تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,079 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,215,955 |
طبقهبندی و تعیین تغییرات رژیم جریان آب رودخانهای با استفاده از شاخصهای هیدرولوژیکی IHA مطالعۀ موردی: (رودخانۀ خرمارود - استان گلستان) | ||
اکوهیدرولوژی | ||
مقاله 7، دوره 6، شماره 3، مهر 1398، صفحه 651-671 اصل مقاله (1.67 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2019.269287.982 | ||
نویسندگان | ||
غلامرضا خسروی1؛ امیر سعدالدین* 2؛ مجید اونق3؛ عبدالرضا بهره مند2؛ حسین مصطفوی4 | ||
1دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
2دانشیار گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
3استاد گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
4دانشیار گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستمها، پژوهشکدۀ علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی تهران | ||
چکیده | ||
در تحقیق حاضر با استفاده از شاخصهای تغییرات هیدرولوژیکی IHA، تغییرات رژیم هیدرولوژیکی در دو دورۀ آماری «رژیم جریان طبیعی» و «رژیم جریان تغییریافته» در ایستگاه هیدرومتری نوده خاندوزه واقع در خروجی حوضۀ آبخیز تیلآباد (استان گلستان) بررسی شد. براساس روش IHA، در مجموع 67 پارامتر آماری توسط نرمافزار IHA7 محاسبه شد؛ این پارامترها به دو گروه شاخصهای تغییرات هیدرولوژیکی IHA در محدودۀ هدف RVA و مؤلفۀ جریان محیط زیستی EFCs تقسیم شدند. به منظور تفکیک و تعیین میزان اختلاف معنادار بین مقادیر میانگین دوره با رژیم جریان طبیعی نسبت به دورۀ رژیم جریان تغییریافته از آزمون رقم معناداری استفاده شد. برای طبقهبندی رژیم جریان نیز روش طبقهبندی توسعهیافته توسط کوئسلاتی و همکارانش به کار برده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد الگوی رژیم جریان آب سالانه طی دورۀ آماری 1346 تا 1395 از طبقۀ «رواناب دائمی PR» به «دائمی با سیلابهای ناگهانی PF» تغییر کرده است. فعالیتهای انسانی در حوضۀ آبخیز تیلآباد سبب کاهش مقادیر جریانهای کم، دبی حداقل و میانگین ماهانه، مدت زمان تداوم جریان، تعداد پالسهای جریانهای زیاد، مدت زمان تداوم سیلابهای کوچک و بزرگ، میانگین حداقل جریانهای یک، هفت و 90 روزه و همچنین میانگین حداکثر جریانهای هفت و 90 روزه در هر سال آبی شده و به عکس سبب افزایش مقدار و فراوانی دبی اوج سیلابهای کوچک و بزرگ، تعداد روزهای جریان با دبی صفر، فراوانی جریانهای خیلی کم و میانگین حداکثر جریان یکروزه در هر سال آبی شده است. همچنین، تغییر مدت تداوم و زمان وقوع رخدادهای جریانهای زیاد و خیلی کم سالانه را در پی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
حوضۀ آبخیز تیلآباد؛ رژیم جریان؛ IHA؛ RVA؛ EFCs | ||
مراجع | ||
Office of Deputy for Strategic Supervision, Ministry of Energy. Guideline for Finding Aquatic Ecosystems Environmental Water Requirement, Vice Presidency For Strategic Planning and Supervision, Iran. 2012; 150-205. [Persian]
2. Dyson M, Bergkamp G, Scanlon J. Flow. The Essentials of Environmental Flows. IUCN,Gland, Switzerland and Cambridge, UK. 2003.
3. Tharme R.E. "A global persprctive on environmental flow assessment: emerging trends in the development and application of environmental flow methodologies for rivers", Published online in Wiley InterScience. 2003.
4. Richter B.D, Davis M.M, Apse C, Konrad C.. A presumptive standard for environmental flow protection. River Res. 2011; 28: 1312–1321.
5. Richter BD, Baumgartner JV, Powell J, Braun DP. A method for assessing hydrologic alteration within ecosystems. Conserv Biol.1996; 10(4):1163–1174.
6. Yang T, Zhang Q, Chen Y.D, Tao X. A spatial assessment of hydrologic alteration caused by dam construction in the middle and lower Yellow River, China. Hydrol Process. 2008; 22: 3829–3843.
7. Fernandez J.A, Martinez C, Magdaleno F. Application of indicators of hydrologic alterations in the designation of heavily modified water bodies in Spain. Environ. Sci. 2012; 16: 31–43.
8. Papadaki C, Soulis K, Muñoz-Mas R, Martinez-Capel F, Zogaris S, Ntoanidis L. Potential impacts of climate change on flow regime and fish habitat in mountain rivers of the south-western Balkans. Sci. Total Environ. 2016; 540: 418–428.
9. Peñas F.J, Barquín J, Álvarez CAssessing hydrologic alteration: evaluation of different alternatives according to data availability. Ecol. Indic. 2016; 60: 470–482.
10. Richter B.D, Baumgartner J.V, Wigington R, and Braun D. P. How much water does a river need? Freshwater Biology. 1997; 37: 231-249.
11. Mathews R, Richter B.D. Application of the indicators of hydrologic alteration software in environmental flow setting. J. Am. Water Res. Assoc. 2007; 43: 1400–1413.
12. Smakhtin V.U, Revenga C, Doِll, P. Taking into account environmental water requirements in global scale water resources assessments. Research Report 2 of the CGIAR Comprehensive Assessment Program of Water Use in Agriculture. Colombo, Sri Lanka: International Water Management Institute. 2004; 24 pp.
13. Salmani H, Sheikh V, Mahini M, Ownegh M. Landuse planning for minimization runoff and sediment at tilabad watershed in Golestan Province, Iran, Ph.D. thesis, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran. 2108; 85-112. [Persian]
14. The Nature Conservancy. Indicators of Hydrologic Alteration Version 7.1 User's Manual.. 2009; 81pp.Available online at: https://www.conservationgateway.org.
15. Poff N.L. A hydrogeography of unregulated streams in United States and an examination of scale-dependance in some hydrological discriptors.Freshwater Biology.1996;36 pp:71-91.
16. Smakhtin V, Anputhas M. An assessment of environmental flow requirements of Indian river basins. Colombo, Sri Lanka: International Water Management Institute. 2006; 42 p.
17. Oueslati O, De Girolamo A.M, Abouabdillah A, Lo Porto A. Attemps to flow regime classification and characterization in Mediterranean streams using multivariate analysis. International Workshop ‘Advances in Statistical Hydrology. 2010; 23-25.
18. Huh, S., Dickey, DA., Meador, MR., Ruh, KE. Temporal analysis of the frequency and duration of low and high streamflow: years of record needed to characterize streamflow variability, Journal of Hydrology. 2005; 310: 78–94.
19. Poff NL, Ward JV. Implications of streamflow variability and predictability for lotic community structure: a regional analysis of Streamflow Patterns, Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 1989; 46: 1805–1818. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,171 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 715 |