تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,100,955 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,818 |
تغییرات مؤلفه های مؤثر در بارش های اوج ایران | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 7، دوره 51، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 87-103 اصل مقاله (2.11 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2019.254175.1007192 | ||
نویسندگان | ||
امید مفاخری* 1؛ محمد سلیقه2؛ آذر کرمانی3 | ||
1دکتری آب و هواشناسی سینوپتیک، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران | ||
2دانشیار آب و هواشناسی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران | ||
3کارشناس ارشد آب و هواشناسی شهری، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران | ||
چکیده | ||
بارش متغیرترین عنصر اقلیمی است که تغییرات آن پیامدهای زیستمحیطی دارد. هدف از این پژوهش بررسی تغییر مؤلفههای ایجاد بارش ایران در سطح میانتروپوسفری است. نخست دادههای بارش 53 ایستگاه همدیدی (1984– 2013) از سازمان هواشناسی دریافت شد. برای ناحیهبندی از نظر دورة تداوم بارشی از تحلیل خوشهای استفاده شد. براساس معیار روز بارشی، ایران به سه ناحیه طبقهبندی شد. بهمنظور مقایسة تغییرات مؤلفههای ایجاد روزهای اوج بارش در دو بازة پانزدهساله، دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل، باد مداری و نصفالنهاری، امگا، تاوایی نسبی، و رطوبت ویژه از مرکز اروپایی پیشبینی میانمدت جو دریافت شد. نتایج نشان داد اگرچه میانگین ارتفاع هستة مرکزی کمارتفاع مؤثر بر بارش اوج در بازة دوم مطالعاتی از شمال به جنوب ایران کاسته و بر عمق ناوهها افزوده شده است، قسمت جلوی ناوه اغلب در شرق ایران قرار گرفته و تأثیرگذاری آنها بر بارش اوج نسبت به بازة اول کمتر شده است. موقعیت هستة مرکزی پُرارتفاع عربستان، نسبت به محل قرارگیری آن در بازة اول، شرقیتر شده و فرارفت رطوبت کمتری داشته است. همچنین، شیب ارتفاع (اختلاف ارتفاع هستة مرکزی با کنتور بیرونی) از شمال به جنوب کشور افزایش داشته است؛ این امر نشان میدهد بر شدت بارشها افزوده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ مؤلفه های ایجاد بارش؛ میان تروپوسفر؛ ناحیه بندی | ||
مراجع | ||
احمدی، م. (1394). واکاوی بارش فوقسنگین 23 اسفند 1392 مولد سیلاب مخرب در شهرستان بندرعباس، مجلة دانش مخاطرات، 2(3): 307-324. بابایی فینی، ا. و فرجزاده، م. (1381). الگوهای تغییرات مکانی و زمانی بارش در ایران، برنامهریزی و آمایش فضا، 6(4): 51-76. بابایی فینی، ا. و فرجزاده، م. (1382). نمایههای مکانی بارش و تغییرات آن در ایران، سومین کنفرانس منطقهای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، اصفهان. خوشاخلاق، ف.؛ نبوی، س.ا. و عباسی، ا. (1391). تحلیل سامانههای همدید بارشهای شدید دورة سرد سال در استانهای خراسان رضوی و شمالی، نشریة جغرافیا و برنامهریزی (دانشگاه تبریز)، 16(40): 97-118. علیزاده، ا. (1385). اصول هیدرولوژی کاربردی، چ 7، مشهد: دانشگاه امام رضا. کرمپور، م.؛ زارعی چقابلکی، ز.؛ میرهاشمی، ا. و رستمی فتحآبادی، م. (1395). تحلیل همدید- ترمودینامیک مخاطرة سیلابهای لحظهای ناشی از بارشهای رگباری مناطق کوهستانی (حوضة قرهسو)، مجلة دانش مخاطرات، 3(1): 75-90. گندمکار، ا. (1389). بررسی همدید بارشهای شدید در نواحی جنوبی استان بوشهر، مجلة چشمانداز جغرافیایی، 4(10): 143-157. گندمکار، ا. و خادمالحسینی، ا. (1388). بررسی روند تغییرات بارش در زابل، مجلة آمایش محیط، 6: 65-77. مسعودیان، ا. و عطایی، ﻫ. (1383). شناسایی فصول بارشی ایران به روش تحلیل خوشهای، مجلة علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 18: 1-12. مفاخری، ا. (1396). تأثیر تغییرات سیستمهای میان تروپوسفری بر تمرکزگرایی بارش ایران، رسالة دکتری اقلیمشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران. منتظری، م. (1388) تحلیل زمانی- مکانی بارشهای فرین روزانه در ایران، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 20(34): 125-140. یارنال، ب.(1993). اقلیم شناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی، ترجمه ابوالفضل مسعودیان،1385،اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان. Ahmadi, M. (2016). Extra heavy rainfall study 13 March 2016 The destructive flooding factor in Bandar Abbas, Knowledge of hazards, 2(3): 307-324. Alijani, B.; O’Brien, J. and Yarnal, B. (2008). Spatial analysis of precipitation intensity and concentration in Iran, Theoretical and Applied Climatology, 94: 107-124. Alizadeh, A. (2006). Principales of applied hydrology, Seventh Edition, University of Imam Reza, Mashhad. 912p. Babaei Feini, O. and Farajzadeh, M. (2002). Patterns of spatial and temporal variations in rainfall in Iran, Journal of Spatial Planning,6(4): 51-76. Babaei Feini, O. and Farajzadeh, M. (2003). Spatial Indexs of precipitation and its changes in Iran, Third Regional Conference and First National Conference on Climate Change, Isfahan. Carla Lima, K.; Satyamurty, P. and Reyes Fernández, J.P. (2009). Large-Scale Atmospheric Conditions Associated with Heavy Rainfall Episodes in Southeast Brazil, Theoretical and Applied Climatology, Springer Wien, DOI. 10.1007/s00704-009-0207-9. Croitoru, A-E.; Piticar, A. and Burada, D. (2015). Changes in precipitation extremes in Romania, Quaternary International, PP. 1-11. Dayan, U.; Margalit, Z.B. and Sharon, M.E. (2001). A Severe Autumn Storm Over the Middle, East: Synoptic and Mesoscale Convection Analysis, Theoretical and Applied Climatology, 69: 103-122. Deluis, M.; Gonzaales-hidalgo, J.; Longares, L.A. and Stepank, P. (2009). Seasonal Orecipitation Trends in the Mediterranean Iberian Peninsula in Second half of 20th Ventury, International Journal of Climatology, 29: 1312-1323. Elagib, N.A. (2010). Exploratory analysis of rain days in central Sudan, Meteorology and Atmospheric Physics, 109: 47-59. Gandomkar, A. and Khadem al-Husseini, A. (2009). Study the trend of rainfall changes in Zabol, Journal of Environmental, 6: 56-77. Gandomkar, A. (2010). Sinoptic study of severe rainfall in the southern regions of Bushehr province, Journal of Geographic Perspectives, 4(10): 143-157. Karampour, M.; Zarei Chaghabalki, Z.; Mir Hashemi, A. and Rostami Fath Abadi, M. (2016). Synoptic analysis - Thermodynamics of the instantaneous flood hazards caused by rainfall in mountainous regions (Ghareh Souh basin), Journal of hazard knowledge, 3(1): 75-90. Khosh Akhlagh, F.; Nabavi, S.A. and Abbasi, A. (2012). Analysis Synoptic Systems of Severe Precipitation Cold period of year in Razavi and Northern Khorasan Provinces, Journal of Geography and Planning (Tabriz University), 16(40): 97-118. Limsakul, A. and Singhruck, P. (2016). Long-term trends and variability of total and extreme precipitation in Thailand, Atmospheric Research, 169: 301-317. Manea, A.; Birsan M.; Tudorache G.; Cărbunaru, F. and Changes, A. (2016), Changes in the type of precipitation and associated cloud types in Eastern Romania (1961–2008), Atmospheric Research, 169: 357-365. Mafakheri, O. (2017). Effect of mid-troposphere systems variation over Iran's precipitation concentration, Thesis for Ph.D degree climatology, Supervisor: Dr Mohammad Saligheh, Department of Geography, Kharazmi University of Tehran. Masoodian, A. and Ataie, H. (2005). Identify the rainy seasons of the cluster analysis, Journal of Research university Eesfahan, 18: 1-12. Montazeri, M. (2009). Analysis of temporal-spatial rainfall of hazardous daily in Iran, Journal of Geography and Environmental Planning, 20(34):125-140. YarnaL, B. (2006). Synoptic climatology and its application in environmental studies, Translation by Abolfazl Masoudian, Isfahan University Publishers, Isfahan. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 676 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 522 |