تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,743 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,223,484 |
تحلیل فضایی شاخصهای تبیینکنندۀ تابآوری در زیرساخت شریانی حملونقل (مطالعۀ موردی: کلانشهر اهواز) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 9، دوره 7، شماره 2، تیر 1398، صفحه 375-391 اصل مقاله (1.37 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2019.273727.1042 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی محمدی دهچشمه* 1؛ هادی علیزاده2؛ داود عباسی گوجانی3 | ||
1استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
2دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
3دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد | ||
چکیده | ||
تابآوری رویکردی راهبردی برای ارتقای ظرفیت مانایی مؤلفههای توسعة شهری در برابر حوادث و بلایای انسانی و طبیعی است. آگاهی و اتخاذ سیاستهای راهبردی برای بسترسازی تفکر مانایی و تحملپذیری این مؤلفهها، به خصوص در بخش زیرساختهای شریانی مانند شریانهای حملونقل شهری، امری ضروری و مهم در شهرها و به خصوص کلانشهرها، به جهت تراکم جمعیت و تراکم مصرف آنها میباشد. برایناساس، پژوهش کاربردی-توسعهای و توصیفی-تحلیلی حاضر، به تحلیل تابآوری زیرساخت شریانی حملونقل در کلانشهر اهواز پرداخته است. بدینمنظور پنج شاخص تبیینکننده، یعنی الگوی طراحی شبکة شریانی، قرارگیری در بافت شبکه، درجة محصوریت شبکه، سنخشناسی شبکه و تراکم مصرف شبکه با استفاده از روش دلفی و شیوة نمونهگیری هدفمند شناسایی شد و مبنای تحلیل و ارزیابی میزان تابآوری شریانهای حملونقل شهری در کلانشهر اهواز قرار گرفت. جهت وزنگذاری شاخصهای تبیینکننده، از دیدگاههای پانزده کارشناس مرتبط با موضوع مورد بحث استفاده شد. ابزارهای تحلیلی پژوهش، مدل شباهت به گزینۀ ایدهآل فازی (FTOPSIS) و تحلیل فضایی (Spacial Analysis) در قالب نرمافزار Arc GIS 10-3 است که متناسب با اهداف پژوهش برای تحلیل وزنها و نمایش و تحلیل فضایی تابآوری شریانهای حملونقل شهری در گسترة فضایی کلانشهر اهواز استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد پیشران تبیینکنندة درجة محصوریت شبکه بیشترین حساسیت را برای تبیین تابآوری در حملونقل شهری در کلانشهر اهواز دارد. از سوی دیگر، تحلیل فضایی پیشرانهای تبیینکنندة سه نقطة بحرانی با لکههای داغ را در بخشهای مرکزی، شمالی و غربی کلانشهر اهواز برای سنجش تابآوری حملونقل شهری نشان میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
تابآوری؛ حملونقل؛ زیرساخت شریانی؛ کلانشهر اهواز | ||
مراجع | ||
احمدی، فضلاله، نصیریانی، خدیجه و پروانه اباذری، 1387، «تکنیک دلفی، ابزاری در روش تحقیق»، مجلة ایرانی آموزش در علومپزشکی، شمارة 8، صص 175-185. امیری، محمدجواد، سپهرزاد، بهناز، معرب، یاسر و اسماعیل صالحی، 1396، «ارزیابی تابآوری ساختاری- طبیعی کاربری اراضی شهرها (نمونة موردی: منطقة 1 تهران)»، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، سال سیودوم، شمارة 1، صص 137-148. پرتوی، پروین، بهزادفر، مصطفی و زهرا شیرانی، 1395، «طراحی شهری و تابآوری اجتماعی؛ بررسی موردی: محلة جلفای اصفهان»، نشریة نامة معماری و شهرسازی، شمارة 17، صص 99-116. پورشهابی، وحید، پورکیانی، مسعود، زایندهرودی، محسن و ایوب شیخی، 1396، «ارائة مدل بومی برای ارتقای سطح توسعهیافتگی استان سیستان و بلوچستان با رویکرد توسعة پایدار»، پژوهشهای مدیریت عمومی، شمارة 38، صص 117-143. حاتمینژاد، حسین، فرهادیخواه، حسین، آروین، محمود و نگار رحیمپور، 1396، «بررسی ابعاد مؤثر بر تابآوری شهری با استفاده از مدل ساختاری تفسیری (نمونة موردی: شهر اهواز)»، فصلنامة دانش پیشگیری و مدیریت بحران، شمارة 1، صص 35-45. رمضانزاده لسبویی، مهدی، عسگری، علی و سید علی بدری، 1393، «زیرساختها و تابآوری در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب، منطقة مورد مطالعه: مناطق نمونة گردشگری چشمة کیله تنکابن و سردآبرود کلاردشت»، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، شمارة 1، صص 35-52. سلمانیمقدم، محمد، امیراحمدی، ابوالقاسم و فرزانه کاویان، 1393، «کاربرد برنامهریزی کاربری اراضی در افزایش تابآوری شهری در برابر زمینلرزه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعة موردی: شهر سبزوار)»، فصلنامة مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شمارة 17، صص 17-34. صالحی، اسماعیل، آقابابایی، محمدتقی، سرمدی، هاجر و محمدرضا فرزاد بهتاش، 1390، «بررسی میزان تابآوری محیطی با استفاده از مدل شبکة علیت»، فصلنامة محیطشناسی، شمارة 59، صص 99-112. ضرغامی، سعید، تیموری، اصغر، محمدیان مصمم، حسن و علی شماعی، 1395، «سنجش و ارزیابی میزان تابآوری محلههای شهری در برابر زلزله، موردپژوهی: بخش مرکزی شهر زنجان»، فصلنامة پژوهش و برنامهریزی شهری، شمارة 17، صص 77-92. فرزاد بهتاش، محمدرضا، کینژاد، محمدعلی، پیربابایی، محمدتقی و علی اصغری، 1392، «ارزیابی و تحلیل مؤلفههای تابآوری کلانشهر تبریز»، نشریة هنرهای زیبا، دورة هجدهم، شمارة 3، صص 33-42. مبارکی، امید، لالهپور، منیژه و زهرا افضلی گروه، 1396، «ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفههای تابآوری شهر کرمان»، فصلنامة جغرافیا و توسعه، شمارة 47، صص 89-104. نامجویان، فرخ، رضویان، محمدتقی و رحیم سرور، 1396، «تابآوری شهری چارچوبی الزامآور برای مدیریت آیندة شهرها»، مجلة جغرافیایی سرزمین، شمارة 55، صص 81-95. Ajibade, I., 2017, Can a Future City Enhance Urban Resilience and Sustainability? a Political Ecology Analysis of Eko Atlantic City, Nigeria, International Journal of Disaster Risk Reduction, No. 26, PP. 85-92 Berke, Ph., and Campanella, T., 2006, Planning for Postdisaster Resiliency, The Annal of the American Academy of Political and Social Science, No. 604, PP. 192-207. Bruneau, M., Chang, S. E., and Eguchi, R. T, 2006, A Framework to Quantitatively Assess and Enhance the Seismic Resilience of Communities, Earthquake Spectra, No. 19, PP. 737–752. Callaghan, G., and Colton, J., 2008. Building Sustainable and Resilient Communities: A Balancing of Community Capital, Environment, Development and Sustainability, No. 10, PP. 931–942. Cimellaro, G., 2016, Urban Resilience for Emergency Response and Recovery: Fundamental Concepts and Applications, Springer Publication. Collier, P., and Venables, A., 2016, Urban Infrastructure for Development, Oxford Review of Economic Policy, No. 32, PP. 391–409. Dhar, T., and Khirfan, L., 2017, A Multi-Scale and Multi-Dimensional Framework for Enhancing the Resilience of Urban Form to Climate Change, Urban Climate, No. 19, PP. 72-91. Gernay, T., Selamet, S., Tondini, N., and Elhamikhorasani, N., 2016, Urban Infrastructure Resilience to Fire Disaster: An Overview, Procedia Engineering, No. 61, PP. 1801-1805. Gonzales, P., and Ajami, N., 2017, An Integrative Regional Resilience Framework for the Changing Urban Water Paradigm, Sustainable Cities and Society, No. 30, PP. 128-138. Greeshma, P., and Kumar, K., 2016, Disaster Resilience in Vulnerable Cities Through Neighbourhood Development: A Case of Chennai,Procedia Technology, No. 24, PP. 1827-1834. Huang, W., and Ling, M., 2018, System Resilience Assessment Method of Urban Lifeline System for GIS, Computers, Environment and Urban Systems, No. 71, PP. 67-80. Meerow, S., Newell, J., and Stults, M., 2016, Defining Urban Resilience: A Review, Landscape and Urban Planning, No. 147, PP. 38-49. Ng, S., Xu, F., Yang, Y., Lu, M., and Li, J., 2018, Necessities and Challenges to Strengthen the Regional Infrastructure Resilience Within City Clusters, Procedia Engineering, No. 212, PP.198–205. Ouyang, M., Osorio, L., and Min, X., 2012, A Three-Stage Resilience Analysis Framework for Urban Infrastructure Systems, Structural Safety, No. 36 and 37, PP. 23-31. Patel, R., and Gleason, K., 2017, The Association Between Social Cohesion and Community Resilience in two Urban Slums of Port Au Prince, Haiti, International Journal of Disaster Risk Reduction, No. 27, PP. 161-167. Sharifi, A., and Yamagata, Y., 2016, Resilient Urban Form: A Conceptual Framework, Springer Publication. Spaans, M., and Waterhout, B., 2017, Building Up Resilience in Cities Worldwide – Rotterdam as Participant in the 100 Resilient Cities Programme, Cities, No. 61, PP. 109-116. Tamvakis, P., and Xenidis, Y., 2012, Resilience in Transportation Systems, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 48, PP. 3441-3450. Windle, P., 2004, Delphi Technique: Assessing Component Needs, Journal of Perianesth Nurs, No. 19, PP. 46-47. Ahmadi, F., Nasiriani, Kh., and Abazari, P., 2009, Delphi Technique, A Tool in Methodology, Iranian Journal of Education in Medical Science, Vol. 8, No.1, PP. 175-185. (In Persian) Amiri, M. J., Sepehrzad, B., Moarab, Y., and Salehi, I., 2017, Assessment of Natural-Structural Resilience of Urban Land Use (Case Study: Tehran District 1), Journal of Geographical Research, No. 1, PP. 137-138. (In Persian) Partovi, P., Behzadfar, M., and Shirvani, Z., 2016, Urban Design and Social Resilience, Case Study: Jolfa District in Isfahan, Journal of Architecture and Urbanism Letter, No. 17, PP. 99-116. (In Persian) Pourshahabi, V., Pourkiani, M., Zayandehroodi, M., and Sheykhi, A., 2017, Provide a Native Model for Promoting the Development Level of Sistan and Baluchestan Province with a Sustainable Development Approach, Public Management Research, No. 38, PP. 117-143. (In Persian) Hataminejad, H., Farhadikhah, H., Arvin, M., and Rahimpour, N., 2017, Investigating the Effective Dimensions on Urban Resilience Using Interpretative Structural Model (Case Study: Ahvaz City), Quarterly Journal of Knowledge Prevention and Crisis Management, No. 1, PP. 35-45. (In Persian) Ramezanzadeh Lasbouei, M., Asgari, A., and Badri, S. A., 2014, Infrastructure and Resilience Against to Natural Disasters with an Emphasis on Flood, Studied Region: Cheshmeh Kileh Tonekabon and Sardarabad Kelardasht, Spatial Analysis of Environmental Hazards Journal, No. 1, PP. 35-52. (In Persian) Salmani Moghaddam, M., Amir Ahmadi, A., and Kavian, F., 2014, Application of Land Use Planning for Increasing Urban Resilience Against Earthquakes Using GIS (Case Study: Sabzevar City), Quarterly Journal of Geographical Studies in Arid Zones, No. 17, PP. 17-34. (In Persian) Salehi, I., Aghabaabi, M. T., Sarmadi, H., Farzad Behtash, M. R., 2011, Investigation of Environmental Resilience Using the Causality Network Model, Journal of Environmental Studies, No. 59, PP. 99-112. (In Persian) Zarghami, S., Teimouri, A., Mohammadian Sosemem, H., and Shamaie, A, 2016, Assessment and Evaluation of Resilience of Urban Neighborhoods Against Earthquake Cace Study: Central Part of Zanjan City, Quarterly Journal of Urban Planning and Research, No. 17, PP. 77-92. (In Persian) Farzad Behtash, M. R., Kaynezhad, M. A., Pirbabaei, M. T., and Asghari, A., 2013, Assessment and Analysis of the Resiliency Components of the Metropolis of Tabriz, Journal of Fine Arts, No. 18, PP. 33-42. (In Persian) Mobaraki, O., Lalepour, M., and Afzali Gorouh, Z., 2017, Assessment and Analysis of the Dimensions and Components of Resilience in Kerman City, Geography and Development Quarterly, No. 47, PP. 89-104. (In Persian) Namjouyan, F., Razavian, M. T., and Sarvar, R., 2017, Urban Resilience, A Binding Framework for Managing Cities' Future, Geographical Territory Magazine, 55, PP. 81-95. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 643 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,414 |