تا کنون چندین فصل کاوش و بررسی باستان شناسی در معدن و پیرامون آن انجام یافته است. پژوهش های باستان شناسی نتایج جالب توجهی از تکنیک ها، مراحل و ابزارهای استخراج نمک و ارتباط محوطه های پیرامون با معدن نمک را روشن ساخته است. حفر تونل های عمیق در داخل نهشته های صخره ای نمک در ابعاد و اندازه های مختلف با استفاده از ابزارهای متنوع استخراج در همه ادوار یاد شده با تفاوت در جزئیات بهره برداری، در ناحیه کاوش شده دیده می شود. فعالیت طولانی مدت استخراج نمک و ریزش چند دوره ای معدن، موجب شکل گیری لایه های مختلف آواری، استقرای، معدنی و فرسایشی در بخش های مختلف معدن نمک و پرشدگی بسیاری از تونل های آن شده است. بر اساس مستندات موجود، بیشتر بقایای انسانی مکشوفه، معدن کارانی غیر بومی از دوران هخامنشی و ساسانی بودند که در جریان ریزش چند دوره ای تونل های معدن کشته شده و بصورت طبیعی مومیایی شده اند. | ||
کلیدواژهها | ||
معدن نمک؛ معدن کاوی؛ لایه های معدن کاری؛ هخامنشی؛ ساسانی | ||
مراجع | ||
ثبوتی، هوشنگ، (1376)، یادنامه گردهمایی باستان شناسی شوش، جلد1، ناشر: سازمان میراث فرهنگی(پژوهشگاه). گزارش مقدماتی انسان نمک زنجان. صص81-63. عالی، ابوالفضل، (1385)، معدن نمک چهرآباد:گزارش پژوهشهای جدید باستانشناختی سال 84-1383. گزارشهای باستان شناسی 5، تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری، پژوهشکده باستانشناسی، صص25-42. عالی، ابوالفضل (1384)، گزارش فصل اول و دوم کاوش معدن نمک چهرآباد، آرشیو و مرکز اسناد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، ( منتشر نشده). گزارش مقدماتی مطالعات فلزکاری و معدنکاری کهن در محوطههای باستانی پیش از تاریخ اریسمان و وشنوه، (1381)، کمیته مطالعات معدنکاری و فلزکاری کهن، ترجمه مژده مومن زاده، سازمان میراث فرهنگی (پژوهشگاه). مرد نمکی: مطالعه علمی انجام شده روی آثار مومیایی و اشیای مکشوفه از زنجان، (1377)، پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار صص1-24. Aali, A., Stollner, T., Abar, A., Ruhli, F, 2012. The Salt Men of Iran: The Salt Mine Of Duzlakh, Chehrabad. Archaologischeskorrespondenzblatt 42: 61-81.
Aali, A., Stollner, T., Abar, A, 2015. The Salt Mine and Its Mining Landscape”, in: A.Aali and T.Stollner, (eds.), The Archaeology of the Salt Miners, Metalla, Bochum, 19-26.
Stollner, T., Abar, A., Aali, A, 2015. Excavation: Results Regarding the Mining Process, in: A.Aali and T.Stollner, (eds.), The Archaeology of the Salt Miners, Metalla, Bochum, 27-54.
Vatandoust, A., Hadian Dehkordi, M, 2005. Salt man A New archaeological discovery: Scientific investigation and conservation. in: E.R,Massa, (eds.), Proceeding of 5th world Congress on Mummy Studies, Turin, Italy2nd-5th September 2004. Journal of Biological Research. 80:236-242. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 982 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,070 |