تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,079 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,671 |
بررسی کارکردهای فطرت در اندیشهی غزالی، در مقایسه با آثار ابن سینا | ||
فلسفه | ||
مقاله 6، دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 32، اسفند 1397، صفحه 107-125 اصل مقاله (682.45 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2019.71543 | ||
نویسندگان | ||
ناهید شبانی شهرضا1؛ حسن احمدی زاده* 2 | ||
1دانش آموختة کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه کاشان | ||
2استادیار گروه فلسه دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
غزالی در آثار مختلفش، ابراز میکند که هر انسانی بر فطرتی بینشان (الفطره الاصلیه) متولد میشود اما این والدین هستند که انسان را از فطرت نخستینش به آئین خاصی سوق میدهند. او فطرت را در معانی مختلف و با رویکردهای متفاوت به کار میبرد. در رویکرد انسانشناسی دینی، از نظر غزالی، اولاً نمیتوان بهسادگی پذیرفت که فطرت اصلی انسان که با آن متولد میشود دقیقاً مطابق با اسلام است و ثانیاً برای رسیدن به حقیقت، باید به فطرت اصلی توجه نمود. همچنین غزالی در محک النظر و احیاءالعلوم، با رویکرد منطقی نسبت به فطرت، آن را گاهی مترادف با عقل میداند و گاهی ابزاری شهودی برای فرایند استدلالهای منطقی. در جستار حاضر بر آنیم تا به اهمیت مفهوم فطرت در اندیشهی غزالی و تأثیرپذیری وی در این بحث، از ابن سینا توجه کنیم و نشان دهیم که غزالی، گاهی فطرت را در مباحث انسانشناسانهی دینی مورد توجه قرار داده و گاهی در مباحث معرفتشناسانه و نیز در برخی از مبادی منطق. از این رو، غزالی و ابن سینا را در متن آثارشان مورد توجه قرار خواهیم داد، البته آثاری که در آنها از فطرت بیشتر سخن گفته اند، تا مقایسهی دقیقتری میان آراء آن دو در خصوص فطرت داشته باشیم. | ||
کلیدواژهها | ||
غزالی؛ فطرت؛ انسانشناسی؛ عقل؛ منطق؛ دین | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. ابن تیمیه، احمد بن عبد الحلیم، 1395ق، الرد علی المنطقیین، بیروت، دار الفکر اللبنانی. ---------، ق1421، مجموع الفتاوی، بیروت، دار الکتب العلمیه ابن حزم، 2007م، رسائل ابن حزم الاندلسی، تحقیق: احسان عباس، بیروت، المؤسسه العربیه للدراسات و النشر. ابن سینا، حسین بن عبد الله، 1989م، الحدود، قاهره، الهیئه المصریه العامه للکتاب ------------------، 1364، النجات من الغرق فی بحر الضلال، تهران، دانشگاه تهران. ------------------، 1952م، المنطق الشفا، قاهره، المطبع الامیریه -----------------، 1956م، الشفا: المنطق البرهان، قاهره، المطبع الامیریه -----------------، 1413ق، الاشارات و التنبیهات، بیروت، موسسه النعمان ابن عربی، محی الدین، 1422ق، تفسیر ابن عربی، چاپ اول، بیروت: دار احیاء التراث العربی. بهمنیار بن مرزبان، ابو الحسن، 1349، التحصیل، تهران، دانشگاه تهران غزالی، محمد بن محمد، بی تا، اعترافات غزالی، ترجمهی زین الدین کیائی نژاد، بی جا. ----------------، 1365، احیاء علوم الدین، ترجمهی حسین خدیو جم،تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. ---------------، 1373، المحک النظر، بیروت، دار الفکر اللبنانی. ---------------، 1993م، معیار العلم فی فن المنطق، بیروت، دار و مکتبه الهلال. فارابی، محمد بن محمد، 1967م، الموسیقی الکبیر، قاهره، دار الکتاب العربی ----------------، 1964م، السیاسه المدنیه، بیروت، دار و مکتبه الهلال ---------------، 1427، الحروف، بیروت، دار الکتب العلمیه ----------------، 1983م، رساله فی العقل، بیروت، دار المناهل فخرالدین رازی، محمد بن عمر، 1986م، الاربعین فی اصول الدین، قاهره، مکتب الکلیات الازهریه. ---------------، 1429، التفسیر الکبیر، طبعه جدیده و مصححه، إعداد: مکتب تحقیق دار احیاء التراث العربی، بیروت: دار احیاء التراث، الطبعه الاولی. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، 1998م، القاموس المحیط، بیروت، دار الکتب العلمیه کلینی، محمد بن یعقوب، 1387، اصول کافی، به تحقیق مهدی آیت اللهی، تهران، جهان آرا. Aristotle, 1991, The Complete Works of Aristotle, Princeton, Princeton University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 777 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 878 |