پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,996,255 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,668,404 |
بومی‌گرایی، پساتوسعه‌گرایی و خروج جمهوری اسلامی از گفتمان توسعه | ||
| فصلنامه سیاست | ||
| مقاله 11، دوره 49، شماره 2، تیر 1398، صفحه 453-471 اصل مقاله (234.78 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2019.273382.1007369 | ||
| نویسنده | ||
| حسین علی‌پور* | ||
| استادیار گروه مدیریت دولتی، مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| رویارویی سنت و تجدد، نزاع‌هایی را در جامعۀ ایران پدید آورده که نتیجۀ آن، بحران هویت دردورۀ معاصر ایران بوده است. این بحران هویت با ورود و گسترش اندیشۀ بومی‌گرایی در جامعۀ ایران جهتی ضدغربی و ضدتجدد به خود گرفت. در آغاز، چنین می‌نمود که گفتمان اسلام‌گرایی می‌تواند با جمع زدن میان سنت و تجدد، جدال میان آنها را حل کند، اما تجربۀ پس از انقلاب مؤید این تصور نیست. بومی‌گرایی و نقد توسعه، با موضعی تجددستیزانه، پایه‌های گفتمان توسعه در جمهوری اسلامی ایران را تشکیل داده‌اند. اولی، اگرچه زمینۀ شکل‌گیری‌اش کاملاً مدرن است، در پی وارد کردن محتوای سنتی و اصیل، اغلب با مایه‌های مذهبی در معنای توسعه است و دومی، با الهام از متفکران غیرسنتی و اغلب غربی و پست‌مدرن، به‌دنبال نفی و طرد مدرنیته و کنار زدن مفهوم رایج توسعه است، تا فضای بازتری را برای محتوای سنتی این گفتمان بگشاید. علاوه بر این، در گفتمان جمهوری اسلامی، به‌عنوان گفتمان مسلط بعد از انقلاب، دال‌های متعدد و ناهمسازی از گفتمان‌های سنتی و متجدد، جای گرفته‌اند که به‌دلیل عدم مفصل‌بندی محکم این اجزا، بار دیگر موجبات فعال شدن جدال سنت در برابر تجدد را در درون این گفتمان ایجاد کرده است. اما با گسترش ارتباطات و ورود امواج سهمگین لیبرال‌دموکراسی غربی، و جهانگیر شدن آرمان‌ها و اهداف آن، مدتی است که بی‌قراری‌هایی در این گفتمان نمودار شده است که تلاش می‌شود با برخی مداخلات هژمونیک برطرف شوند. یکی از این مداخلات هژمونیک، طرح «گفتمان پیشرفت و عدالت» و «الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» است که می‌توان آن را به معنای اعلام خروج رسمی جمهوری اسلامی از گفتمان توسعه (که از سال‌ها پیش نقد آن آغاز شده بود)، قلمداد کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بومی‌گرایی؛ پساتوسعه‌گرایی؛ تجدد؛ تجددستیزی؛ توسعه؛ سنت؛ سنت‌گرایی؛ گفتمان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Nativism, Post Developmentalism, and IRI Escape from The Development Discourse | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Alipour | ||
| Institute for Management and Planning Studies(IMPS), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The conflict between tradition and modernity, has led to the identity crisis in Iran's contemporary society. This identity crisis with the arrival and spread of nativism took an anti-western and anti-modern direction. At the beginning it was seemed that Islamism can get both tradition and modernity together and solve the conflict between them. But the Iran's post-revolution experiences has not confirm this idea. A combination of nativism and the critique of development with an anti-modern and anti-western stance, constructed the Islamic Republic of Iran’s development discourse. Although the forming conditions of the former are very modern, it was trying to enter a traditional and original content, mostly with religious themes, in the meaning of development. And the latter, inspired by non-traditional and largely by western and postmodern thinkers sought to deny and reject modernity and the prevalent meaning of development in favor of the traditional content. Moreover, there are several and antagonistic signifiers in the discourse of the Islamic Republic, as the dominant post revolutionary discourse, that are not articulated firmly and this activated the tradition versus modern debate again. This created conflicts that eventually led to the departure of the Islamic Republic from development discourse. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| discourse, traditionalism, antimodernism, Development, nativism, post-developmentalism | ||
| مراجع | ||
|
الف) فارسی
اخوان کاظمی، بهرام (1389). نقد و ارزیابی گفتمان‌های اجتماعی سیاسی مطرح در جمهوری اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. ادیب‌زاده، مجید (1387). زبان، گفتمان و سیاست خارجی، تهران: اختران. بروجردی، مهرزاد (1378). روشنفکران ایرانی و غر،. ترجمۀ جمشید شیرازی، چ سوم، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز. --------------- (1369). «غربزدگی و شرق‌شناسی وارونه»، ایران نامه، 8(3). ---------------- (1388). «روشنفکری ناکام: بومی‌گرایی روشنفکران ایرانی»، مهرنامه، 1. بشیریه، حسین (1378). جامعۀ مدنی و توسعۀ سیاسی در ایران: گفتارهایی در جامعه‌شناسی سیاسی، نشر علوم نوین. ------------- (1381). دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران: دورۀ جمهوری اسلامی ایران، تهران: نگاه معاصر. بهنام، جمشید (1375). ایرانیان و اندیشۀ تجدد، فرزان روز. پایا، علی (1388). «آیا الگوی توسعۀ ایرانی-اسلامی» دست‌یافتنی است؟»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، سال پانزدهم،ش 61. پیت، ریچارد (1389). نظریه‌های توسعه (دوم)، ترجمۀ مصطفی ازکیا و رضا صفری شالی، تهران: چشمه. تاجیک، محمدرضا (1377). «غیریت، هویت و انقلاب: شکل‌گیری گفتمان انقلابی در ایران»، فصلنامۀ علمی پژوهشی متین،(1). جهانبگلو، رامین؛ و گودرزی، منصور (مترجم). (1381). موج چهارم، تهران: نشر نی.
حسینی‌زاده، محمدعلی (1386). اسلام سیاسی در ایران (اول)، قم: دانشگاه علوم انسانی مفید.
خامنه‌ای، سید علی (1388). بیانات در دیدار زائران و مجاوران بارگاه حضرت علی‌بن‌موسی الرضا. http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=6082 ------------------- (1389). بیانات در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=10664 ---------------- (1391). بیانات در اجتماع مردم بجنورد http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21126
داوری اردکانی، رضا (1379). دربارۀ غرب، هرمس. رفیع‌پور، فرامرز (1387). توسعه و تضاد، تهران: شرکت سهامی انتشار. رهنما، مجید (1386). هنگامی‌که بینوایی فقر را از صحنه بیرون می‌راند، ترجمۀ حمید جاودانی، تهران: مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی. زاکس، ولفانگ (1372). نگاهی نو به مفاهیم توسعه (اول)، ترجمۀ فریده فرهی و وحید بزرگی، تهران: نشر مرکز. ساعی، احمد؛ صفرپور، مهدی؛ باویر، محمد (1389). «فرصت‌ها و تهدیدهای جهانی شدن بر توسعۀ سیاسی در ایران»، دانشنامۀ حقوق و سیاست، بهار و تابستان. سروش، عبدالکریم (1370). «رازدانی و روشنفکری و دینداری»، در: رازدانی، روشنفکری و دینداری، تهران: صراط.
سلطانی، سید علی‌اصغر (1383). «تحلیل گفتمان به‌مثابۀ نظریه و روش»، فصلنامة علوم سیاسی، (28). ------------------- (1384). «تحلیل گفتمانی ظهور و افول اصلاح‌طلبان»، مجلۀ فصل نو، 1 بهمن. شایگان، داریوش (1381). افسون‌زدگی جدید: هویت چهل‌تکه و تفکر سیار (سوم)، ترجمۀ فاطمه ولیانی، تهران: نشر فرزان روز. فوزی، یحیی (1387). «بررسی تطبیقی خرده‌گفتمان‌های سیاسی اسلام‌گرا در ایران قبل از انقلاب اسلامی و تأثیر آنها بر شکل‌گیری نظام سیاسی بعد از انقلاب»، فصلنامۀ علوم اجتماعی، ش 42 و 43. قزلسفلی، محمدتقی (1390). فلسفۀ فلسفۀ سیاسی: مناقشه‌های نظری در عصر جهانی شدن، تهران: رشد آموزش. کلانتری، ع. (2007). نقد بومی‌گرایی جدید، http://radiozamaaneh.com/nilgoon/2007/12/post_93.html لوئیز فیلیپس، ماریان یورگنسن (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان (اول)، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی. مطهرنیا، م. (1382). «فرهنگ دینی، نقش دین در دگرگونی و دقایق گفتمانی آن در انقلاب اسلامی»، فصلنامۀ اندیشۀ انقلاب اسلامی، (7 و 8). معینی علمداری، جهانگیر (1385). «توسعه و پیچیدگی»، فرهنگ و اندیشه، سال پنجم، ش 19. موثقی، سید احمد (1387). اقتصاد سیاسی توسعه و توسعه‌نیافتگی، تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. میرسپاسی، علی (1389). تأملی در مدرنیتۀ ایرانی (سوم)، تهران: طرح نو. نبوی، نگین (1380). روشنفکران و بحث فرهنگ بومی در ایران دهۀ 1970، ایران نامه، ش 75. هودشتیان، عطاء (1383). مدرنیته، جهانی شدن و ایران، تهران: چاپخش. یاوری، نگین (1385). نفی غرب و استراتژی هویتی در ایران. در: اندیشمندان علوم اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران، تهران: نشر باز. ب) خارجی Gardner, K.; & Hobart, M. (2006). “An Anthropological Critique of Development: The Growth of Ignorance”, The Journal of the Royal Anthropological Institute, 1(1). https://doi.org/10.2307/3034254
Kiely, R. (1999). “The last refuge of the noble savage: A critical assessment of post-development theory”, European Journal of Development Research, 11(1). https://doi.org/10.1080/09578819908426726
Munck, R. (1999). “Dependency and imperialism in the new times: A latin american perspective”, European Journal of Development Research, 11(1). https://doi.org/10.1080/09578819908426727
Pieterse, J. N. (2000). After Post-Development. Third World Quarterly. Taylor & Francis, Ltd. https://doi.org/10.2307/3993415
Sardar, Z. (1993). An anthropological critique of development : the growth of ignorance. In M. Hobart (Ed.). Routledge.
Siemiatycki, E. (2005). “Post-Development at a Crossroads: Towards a “Real” Development”, Undercurrent, 2(3).
Sylvester, C. (1999). “Development studies and postcolonial studies: Disparate tales of the Third World”, Third World Quarterly, 20(4). https://doi.org/10.1080/01436599913514
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 598 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 514 |
||