پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,179,325 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,926,914 |
بررسی مطلوبیت فضای سبز مجتمع‌های مسکونی شهری (مطالعۀ موردی: شهر رشت) | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 4، دوره 7، شماره 2، تیر 1398، صفحه 265-283 اصل مقاله (921.65 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2019.230893.693 | ||
| نویسندگان | ||
| مهرنوش میرابی‌مقدم1؛ اسماعیل آقائی زاده* 2؛ روح‌اله اوجی2 | ||
| 1کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه گیلان | ||
| 2استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه گیلان | ||
| چکیده | ||
| فضای سبز شهری یکی از عناصر مهم تشکیل‌دهندة منظر شهرهاست. در این میان یکی از فضاهایی که عرصه‌ای برای ایجاد فضاهای سبز در شهرها به‌شمار می‌رود، فضای موجود در مجتمع‌های مسکونی است. این فضاها با توجه به اینکه مساحت نسبتاً زیادی را در شهر به خود اختصاص می دهند، نقش مهمی در تأمین سرانة مورد نیاز ساکنان داشته و می توانند فرصتی مهم برای ایجاد فضای سبز در شهرها به شمار آیند. این مجتمع‌ها با توجه به ویژگی‌های خود، مانند موقعیت قرارگیری، مساحت و...، قابلیت یکسانی برای تأمین فضای سبز ندارند و از این نظر برخی وضعیت مطلوب و برخی دیگر نامطلوب دارند. هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، رتبه‌بندی مجتمع‌های مسکونی شهر رشت از نظر فضای سبز است. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات ابتدا مطالعات اسنادی-کتابخانه‌ای صورت گرفت و پس از جمع‌آوری داده‌های اولیه، فرایند بازدید میدانی آغاز شد و اطلاعات مورد نیاز از طریق پیمایش، پرسشنامه و مصاحبه برای رسیدن به هدف به‌دست آمد. رتبه‌بندی مجتمع‌های مسکونی از نظر مطلوبیت فضای سبز با روش AHP صورت گرفت و برای بررسی فرضیة پژوهش با به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS، از آزمون اسپیرمن استفاده شد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد مجتمع‌های مسکونی گاز و باهور با وزن 54/0 بیشترین امتیاز را دارند و از نظر مطلوبیت فضای سبز در رتبة اول هستند. مجتمع‌های مسکونی اطلس، پاسارگاد، شقایق، باهنر و سفیدرود کمترین امتیاز و آخرین رتبه را دارند. همچنین نتایج آزمون اسپیرمن نشان‌دهندة وجود رابطة معناداری میان مساحت و رتبة مجتمع‌های مسکونی از نظر فضای سبز است؛ یعنی با افزایش مساحت مجتمع‌های مسکونی رتبة فضای سبز آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهر رشت؛ فضای سبز؛ فضای سبز شهری؛ مجتمع‌های مسکونی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Investigation of Urban Green Space Suitability in Residential Complexes (Case Study: Rasht City) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehrnoosh Mirabimoghaddam1؛ Esmaeil Aghaeizadeh2؛ Ruhollah Oji2 | ||
| 1MA in Geography and Urban Planning, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran | ||
| 2Assistant Professor of Geography and Urban Planning, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction Urban green spaces such as gardens, parks and woodlands provide a wide range of benefits to human urban populations, and a vital habitat for wildlife. By improving physical fitness and reducing depression, the presence of green spaces can enhance the health and wellbeing of people living and working in cities. Hence, there is an inclusive consensus on the importance of green spaces in the cities for urban planning and developing sustainable or ecological cities of the 21st century. Although there is no universal definition of urban green space, today, the notion of cities without effective green space in various forms is not conceivable. Urban green space is part of the urban landscape that is composed of a variety of vegetation alongside the buildings to determine the city's morphological structure. These spaces are part of the open spaces of a city, which are covered by natural and often manmade trees, shrubs, flowers, grasses and other plants based on human monitoring and management rules. Urban green spaces are divided into four general categories; one of which is semi-private green space which is restricted to the owners. Residential complexes are one of the most important areas to develop green spaces in cities. Attempts to provide the green space needed by residents in urban residential complexes have a significant impact on the complexes as well as urban landscape. However, there are significant differences among residential complexes in terms of their green space criteria (such as per capita, diversity, density, etc.). Despite its location in a humid climate, Rasht metropolis, as the capital city of Guilan province, does not have a desirable condition in terms of green space. For this reason, it is important to investigate green space condition of residential complex in Rasht. Therefore, the purpose of the present research is to rank the residential complexes of Rasht in terms of their greens paces. Methodology A descriptive – analytical method is used in this study. To gather information, a library research method along with an implementation of questionnaires and a field survey are applied. After preliminary information was gathered, we started explanation of criteria and indicators associated with this work and the process of developing the questionnaire. There are a total of 49 residential complexes in the city which are used as study population of this research in order to rank them based on their green space. An Analytic Hierarchy Process (AHP) method was used to rank the complexes. Using the Spearman's rank-order correlation, in SPSS software, the correlation between the area and the rank of green space in the residential complexes were tested. GIS and AutoCAD software are used to produce the maps. Results and Discussion To investigate the desirability of residential green space in residential complexes, 11 criteria of designing the green space have been considered. These criteria are including vegetation diversity, trees density, entranced green space, existence of pesky trees, green space, flowers, evergreen trees, climate-compatible plants. According to experts, importance of the criteria was extracted in paired comparisons, among which the design criterion has the highest score. As a result, it has the greatest impact on determining the green space of residential complexes, while the pesky trees criterion has the lowest score. After determining significance coefficient of the criteria, the significant coefficient of each option is determined. The results of this study showed that residential complexes of Gas and Bahoor with the highest score (0.54) are in the first place in terms of the desirability of green spaces in residential complexes. The lowest score (0.05) belongs to the residential complexes of Atlas, Pasargadae, Shaghayegh, Sefidroud and Baahonar. The complexes with the highest rank in terms of the green space criteria are located in the central part of the city, whereas the complexes with the lowest rank are located in the south and southwest part of Rasht. The relationship between the area and the rank of residential complexes is one of the other issues examined in this study. In fact, the analysis was conducted assuming that the larger the area of residential complexes, the higher the rank in terms of green space. However, the results showed that there is no significant relationship between the area and the green space of residential complexes in Rasht at a 95 percent confidence level. This means that there may be complexes with less space and a higher rank and vice versa. It can be argued that there is no relationship between the available space in the residential complexes and their green space in Rasht. Nevertheless, there is no serious planning to provide the required green space in these complexes. Conclusion The results showed that 49 residential complexes in Rasht are mainly concentrated in the north and north-east of the city. Thus, they are not well distributed throughout the city. Also, investigation of the indices studied in this research showed that most of the complexes are ranked average in terms of green space design, existence of pesky trees, productive trees and planted surfaces criteria. Most of the complexes are ranked very well in terms of entrance green space, tree density, climate-compatible plants, and per capita green spaces. Finally, based on the hierarchical analysis technique, Gas and Bahoor residential complexes with the highest scores in terms of green spaces are in first place; while the residential complexes of Atlas, Pasargadae, Shaghayegh, Baahonar and Sefidrud with the lowest scores are in the last place among the complexes. As noted earlier, the investigation of relationship between the area of the complexes and their green space ranks indicates that there is no correlation between these parameters. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| green space, urban green space, residential complexes, Rasht City | ||
| مراجع | ||
|
باباپور ورجاری، هودا، 1389، تحلیل مکانی-فضایی مکان‌گزینی مراکز درمانی شهر رشت، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی گیلان. بهزادفر، مصطفی و سیده ندا قاضی‌زاده، 1390، «حس رضایت از فضاهای باز مسکونی»، نشریة هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، سال سوم، شمارة 45، صص 15-24. حاجی‌ستاری، پویا، گل‌محمدی، شهریار و ستاری ساربانقلی، حسن، 1394، تأثیر فضای سبز و منظر بر روحیه و سرزندگی افراد در مجتمع‌های مسکونی بالای 20 واحدی، همایش توسعة پایدار فضای سبز شهری، تبریز. خان‌سفیدی، مهدی، 1391، اصول برنامه‌ریزی فضای سبز شهری، انتشارات سازمان شهرداری و دهیاری‌های کشور، تهران. رحیمی، حسین، 1389، درآمدی بر اصول و مبانی شهرسازی، چاپ اول، انتشارات پرهام، تهران. سعیدنیا، احمد، 1379، فضای سبز شهری، چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداری و دهیاری‌های کشور، تهران. صالحی‌فرد، محمد و دانا علی‌زاده، 1387، «تحلیلی بر ابعاد اجتماعی و روان‌شناختی فضاهای سبز در شهرها (با رویکرد مدیریت شهری)»، فصلنامة مدیریت شهری، شمارة 21، صص 19-33. صفری، حسین و هاجر خمیرانی، 1394، «تأثیر فضاهای باز بر رضایتمندی ساکنان از فضای زندگی در مجتمع‌های مسکونی (نمونة موردی: مجتمع مسکونی پردیسان رشت)»، کنفرانس بین‌المللی معماری، شهرسازی، هنر و محیط، تهران، صص 1-10. عینی‌فر، علیرضا و سیده ندا قاضی‌زاده، 1389، «گونه‌شناسی مجتمع‌های مسکونی تهران با معیار فضای باز»، نشریة آرمان‌شهر، شمارة 5، ص 35-45. قاضی‌زاده، ندا، 1390، تأثیر طراحی فضای باز مجتمع مسکونی در ایجاد حس دل‌بستگی به مکان، رسالة دکتری، دانشگاه تهران. کشفی، محمدعلی، حسینی، سید باقر و نوروزیان ملکی، سعید، 1391، «نقش فضاهای عمومی ساختمان‌های مسکونی بلندمرتبه در افزایش تعاملات اجتماعی ساکنان؛ پژوهش موردی: برج بین‌المللی تهران»، نشریة مدیریت شهری، شمارة 30، صص 7-17. محمدی، جمال، ضرابی، اصغر و مهدی احمدیان، 1391، «اولویت‌سنجی مکانی توسعة فضاهای سبز و پارک‌های شهری با استفاده از روش AHP (نمونة موردی: شهر میاندوآب)»، فصلنامة نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال چهارم، شمارة 2، صص 41-62. مرکز آمار ایران، 1395، سرشماری عمومی نفوس و مسکن. موسی کاظمی، سید مهدی و سکینه علی‌اکبری، 1389، «تحلیل پایداری زیست اجتماعی شهر ایلام با تأکید بر توزیع کاربری فضای سبز»، فصلنامة انجمن جغرافیایی ایران، سال هشتم، شمارة 26، صص 135-149. مهندسان مشاور طرح و کاوش، 1386، طرح جامع شهر رشت، جلد 8، ادارة کل راه و شهرسازی استان گیلان، رشت. Balooni, K., Gangopadhyay, K., and Kumar, B. M., 2014, Governance for Private Green Spaces in a Growing Indian City, Landscape and Urban Planning, No. 123, PP 21-29. Bilgili, B. C., & Gökyer, E. 2012, Urban green space system planning. In M. Özyavuz (Ed.), Landscape planning, Rijeka-Croatia: IntechOpen. Bush, J., and Hes, D., 2018, Urban Green Space in the Transition to the Eco-City: Policies, Multifunctionality and Narrative Enabling Eco-Cities (PP. 43-63): Springer. De La Barrera, F., Reyes Paecke, S., Banzhaf, E., 2016, Indicators for Green Spaces in Contrasting Urban Settings, Ecological Indicators, No. 62, PP. 212-219. Keeley, M., and Benton Short, L., 2018, Urban Sustainability in the US, Cities Take Action: Springer. Li, H., and Liu, Y., 2016, Neighborhood Socioeconomic Disadvantage and Urban Public Greenspaces Availability: A Localized Modeling Approach to Inform Land Usepolicy, Land Use Policy, No. 57, PP. 470-478. Rafiee, R., Ahini, M., and Slman, Khorasani, N., 2009, Assessment of Change in Urban Green Spase of Mashhad City Using Satellite Data, Internasinal Journal of Applaid Earth Observation and Geoinformation, No. 11, PP. 431-438. Sirirwardane, M., Gunatilake, J., and Sivanandarajah, S., 2016, Study of the Urban Green Space Planning Using Geographic Information Systems and Remote Sensing Approaches for the City of Colombo, Sri Lanka Geostatistical and Geospatial Approaches for the Characterization of Natural Resources in the Environment (PP. 797-800): Springer. Stępień, J., 2018, Urban Green Space as a Tool for Cohesive and Healthy Urban Community Interdisciplinary Approaches for Sustainable Development Goals (PP. 5-15): Springer. Tzoulas, K., Korpela, K., and Venn, S., 2007, Promoting Ecosystem and Human Health in Urban Areas Using Green Infrastructure: A Literature Review, Landscape and Urban Planning, Vol. 81, No. 3, PP. 167–178. You, H., 2016, Characterizing the Inequalities in Urban Public Green Space Provision in Shenzhen, China, Habitat International, No. 56, PP. 176-180. Babapour Varjari, H., 2010, Location-Spatial Analyses of Medical Centers in Rasht, Guilan. (M.A), Islamic Azad University of Rasht, Rasht. (In Persian) Behzadfar, M., and Ghazizdeh, N., 2011, Residential Open Space Satisfaction Case Studied: Selected Residential Complexes in Tehran, Honar Ha Ye Ziba: Memary Va Shahrsazi, Vol. 3, No. 45, PP. 15-24. (In Persian) Einifar, A., and Ghazizdeh, S. N., 2011, The Typology of Tehran Residential Building Based on Open Space Layout, Armanshahr Architecture and Urban Development, Vol. 3. No. 5, PP. 35-46. (In Persian) Ghazizadeh, N., 2011, The Effect of Open Space Design of Residential Complex in Creating of Sense of Attachment to the Place-Case Study: Residential Complexes of Tehran, (Phd), University of Tehran, Tehran. (In Persian) Haji Sattari, P., Golmohammadi, S., and Sattari Sarbanqoli, H., 2015, The Effect of Green Space and Landscape on People's Spirituality and Liviness in Housing Complexes Over 20 Units, Paper Presented at the Sustainable Development of Urban Green Space Conference, Tabriz. (In Persian) Kashfi, M. A., Hosseini, S. B., and Norouzian Maleki, S., 2012, The Role of Public Spaces in High-Rise Residential Buildings in Increasing the Social Interactions of Residents, Case Study: Tehran International Tower, Urban Management, No. 30, PP. 7-17. (In Persian) Khan Sefidi, M., 2012, Urban Green Space Planning Principles, Iran's Municipalities and Village Administrators, Tehran. Mohammadi, J., Zarabi, A., and Ahmadian, M., 2012, Planning Prioritization of Green Spaces and Urban Parks Using AHP Method (Case Study: Miandoab City), New Attitudes in Human Geography, Vol. 4, No. 2, PP. 41-62. (In Persian) Mousa Kazemi, S. M., and Ali Akbari, S., 2010, Biological Sustainability Analysis of Ilam City, Emphasizing the Distribution of Green Space Land Use, Iranian Geographical Association, Vol. 8, No. 26, PP. 135-149. (In Persian) Rahimi, H., 2010, An Introduction to Principles of Urban Planning, Parham, Tehran. (In Persian) Saeid Nia, A., 2000, Urban Green Space, Iran's Municipalities and Village Administrators,Tehran. (In Persian) Safari, H., and Khomeyrani, H., 2015, The Effect of Open Spaces on Residents Satisfaction of Living Space in Residential Complexes (Case Study: Pardisan Residential Complex In Rasht), Paper Presented at the International Conference on Architecture, Urbanism, Art and Environment, Tehran. (In Persian) Salehifard, M., and Alizadeh, D., 2008, An Analysis of the Social and Psychological Dimensions of Green Spaces in Cities (with Urban Management Approach), Urban Management, Vol. 21, No. 3, PP. 19-33. Sirirwardane, M., Gunatilake, J., and Sivanandarajah, S., 2016, Study of the Urban Green Space Planning Using Geographic Information Systems and Remote Sensing Approaches for the City of Colombo, Sri Lanka Geostatistical and Geospatial Approaches for the Characterization of Natural Resources in the Environment (PP. 797-800): Springer. Statistical Center of Iran, 2016, Population and Housing Census, Center for Statistics of Iran, Tehran. (In Persian) Tarh-O-Kavosh Engineering Co, 2007, Rasht Master Plan (Vol. 8), General Directorate of Roads and Urban Development of Gilan Province, Rasht. (In Persian)
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 707 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,042 |
||