تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,497,712 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,215 |
شوخ طبعی قومیتی در ایران | ||
مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق) | ||
مقاله 7، دوره 26، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 169-189 اصل مقاله (441.41 K) | ||
نوع مقاله: علمی وپزوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsr.2019.72856 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه نصراصفهانی* 1؛ وحید قاسمی2؛ محمدرضا جوادی یگانه3 | ||
1گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2عضو هیأت علمی گروه علوم اجتماعی، دانشگاه اصفهان | ||
3عضو هیأت علمی گروه جامعهشناسی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
یکی از وجوه مهم هر فرهنگ و اجتماعی عرصه شوخطبعی و مطایبه است. بر این اساس، در پژوهش حاضر هدف اصلی محققان، مطالعه تاریخچه شوخطبعیهای قومیتی در ایران، انواع و گونههای آن و ارائه تبیینی جامعهشناختی از ریشههای تاریخی-اجتماعی شوخیطبعیهای قومیتی در ایران بوده است. لذا، با اتخاذ روش «مطالعه اسنادی» و با بررسی اسناد و منابع ادبی و تاریخی موجود، تلاش گردید تا به سؤالات تحقیق پاسخ داده شود. یافتههای بهدستآمده حاکی از آن بود که اولاً در گذشته فرهنگی ما شوخطبعی با افراد و گروههای اقلیت، و نیز ساکنان شهرها و قومیتهای گوناگون همواره وجود داشته است. بهعبارتدیگر، شوخطبعیهای قومیتی در جامعه ایران، از تنوع و گستردگی قابلتوجهی – هم از حیث قالب و هم از حیث مضمون- برخوردار بودهاند. ثانیاً از حیث قالب بخشی از این شوخطبعیها در عرصه ادبیات فارسی و در قالب ژانرها و گونههای ادبی (شهرآشوبها، کارنامهها، شوخطبعیهای مختلط و بازی با لهجهها)، و بخش دیگر در عرصه نمایشها و آئینهای سنتی (در قالب نمایشهایی مانند سیاهبازی، خیمهشببازی و صندوق کابلی) وجود داشتهاند. بهعلاوه، در این گونه از شوخطبعیها، اعراب، ترکان، روستاییان، و ساکنان شهرهای مختلف کشور بهعنوان گروه هدف و یا سوژه شوخطبعیها مورد هجو و نکوهش شعرا و نویسندگان واقع شدهاند. درنهایت، تبیین جامعهشناختی یافتههای تحقیق از طریق نظریه دیویس در زمینه شوخطبعیهای قومیتی و قصههای احمقان صورت گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
شوخطبعی؛ شوخطبعیهای قومیتی؛ شهرآشوب؛ کارنامهسرایی؛ زبان نیمپز؛ کریستی دیویس | ||
مراجع | ||
استات، اندرو (1387). کمدی. ترجمه: بابک تبرایی. تهران: نشر چشمه. اصلانی، محمدرضا (1394). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز همراه با نمونههای متعدد برای مدخلها. تهران: مروارید. باختین، میخاییل (1394). تخیل مکالمهای: جستارهایی درباره رمان. ترجمه رؤیا پورآذر. تهران: نشر نی. بهزادی اندوهجردی، حسین (1378). طنز و طنزپردازی در ایران: پژوهشی در ادبیات اجتماعی، سیاسی، انتقادی. تهران: نشر صدوق. بهزادی اندوهجردی، حسین (1382). طنزپردازان ایران: از آغاز تا پایان دوره قاجار، بررسی ادبیات سیاسی و اجتماعی و انتقادی و علل اجتماعی و روانی آثار در هر دوره. تهران: دستان. پوینده، محمدجعفر (1380). سودای مکالمه، خنده، آزادی: میخاییل باختین. تهران: نشر چشمه. تجبر، نیما (1390). نظریه طنز بر بنیاد متون برجسته طنز فارسی. تهران: مهرویستا. تودوروف، تزوتان (1377). منطق گفتگویی میخائیل باختین. ترجمه داریوش کریمی. تهران: نشر مرکز. جوادی، حسن (1382). تاریخ طنز در ادبیات فارسی. تهران: کاروان. حسینی کازرونی، احمد (1388). ادبیات غیر جد (طنز، هزل، هجو و ...).تهران: ارمغان. حلبی، علیاصغر (1364). مقدمهای بر طنز و شوخطبعی در ایران. تهران: پیک. حلبی، علیاصغر (1377). طنز و شوخطبعی در ایران و جهان اسلام. تهران: انتشارات بهبهانی. زرویی نصرآباد، ابوالفضل (1391). «طنز امروز با زبان دیروز». در سلیمانی، محسن (1391). اسرار و ابزار طنزنویسی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر، صص 513-477. ساروخانی، باقر. (1382). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. ج 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سلیمانی، محسن. (1391). «شکلهای طنزنویسی». در سلیمانی، محسن (1391). اسرار و ابزار طنزنویسی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر. صص 256-167. صدر، رؤیا (1381).بیست سال با طنز. تهران: هرمس. فاضلی نعمتالله و امیر هاشمیمقدم (1392). بررسی متون طنزآمیز عامیانه ایرانی (گونهشناسی شخصیتها و کارکردهای داستانها). تهران: نشر علم. فرجیان، مرتضی و محمدباقر نجفزاده بارفروش (1370). طنزسرایان ایران از مشروطه تا انقلاب، ج 3. تهران: چاپ و نشر بنیاد. کریچلی، سیمون (1384). در باب طنز. ترجمه سهیل سُمی. تهران: ققنوس. محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی: ضد روش، ج 1. تهران، جامعه شناسان. موریل، جان (1392). فلسفه طنز: بررسی طنز از منظر دانش، هنر، و اخلاق. مترجمان: محمود فرجامی و دانیال جعفری. تهران: نشر نی. نیکوبخت، ناصر (1380). هجو در شعر فارسی: نقد و بررسی شعر هجوی از آغاز تا عصر عبید. تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ. وکیلی، شروین (1385). جامعهشناسی جوک و خنده. تهران: اندیشه سرا. - Davies, Christie (1998). Jokes and their relation to society. Berlin; New York: Mouton de Gruyter.
- Naghdipour, Bakhtiar (2014). "Jokes in Iran". FOLKLORE-ELECTRONIC JOURNAL OF FOLKLORE, 59: 105-120.
- Shifman, Limor & Katz, Elihu (2005): ''Just Call Me Adonai'': A Case Study of Ethnic Humor and Immigrant Assimilation. American Sociological Review, 70: 843- 859. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 683 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 758 |