تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,913 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,703 |
ریختشناسی روایات قرآنی در کشف کارکردهای معنایی و اجتماعی، تحلیل موردی روایت موسی و سامری | ||
ادب عربی | ||
مقاله 16، دوره 10، شماره 2، دی 1397، صفحه 271-290 اصل مقاله (869.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2019.245907.611814 | ||
نویسندگان | ||
ابراهیم فلاح* 1؛ سجاد شفیع پور2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری | ||
2دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم | ||
چکیده | ||
چکیده در این پژوهش، ریختشناسی روایت موسی(ع) و سامری در دو کلانسطح داستان و کلام در چهارچوب نظریة سیمور چتمن و واکاوی لایههای سطحی و بالایی روایت همچون رویدادها، زمینة داستان، شخصیتها، نحوة انتخاب واژگان و ساختار جملات، محور وقوع و محور نقل، کانونیسازی و زاویة دید در جهت دستیابی به سطوح عمیق معنایی روایت و کارکرد این روایت با رویکرد درزمانی در بخشهای فرهنگی و اجتماعیِ جامعة عصر نزول و سایر جوامع پسینی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این جستار در پی آن است تا به بررسی روایت موسی و سامری بر اساس دیدگاههای نشانهشناسی روایت پرداخته و ضمن بیان شیوهای جامع در تحلیل روایات قرآنی جهت دستیابی به لایههای عمیق معنایی، نقش روایت موسی(ع) و سامری را به مثابة گفتمان در کارکرد اجتماعی و فرهنگی با رویکرد درزمانی تبیین نماید. نتایج بهدست آمده از تحلیلی لایههای سطحی و بالایی روایت و ارتباط آن با لایههای معنایی نشان خواهد داد که روایت موسی(ع) و سامری جنبهای اجتماعی دارد و هدف از نقل آن نجات جوامع دینی از خطر انحراف از گفتمان خداپرستی است و همچنین این روایت پایهریزی شده بر دو محور متضاد، در محور درزمانی کارکردی انقباضی در مقابل گفتمان حاکم زمان نقل را دنبال میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
روایت؛ ریختشناسی؛ معنا؛ اجتماع؛ موسی؛ سامری | ||
مراجع | ||
ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسة التاریخ، د.ت. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، الطبعة الثالثة، بیروت، دار صادر، 1414. ابن هشام، عبدالملک، سیرة النبویة، بیروت، دارالمعرفة، د.ت. احمدی، بابک، ساختار و تأویل متن، چاپ دوم، تهران، نشر مرکز، 1372. انوشه، حسن، دانشنامة ادب فارسی، چاپ دوم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1381. پراپ، ولادیمیر ، ریختشناسی قصه، ترجمة مدیا کاشیگر، تهران، نشر روز، 1368. تودورف، تزوتان، بوطیقای ساختارگرا، ترجمة محمد نبوی، تهران، نشر آگه، 1382. ـــــــــــــــ ، بوطیقای نثر؛ پژوهشهایی نو دربارة حکایت، ترجمة انوشیروان گنچیپور، تهران، نشر نی، 1388. تولان، مایکل، روایتشناسی، ترجمة سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران، سمت، 1386. حری، ابوالفضل، «احسن القصص: رویکرد روایت شناختی به قصص قرآنی»، نقد ادبی، دورة 1، ش2، صص 122- 83، 1387. حیدری، مرتضی، «ریختشناسی قصة حضرت یوسف در ترجمة تفسیر طبری»، زبان و ادبیات فارسی، ش 79، صص 168- 141، 1394. درپر، مریم، «لایههای مورد بررسی در سبکشناسی انتقادی داستان و رمان»، جستارهای زبانی، ش 5، ، صص 94-65، 1393. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم، 1412. رجبی، زهرا، «تحلیل کانون روایت در روایت یوسف در قرآن بر اساس نظریة ژنت»، پژوهشهای ادبی، ش 42، صص 82-33، 1392. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرسین حوزة علمیه، 1417. عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران، راه رشد، 1389. قائمینیا، علیرضا، بیولوژی نص، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی، 1389. قرشى، سید علىاکبر، تفسیر أحسن الحدیث، چاپ سوم، تهران، بنیاد بعثت، 1377. کلبی، هاشم بن محمد، الأصنام، چاپ دوم، تهران، نشر نو، 1364. کاتب واقدى، محمد بن سعد، طبقات الکبری، ترجمة محمود مهدوى دامغانى، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه، 1374. لوته، یاکوب، مقدمهای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمة امید نیکفرجام، چاپ دوم، تهران، مینوی خرد، 1388. مارتین، والاس، نظریههای روایت، ترجمة محمد شهبا، تهران، نشر هرمس، 1382. معین، محمد، فرهنگ معین، چاپ دوم، تهران، آدنا، 1381. مقدسى، مطهر بن طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمة محمدرضا شفیعى کدکنى، تهران، آگه، 1374. مکارم شیرازى، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیه، 1374. میرفخرایی، تژا، فرآیند تحلیل گفتمان، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها، 1383. یعقوبی، رؤیا، «روایتشناسی و تفاوت میان داستان و گفتمان»، جستارهای زبانی، ش13، صص 313-289، 1391. یوسفزاده، غلامرضا، سطوح روایت در قصههای قرآن، قم، مرکز پژوهشهای اسلامی، 1392. یونسی، ابراهیم، هنر داستاننویسی، تهران، نگاه، 1382. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 612 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 457 |