تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,091,572 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,357 |
دگردیسی نماد در اشعار سیاسی نزار قبانی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 8، دوره 10، شماره 2، دی 1397، صفحه 101-121 اصل مقاله (1.14 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2019.240456.611772 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی بهروزی* 1؛ علی اصغر حبیبی2؛ علی اکبر احمدی چناری2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل | ||
چکیده | ||
شرایط پیچیدة سیاسی و اجتماعی دوران معاصر و فزایندگی و ریشهداری تناقضهای جامعه در برخی کشورهای عربی، در کنار انگیزههای هنری باعث میشود تا شاعر برای بیان اندیشههای درونی، اصالتبخشی به اثر خود و خلق ابهام ادبی به فراخوانی گنجینههای نمادین سنّتی روی آورد؛ از طرف دیگر فراخوانی بیشازحد برخی نمادهای میراثی و استفاده از دلالتهای مشابه در شعر معاصر باعث شده تا پارهای اوقات دلالتهای نمادین چنان بر خواننده ملموس گردد که شعر لحن خطابی و گزارشی به خود گیرد؛ از همین روی بهرهگیری از شگرد دگردیسی نماد ازجمله شیوههای تازگی و حیاتبخشی به عناصر واژگانی و دلالت نمادها به شمار میآید که شاعر توانا و آگاه با بهرهگیری از آن به معکوسنمایی و منفیسازی دلالتهای شناختهشده روی آورده و آنها را بهگونهای تغییر میدهد که نماد از دلالتهای جدید و مغایر باحالت اوّلیه برخوردار میشود. نزار قبانی ازجمله شاعرانی است که گاه جهت ابهامآفرینی هنری و خلق تصاویر پویا و پارهای برای نشان دادن تناقضهای جامعة عربی معاصر با گذشتهی آنان، به فراخوانی گنجینههای نمادین کهن و برخی عناصر طبیعی روی میآورد و با وارونهسازی و منفیانگاری دلالتها، نمادهای سنّتی را خلقی دوباره مینهد. بر همین اساس دگردیسی نماد بهعنوان یکی از اساسیترین دستمایههای شعر سیاسی قبانی محسوب میگردد. جستار حاضر تلاش مینماید دامنة گونههای دگردیسی نماد در اشعار سیاسی شاعر را مورد ارزیابی قرار دهد و دلالتهای پوشیدة قصاید وی را آشکار گرداند. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که دگردیسی در دلالتهای نمادین چهرهها و عناصر طبیعی مرتبط با مفاهیم قهرمانی و شجاعت در شعر قبانی از جایگاه ویژهای به نسبت دیگر نمونهها برخوردار است. | ||
کلیدواژهها | ||
دگردیسی؛ وارونه إنگاری؛ نماد؛ بازآفرینی سنّت؛ نزار قبانی | ||
مراجع | ||
أبوهیف، عبدالله، قناع المتنبی فی الشعر العربی الحدیث، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات، 2004. احمدی، بابک، ساختار تأویل متن، تهران، نشر مرکز، چاپ چهارم، 1378. اسماعیل، عزالدین، الشعر العربی المعاصر قضایاه و ظواهره الفنیة، بیروت، دار العودة، 1972. اکبری، فاطمه و پورنامداریان، تقی، «رمز و تفاوت آن با نماد و نشانه»، رشد آموزش زبان و ادب فارسی، ش سوم، صص54-60، 1390. امیدعلی، حجتالله، دگردیسی نماد در ادبیات فارسی با تکیهبر آثار نیما، فروغ، سهراب، اخوان، شاملو، م سرشک، رسالة مقطع دکتری، استاد راهنما محسن ذوالفقاری، دانشگاه اراک، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، 1392. پورنامداریان، تقی، رمز و داستان های رمزی در ادبیات فارسی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1367. پورنامداریان، تقی و خسروی نیک، محمد، «دگردیسی نماد در شعر معاصر»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 11، صص 162-147، 1387. الحسینی، راشد بن حمد بن هاشل، البنی الأسلوبیة فی النص الشعری دراسة تطبیقیة، القاهرة، دارالحکمة، 2004. چدویک، چالز، سمبولیزم، ترجمة مهدی سحابی، تهران، نشر مرکز، 1378. داد، سیما، فرهنگ اصطلاحات ادبی، انتشارات مروارید، چاپ چهارم، 1380. رخشندهنیا، سیّده اکرم، «هنجارشکنی شاعران معاصر عربی در کاربرد داستانهای دینی پیامبران»، پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، دورة 2، ش 5، صص 180-161، 1391. ــــــــــــــــــــــ ، بینامتنیت داستانهای قرآنی پیامبران در شعر معاصر عربی، رسالة مقطع دکتری، استاد راهنما کبری روشنفکر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة ادبیات و زبانهای خارجه، 1381. رستگار فسایی، منصور، اژدها در اساطیر ایران، تهران، توس، 1379. الرواشده، سامح، معانی النص (دراسات تطبیقیة فی الشعر الحدیث)، بیروت، المؤسسة العربیة للنشر، 2006. زینالدین، ثائر، أبوالطیب المتنبی فی الشعر العربی المعاصر، دمشق، اتحادالکتّاب العرب، 1999. سلیمان، محمد، ظواهر أسلوبیة فی شعر محمد عدوان، الأردن، دار الیازوری، 2007. شفیعی کدکنی، محمدرضا، موسیقی شعر ، تهران، نشر آگه، چاپ نهم، 1385. صدقی، حامد و مرتضی زارع، «تحلیل نمادهای شعر اعتراضی در ادبیات معاصر عراق براساس اشعار حسن السنید»، انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 30، صص 78-56، 1393. الضاوی، أحمد عرفات، کارکرد سنت در شعر معاصر عرب، مترجم سید حسین سیدی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی، 1384. عبدالصبور، صلاح، حیاتی فی الشعر، بیروت، دارالعودة، 1969. عشری زاید، علی، استدعاء الشخصیات التراثیة فی الشعر العربی المعاصر، القاهرة، دارغریب، 1997. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، الرحلة الثامنة للسندباد، القاهرة، دار ثابت للنشر و التوزیع، 1984. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، عن بناء القصیدة العربیة، القاهرة، مکتبة ابنسینا، الطبعة الرابعة، 2002. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، قراءات فی الشعر العربی المعاصر، القاهرة، دارالفکر العربی، 1998. عزیز، توما، «اللغة الشعریة نظریة الإنزیاح؛کوهن و تودروف»، جمعیة کتابات المعاصرة، م7، العدد 26، صص110-98، لبنان، 1996. علینژاد، مریم، بررسی نمادگرایی در شعر فارسی، پایاننامة کارشناسیارشد، استاد راهنما محمود فتوحی، دانشگاه خوارزمی، دانشکدة ادبیات و زبانهای خارجه، 1381. فضل، صلاح، علم الأسلوب مبادئه و اجراءاته، الهیئة المصریة العامة للکتاب، القاهرة، 1985. فلکی، محمود، سلوک شعر، تهران، محیط، 1378. قبانی، نزار، الأعمال السیاسیة الکاملة، الجزء الثالث، بیروت، منشورات نزار قبانی، الطبعة الخامسة، 1982. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، الأعمال السیاسیة الکاملة، الجزء السادس، بیروت، منشورات نزار قبانی، الطبعة الخامسة، 1993. کوهن، جان، بنیة اللغة الشعریة، ترجمة محمد الوالی، بیروت، دار توبقال للنشر، 1986. مدرسی، فاطمه و فرشته رستمی، «دگردیسی چهرههای نمادین در اشعار صفارزاده»، فنون ادبی، سال هفتم، ش 12، صص 30-15، 1394. المسدی، عبدالسلام، الأسلوبیة و الأسلوب، بیروت، دار الکتاب الجدیدة المتّحدة، الطبعة الخامسة، 2006. مشایخی، حمیدرضا و زینب خدادادی، «بررسی هنجار گریزی در بخشی از اشعار نزار قبانی»، نقد معاصر ادب عربی، ش 2 ، صص 87-60، 1391. مهرنگار، منصور و دیگران، «تحلیل ترانشانهای دگردیسی آئین تشرّف در شاهنامه به روایت تصویر»، ادبیات تطبیقی (فرهنگستان زبان و ادب فارسی) ش 7، صص 154-128، 1392. موریة، شموئیل، الشعر العربی الحدیث, مترجم شفیع السید و سعد مصلوح, دار غریب، القاهرة، ، 2003. Morieh, Shamooil, Modern Arabic Poetry, Translated by Shafi Al-Sayed and Saad Maslooh, Dar Gharib, Cairo, 2003. Feldheer, A,» Metamorphosisin In the Metamorphoses «In hardie, 6, 79 - 163, 2012 Hawes, Gerta, »Metamorphoses and Metamorphic Identity«, AhccaPostgarndate conference, 2, 21- 42, 2006. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 859 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 745 |