سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,692
تعداد مقالات72,229
تعداد مشاهده مقاله129,185,385
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,015,941
حمیدی, محمدرضا. (1398). بررسی فقهی ممنوعیت منت‌پذیری و مصادیق آن. , 15(3), 383-404. doi: 10.22059/jorr.2019.203996.1008163
محمدرضا حمیدی. "بررسی فقهی ممنوعیت منت‌پذیری و مصادیق آن". , 15, 3, 1398, 383-404. doi: 10.22059/jorr.2019.203996.1008163
حمیدی, محمدرضا. (1398). 'بررسی فقهی ممنوعیت منت‌پذیری و مصادیق آن', , 15(3), pp. 383-404. doi: 10.22059/jorr.2019.203996.1008163
حمیدی, محمدرضا. بررسی فقهی ممنوعیت منت‌پذیری و مصادیق آن. , 1398; 15(3): 383-404. doi: 10.22059/jorr.2019.203996.1008163

بررسی فقهی ممنوعیت منت‌پذیری و مصادیق آن

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 2، دوره 15، شماره 3، مهر 1398، صفحه 383-404    اصل مقاله (403.23 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.203996.1008163
نویسنده
محمدرضا حمیدی*
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده
بخش زیادی از آموزه‌های دینی در خصوص رعایت هنجاری‌های اخلاقی هستند. این هنجارها به طرق مختلف وارد احکام فقهی نیز شده‌اند و همپوشانی میان برخی مسائل مربوط به این دو دانش را رقم زده‌اند. از جملۀ هنجارهای اخلاقی مؤکد در روایات، لزوم حفظ عزت‌نفس بوده که برخی مصادیق آن در قالب قاعدۀ فقهی «عدم الزام به پذیرش منت» نمود دارد. البته قاعدۀ یادشده به‌ندرت مورد تصریح یا کاوش مستقل فقهی بوده و معمولاً به‌عنوان کبرای خفی در استدلال‌ها استفاده شده است. اندک بودن مباحث تحلیلی در این مورد را می‌توان ناشی از همین مسئله دانست. در نوشتار حاضر، ضمن احصا و دسته‌بندی احکام صادرشده در این خصوص، ماهیت فقهی «منت‌پذیری» و ارتباط آن با قواعد فقهی مربوط تحلیل و بررسی خواهد شد. به‌نظر می‌رسد «منت‌پذیری» به‌عنوان گونه‌ای از ضرر به آبرو، ذیل قاعدۀ لاضرر قرار می‌گیرد. همچنین ممنوعیت منت‌پذیری شاید به‌عنوان قاعده‌ای مستقل و برگرفته از هنجار اخلاقی «لزوم حفظ عزت‌ نفس» در نظر گرفته شود.
کلیدواژه‌ها
حرج؛ ضرر؛ قبح اخلاقی؛ منت‌پذیری
مراجع
  1. آشتیانی، میرزا محمد حسن (1403 ق). القواعد الفقهیة، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
  2. آملی، میرزا محمد تقی (1380). مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، تهران: نشر مؤلف.
  3. ابن‌ادریس، محمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  4. اصفهانی، سید ابوالحسن (1422 ق). وسیلة النجاة مع حواشی الإمام الخمینی، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
  5. انصاری، مرتضی (1425 ق). کتاب الحج، قم: مجمع الفکر الإسلامی.
  6. ایروانی، باقر (1426 ق). دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة، چ سوم، قم: دارالفقه للطباعة و النشر.
  7. بجنوردی، سید حسن (1419 ق). القواعد الفقهیة، قم: نشر الهادی.
  8. بحرالعلوم، محمد (1403 ق). بلغة الفقیه، چ چهارم، تهران: منشورات مکتبة الصادق.
  9. بحرانی، حسین (بی‌تا). الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع، قم: مجمع البحوث العلمیة.
  10. بحرانی، یوسف (1405 ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  11. بهبهانی، محمد (1424 ق). مصابیح الظلام، قم: نشرمؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی.
  12. حافظ شیرازی، محمد (1378). دیوان حافظ، نسخۀ محمد قزوینی و قاسم غنی، قم: هجرت.
  13. حر عاملی، محمد (1409 ق). وسائل الشیعة، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  14. حکیم، سید محسن طباطبایی (1416 ق). مستمسک العروة الوثقی، قم: مؤسسة دارالتفسیر.
  15. حلبی، ابن‌زهره (1417 ق). غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).
  16. حلی، حسن‌بن یوسف (1412 ق). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
  17. ــــــــــــــــــــ (1419 ق). نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  18. ــــــــــــــــــــ (1410 ق). إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  19. ــــــــــــــــــــ (1414 ق). تذکرة الفقهاء، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  20. حلی، نجم‌الدین (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  21. حیدری، علی نقی (1412 ق). اصول الاستنباط، قم: لجنه اداره الحوزه العلمیه.
  22. خمینی، سید روح‌اللّه (بی‌تا). القواعد الفقهیة و الاجتهاد و التقلید، قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان.
  23. خوانساری، موسی (1373). رسالة فی قاعدة نفی الضرر، تهران: المکتبة المحمدیة.
  24. خویی، سید ابوالقاسم (1418 ق). موسوعة الإمام الخوئی، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.
  25. سبحانی، جعفر (1424 ق). الزکاة فی الشریعة الإسلامیة الغراء، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).
  26. سبزواری، سید عبدالأعلی (1413 ق). مهذّب الأحکام، چ چهارم، قم: مؤسسۀ المنار.
  27. سبزواری، علی (1421 ق). جامع الخلاف و الوفاق، قم: زمینه‌سازان ظهور امام عصر(ع).
  28. سعدی شیرازی، مشرف‌الدین (1396). گلستان، چ چهارم، تهران: سالارموتی.
  29. سنجابی، نسرین؛ شکربیگی، علی‌رضا (1397). بررسی رابطۀ فقه و اخلاق، پژوهش‌های اخلاقی، شمارۀ چهار، دورۀ هشتم: 117 تا 130.
  30. سید رضی، محمد (1414 ق). نهج البلاغه، قم: مؤسسۀ نهج‌البلاغه.
  31. شهید ثانی، زین‌الدین (1402 ق). روض الجنان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه.
  32. ــــــــــــــــــــ (1413 ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم: نشر مؤسسة المعارف الإسلامیة.
  33. ــــــــــــــــــــ (1410 ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّی - کلانتر)، قم: کتابفروشی داوری.
  34. صدر، سید محمد باقر (1420 ق). قاعدة لاضرر و لاضرار، قم: دارالصادقین للطباعة و النشر.
  35. صیمری، مفلح‌بن حسن (1417 ق). کشف الالتباس عن موجز أبی العباس، قم: مؤسسۀ صاحب الأمر(ع).
  36. ــــــــــــــــــــ (1420 ق). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارالهادی.
  37. طباطبایی، محمد (1269). مفاتیح الاصول، قم: مؤسسۀ آل‌بیت.
  38. طوسی، محمدبن حسن (1387). المبسوط فی فقه الإمامیة، چ سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
  39. عاملی، سید جواد (1419 ق). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  40. عاملی، سید محمد حسین (1427 ق). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة، چ چهارم، قم: دارالفقه للطباعة و النشر.
  41. غزالی، ابوحامد (1409 ق). الأربعین فی اصول الدین، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  42. فراهیدی، خلیل (1410 ق). کتاب العین، چ دوم، قم: نشر هجرت.
  43. قرشی، سید علی اکبر (1412 ق). قاموس قرآن، چ ششم، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  44. قزوینی، سید علی (1424 ق). ینابیع الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  45. قمی، سید تقی طباطبایی (1423 ق). الدلائل فی شرح منتخب المسائل، قم: کتابفروشی محلاتی.
  46. قمی، سید صادق روحانی (1412 ق). فقه الصادق علیه السلام، قم: دارالکتاب.
  47. کاشف‌الغطاء، حسن‌بن جعفر (1422 ق). أنوار الفقاهة/ کتاب البیع، نجف: مؤسسۀ کاشف الغطاء.
  48. کاشف‌الغطاء، مهدی (بی‌تا). مورد الأنام فی شرح شرائع الإسلام، نجف: مؤسسۀ کاشف‌الغطاء.
  49. کلینی، محمد (1407 ق). الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
  50. گلپایگانی، سید محمد رضا (1314). هدایة العباد، قم: دارالقرآن الکریم.
  51. مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417 ق). العناوین الفقهیة، قم: نشر دفتر انتشارات اسلامی.
  52. مطهری، مرتضی (1390). مجموعه آثار، تهران: نشر صدرا.
  53. ناصر خسرو (1367). دیوان ناصر خسرو، چ دوم، تهران: دنیای کتاب.
  54. نجفی، محمد حسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، لبنان: دارالإحیاء التراث العربی.
  55. ــــــــــــــــــــ (1421 ق). جواهر الکلام فی ثوبه الجدید، قم: مؤسسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 617
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 408





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب