تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,324 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,173 |
سیمای کرد در شعر کلاسیک عربی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 9، دوره 10، شماره 2، دی 1397، صفحه 123-143 اصل مقاله (898.2 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2019.213975.611534 | ||
نویسنده | ||
عبدالله رسول نژاد* | ||
استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه کردستان | ||
چکیده | ||
پس از گسترش اسلام و پذیرش آن از طرف اقوام مختلف، فرهنگ اسلامی بستری برای احترام متقابل میان اقوام وملتها شد و شعر عربی نیز به جای ترویج نخوت قبیلهای، به ترسیخ أخوت ایمانی پرداخت؛ اما در جامعة اسلامی و دنیای عرب، پس از فاصله گرفتن تدریجی از سرچشمههای تبعیض زدای دین، و به دنبال پیدایش دوبارة تعصّبات قبیلهای پیش از اسلام، به ویژه در دورة عباسی، از یک سو نحلههایی چون شعوبیه، در واکنش به بیعدالتی شاهان موسوم به خلفا، به ذکرمعایب عربها پرداختند و در عکسالعملی مشابه، برخی عربهای متعصّب نیز به تحقیر دیگر ملل اسلامی چون ایرانیان و کردها پرداختند. البته سهم کردها در این میان، مضاعف بود؛ از طرفی به دلیل ایرانی بودن، میبایست تاوان شعوبیگری برخی ایرانیان را بپردازند و از جهتی دیگر، به دلیل انتساب به «ماد»ها از تیر تحقیر برخی از ایرانیان باستانگرا بی نصیب نماندند. در این پژوهش برای پاسخ به این پرسش که در شعر کلاسیک عربی، چه تصویری از کردها ارائه شدهاست؟ بررسی جوانب گوناگون سیمای کُرد در شعر کلاسیک عربی از جمله مدح و نکوهش شخصیتهای کرد، اشاره به نسب و نژاد کردها، بررسی شدهاست و نتایج آن نشان میدهد که تعداد قابل توجهی از این تصویرها، متأثر از درگیریهای میان شعوبیه و عربهای متعصّب، چهرهای منفی و گاه خرافی از کردها را نشان میدهند. در برخی دیگر، شاهد تمجید از شخصیتهای مهم و اثر گذار کرد هستیم؛ اما همراه با تجاهل یا انتحال نسبشان. در موارد اندکی نیز شاهد تصویر واقعی همراه با همدلی نسبت به کردها هستیم که موارد اخیر بیشتر به دلیل گسترش ارتباطات وبالا رفتن سطح آگاهیهای عمومی وبه هم خوردن معادلات منطقهای ونیز قرار گرفتن کردها در شرایط مشابه با دیگر ملتهای خاورمیانه بودهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر کلاسیک عربی؛ سیمای کُرد؛ شخصیتهای کرد؛ تفاوت زبانها و نژادها | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. آذرشب، محمدعلی، تاریخ الأدب العربی فی العصر العباسی، تهران، سمت، 1382. أباظة، نزار، الشیخ مولانا خالد النقشبندی؛ العالم المجدّد حیاته و أهمّ مؤلفاته، دمشق، دارالفکر، الطبعة الثانیة، 1998. ابنخلدون، عبدالرحمن، تاریخ ابنخلدون، بیروت، مؤسسة الأعلمی،د.ت. ابنسناء الملک، القاضی السعید عزالدین هبة الله بنجعفر، دیوان، تحقیق محمد عبدالحق، حیدرآباد، مطبعة مجلس دائرة المعارف العثمانیة، 1958. ابنعاشور، محمد الطاهر، دیوان بشار بنبرد، تعلیق محمد رفعت فتح الله؛ محمد متوفی أمین، قاهره، لجنة التألیف و الترجمة و النشر، 1954. ابن منظور، جمالالدین محمد، لسان العرب،تونس، الدار المتوسطیة للنشر، 2005. ابننباتة، جمال الدین، دیوان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، د.ت. ابننباتة السعدی، أبو نصر عبدالعزیز بن عمر، دیوان،عراق، وزارة الإعلام، 1977. أبوشامة المقدسی، شهاب الدین محمد عبدالرحمن بناسماعیل، الروضتین فی أخبار الدولتین «النوریة و الصلاحیة»، تحقیق إبراهیم شمس الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، 2002. أبونواس، الحسن بنهانی، دیوان، بیروت، دار صادر، د.ت. اصفهانی، ابوالفرج، الأغانی، قاهره، المؤسسة المصریة العامة، د.ت. اصفهانی، عمادالدین الکاتب، خریدة القصر و فرید العصر (قسم شعراء الشام)، تحقیق شکری فیصل، دمشق، المطبعة الهاشمیة، 1968. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، خریدة القصر و فریدة العصر (قسم شعراء مصر)، تحقیق أحمد أمین، دمشق، لجنة التألیف و الترجمة، 1968. البحتری، أبو عبادة، دیوان البحتری، تحقیق حسن کامل الصیرفی، دارالمعارف، الطبعة الثالثة، 1964. بدلیسی، امیر شرف خان، شرف نامه، ترجمه عبدالرحمان شرفکندی، تهران، چاپخانه جواهر، چاپ دوم، 1981. بصری، میر، أعلام الکرد، لندن، مکتبة الریاض الرئیس،1991. البیطار، عبدالرزاق، حلیة البشر فی تاریخ القرن الثالث عشر، المحقق: محمد بهجة البیطار، بیروت، دار صادر، الطبعة الثانیة، 1993. پارسا، سیداحمد، «سبک شناسی هجویات خاقانی»، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش48، صص68-57، شیراز، 1385. الجواهری، محمدمهدی، الأعمال الشعریة الکاملة، بغداد، دار الحریة للطباعة، الطبعة الثانیة، 2008. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، الجواهری فی العیون من أشعاره، دمشق، دارطلاس، 1986. حسین، طه، من حدیث الشعر والنثر، مصر، دارالمعارف، الطبعة العاشرة، 1969. الحیدر، حیدر، الکرد و کوردستان فی الشعر العربی المعاصر، بی نا، بی جا، 2010. خال، محمد، البیتوشی،بغداد، المعارف،1957. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، الشیخ معروف النودهی، بغداد، التمدن، 1961. الخانی، عبدالمجید بنمحمد، الحدائق الوردیة فی حقائق أجلّاء النقشبندیة، اربیل، آراس، الطبعة الثالثة، 2009. الخبری، أبو الحکیم، دیوان الشریف الرضی، تحقیق عبدالفتاح محمد الحلو، عراق، وزارة الإعلام، د.ت. خزاعی، دعبل، وصایا الملوک، تحقیق نزار أباظة، بیروت، دار صادر، 1997. الخلیل، أحمد محمود، صورة الکرد فی مصادر التراث الإسلامی، اربیل، دارآراس، 2012. ـــــ، الشخصیة الکردیة؛ دراسة سوسیولوجیة، اربیل، دار موکریانی، 2013. خلیلی، طوبی، بررسی فرهنگ و تمدن ایرانی در شعر شاعران عرب اندلس، پایاننامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما محمدرضا خلیلی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام،1393. زرکلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، الطبعة السادسة، 1984. زکی بیگ، محمدامین، مشاهیر الکرد و کردستان، مصر، مطبعة السعادة، 1947. السویدی، محمد احمد، الموسوعة الشعریة، تنفیذ منذر العکیلی، کویت، المجمع الثقافی، الإصدار الثالث، 2003. شاغوری، شهابالدین فتیان الأسد، دیوان، تحقیق أحمد الجندی، دمشق، مجمع اللغة العربیة، 1967. الشمشاطی، ابوالحسن علی بنمحمد، الأنوار و محاسن الأشعار، تحقیق محمد یوسف،کویت، وزارة الإعلام، 1977. شاندور، آلبر ، صلاحالدین ایوبی، ترجمة محمد قاضی، تهران، زرین، چاپ چهارم، 1375. لاهوری، محمداقبال، کلیات اشعار فارسی، تهران، سنایی، چاپ ششم، 1373. المبرد، أبوالعباس محمد بنیزید، الکامل فیاللغة و الأدب، تحقیق محمد أبوالفضل إبراهیم، قاهره، دارالفکر العربی، 1997. المتنبی، ابوالطیب، الدیوان، شرح عبدالرحمن برقوقی، بیروت، دار الأرقم، د.ت. مدرس، عبدالکریم، یادی مهردان، سنندج، انتشارات کردستان، 1385. مفتی، الشیخ محسن، أنوار الحقیقة، ج1، اربیل، دار روژههلات، 1434. النقشبندی، مولانا خالد، إجازات مولانا خالد النقشبندی؛ العلمیة والصوفیة، تحقیق حسین حسن کریم، اربیل، آراس، 2009. نوری، احسان، تاریخ ریشة نژادی کرد، مهاباد، انتشارات سیدیان، 1361. نوزاد، حسن أحمد، اللغة الکردیة فی رحاب الثقافة الإسلامیة، بیروت، الدار العربیة للموسوعات، 2010. نیکیتین، واسیلی، کرد و کردستان، ترجمة محمد قاضی، تهران، نیلوفر، چاپ دوم، 1366. الوائلی، عثمان بن سند، أصفی الموارد من سلسال الإمام خالد، قاهرة، المطبعة العلمیة المصریة، 1310. وقایعنگار، علیاکبر، بدایع اللغة، تهران، ارژنگ، 1369. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 810 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 534 |