پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,028 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,499,267 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,761,702 |
کرامت ذاتی انسان به‌مثابۀ بنیان آزادی، با تکیه بر آرای علامه طباطبایی | ||
| فصلنامه سیاست | ||
| مقاله 16، دوره 49، شماره 3، آذر 1398، صفحه 881-900 اصل مقاله (255.68 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2019.216070.1006904 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدصادق نصرت‌پناه* 1؛ محمدمهدی سیفی2 | ||
| 1استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| این مقاله درصدد است که با تکیه بر آرای علامه طباطبایی، به بررسی مفهوم و شاخص‌های کرامت ذاتی انسان بپردازد و نشان دهد که این موضوع مبنای طرح آزادی در فلسفۀ سیاسی ایشان است. به همین منظور با استفاده از روش تفسیری متن‌گرای اشتراوس و از طریق رجوع کتابخانه‌ای به آثار مکتوب علامه طباطبایی، ضمن اشاره به مفهوم کرامت ذاتی، شاخص‌هایی که براساس آن انسان دارای کرامت ذاتی شده است، برمی‌شمرده شده و روابط میان این شاخص‌ها احصا می‌شود. سپس با مبنا قرار دادن کرامت ذاتی، به تعریف آزادی پرداخته شده و انواع آن در جامعه استنتاج می‌شود. بر این اساس مشخص می‌شود که کرامت ذاتی در اندیشۀ علامه طباطبایی ـ که عبارت است از کرامتی که در جریان تکوین و آفرینش انسان مطرح بوده و مربوط به مقام انسانیت است و در تمام افراد انسانی به‌صورت بالقوه وجود دارد ـ دارای جایگاه ممتازی است و «شرافت ذاتی وجود»، «خلقت ممتاز انسانی»، «محوریت انسان برای سایر آفریده‌ها»، «فطرت»، «عقل»، «علم»، «قلب»، «اختیار»، «پذیرش امانت الهی» و «خلافت انسان» ـ البته با نظم رتبی خاص ـ، به‌عنوان شاخص‌های کرامت ذاتی انسان در اندیشۀ ایشان مطرح می‌شود. همچنین برمبنای تعریف و شاخص‌های کرامت ذاتی، این نتیجه به‌دست می‌آید که آزادی جزء بدیهیات زندگی فردی و اجتماعی است و هیچ موضوع عملی‌ای به‌جز قیود عملی تشکیل اجتماع نمی‌تواند آن را محدود کند. بر همین اساس آزادی تفکر نیز منتج از کرامت ذاتی و متأثر از شاخص‌های آن بوده و کرامت ذاتی مبنای اصلی در هویت‌بخشی به آزادی در حیات اجتماعی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آزادی؛ اختیار؛ خلقت ممتاز؛ عقل؛ علامه طباطبایی؛ کرامت ذاتی؛ فطرت | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی و عربی قرآن کریم. 1. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1405ق). لسان العرب، ج 5، قم: نشر أدب الحوزه. 2. اسکینر، گوئینتن (1393). بینش‌های علم سیاست، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: فرهنگ جاوید. 3. اشتراوس، لئو (1397). فلسفۀ سیاسی، ترجمه و تحشیه: فرهنگ رجایی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول از ویراست دوم. 4. آنطوان الیاس، الیاس (1358). القاموس العصری (فرهنگ نوین)، ترجمه: سید مصطفی طباطبایی، تهران: چاپخانۀ اسلامیه. 5. جوادی آملی، عبدالله (1377). فلسفة حقوق بشر، چ دوم، قم: اسراء. 6. -------------- (1378). زن در آیینة جلال و جمال، چ سوم، قم: اسراء. 7. --------------- (1380). تفسیر تسنیم، ج 3، قم: اسراء. 8. ---------------- (1387). تفسیر انسان به انسان، چ چهارم، قم: اسراء. 9. --------------- (1391ب). تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج 13، چ پنجم، فطرت در قرآن، قم: اسراء. 10. جوهری، اسماعیل بن حمّاد (1368). الصّحاح، تحقیق: احمد عبد الغفور عطار، الطبعه الثانیه، بیروت: دارالعلم، (افست تهران: انتشارات امیری). 11. خمینی، روح‌الله (1384). مصباح الهدآیه الی الخلافة و الولآیه، چ پنجم، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه‌الله. 12. راغب اصفهانی، ابوالقاسم الحسین بن محمد (1421ق). المفردات فی غریب القرآن، ج 1، بیروت: دارالمعرفه للطباعه و النشر. 13. طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌تا). فرازهایی از اسلام، جمع‌آوری و تنظیم از سید مهدی آیت‌اللهی، تهران: جهان‌‌آرا. 14. ------------------------ (1371). المیزان فی تفسیر القرآن، ج 1، 2، 4، 8، 10، 12، 14، 13، 16، 17، 18، 20، چ دوم، قم: اسماعیلیان. 15. ----------------------- (1432ق). نهایه الحکمه، دو جلد، الطبعه السادسه، قم: مؤسسۀ النشر الإسلامی. 16. ------------------------ (1387الف). اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 3، چ شانزدهم، تهران: صدرا. 17. -------------------------- (1387ب). بدایه الحکمه، چ پنجم، قم: دارالفکر. 18. -------------------------- (1393). رسالت تشیع در دنیای امروز، چ چهارم، قم: بوستان کتاب. 19. طریحی، فخرالدین بن محمد (1375). مجمع‌البحرین، ج 3، چ دوم، تهران: مرتضوی. 20. عماره، محمد (1985 م). «الاسلام و حقوق الانسان»، کویت: مجلة عالم المعرفه، ش 89. 21. کلینی رازی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1381). الکافی، ج 1 و 2، الطبعه الثالثه، قم: دارالحدیث. 22. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1421ق). بحارالانوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار، ج 36، الطبعه السادسه،بیروت: مؤسسة الوفاء. 23. مصطفوی، حسن (1385). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 10، تهران: مرکز نشر علامه مصطفوی. 24. مطهری، مرتضی (1377). مجموعۀ آثار، ج 2، چ هفتم، تهران: صدرا. 25. -------------(1379). یادداشت‌های استاد مطهری، ج 1، چ دوم،تهران: صدرا. 26. ------------- (1383). مجموعۀ آثار، ج 19، چ چهارم، تهران: صدرا. 27. ------------ (1384). مجموعۀ آثار، ج 24، تهران: صدرا. 28. ------------- (1385). مجموعۀ آثار، ج 23، چ سوم، تهران: صدرا. 29- -------------- (1387). مجموعۀ آثار، ج 22، چ چهارم، تهران: صدرا. 30. نصرت‌پناه، محمدصادق؛ درخشه، جلال؛ و فخاری، مرتضی (1391). «بررسی جهان‌شمولی اعلامیۀ جهانی حقوق بشر از منظر نقد مبانی اومانیستی آن»، تهران: مجلۀ جستارهای سیاسی معاصر، سال سوم، ش 2.
ب) خارجی
31.Donnelly, Jack (1986). »International Human Rights«, International Organization, Vol. 40.
32. -------------- (2003). Human Rights and Limits of Critical Reason. England: Dartmouth Publishing Group.
33. Freeman, Michael (1994). »The Philosophical Foundations of Human Rights«, Human Rights Quarterly, No 16.
34-https://didad.ir/اعلامیه-ها-و-بیانیه-ها/اعلامیه-اسلامی-حقوق-بشر-۱۹۹۰/.
36-Strauss, Leo (1989). The Rebirth of Classical Political Rationalism, Chicago: University of Chicago Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 610 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 393 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب