تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,525,127 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,786,410 |
معنا و کارکرد باغ ایرانی (با تأکید بر دورة هخامنشی) | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 2، دوره 8، شماره 2، اسفند 1397، صفحه 21-38 اصل مقاله (598.73 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2019.71431 | ||
نویسندگان | ||
بهروز افخمی1؛ زینب خسروی2 | ||
1استادیار گروه باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2دانشجوی دکتری گروه باستانشناسی تاریخی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
باغ ایرانی از مهمترین پدیدههای فرهنگی ایران است. بر پایۀ اسناد تاریخی و شواهد باستانشناسی نخستین باغهای ایرانی در دورۀ هخامنشی ساخته شدهاند. این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که باغ ایرانی، به عنوان یکی از خصوصیات فرهنگ ایرانی، چه معنا و مفاهیم اجتماعی و فرهنگی را بازنمایی میکند؟ چارچوب نظری پژوهش بر اساس نظریة هتروتوپیای فوکو نهاده شده و کوشش شده است که کارکردهای چندگانة باغ ایرانی تبیین شود. باغ ایرانی معنا و کارکردی چندگانه داشته است. نخستین اینها مرتبط است با رفع محدودیت انسان و تسلط فرهنگ زیستی بر جغرافیای ایران که در قالب منظرسازی باغ نمایان میشود؛ دومین اینها مرتبط است با بهرهبرداری نهاد سیاسی از باغ یا نمادهای باغ ایرانی در جهت معنادهی به فضای باغ به منظور نمایش قدرت و مشروعیت؛ و سومین هماهنگی، یکپارچگی و نظم پدیدههای طبیعی است. نظم باغ ایرانی به انسان آرامش و احتمالاً حس نزدیکی و ارتباط با خداوند را میداده است. کارکردهای چندگانه و متراکم باغ ایرانی وارد ناخودآگاه جمعی ایرانیان شده و در فرهنگ ایرانی، باغ به مکان مرکزی تبدیل شده و به همین جهت در دورههای مختلف تاریخی ساخت آن تداوم یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
فرهنگ ایرانی؛ باغ ایرانی؛ هتروتوپیا؛ منظرسازی؛ نمادپردازی | ||
مراجع | ||
اخوت، هانیه سادات و دیگران، 1391، بیان آب در معماری منظر،تهران، طحان. ادی، سموئیل، 1392، آیین شهریاری در شرق، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران، علمی و فرهنگی. اردلان، نادر و لاله بختیار، 1383، حس وحدت، با مقدمۀ سید حسین نصر، ترجمۀ ونداد جلیلی، تهران، نشر خاک. اعتضادی، لادن، 1392، «دریچهای به باغ ایرانی: اهمیت پژوهشهای چندجانبه در باغ ایرانی»، منظر، ش 24، صص 6-9. الیاده، میرچا، 1384، اسطورۀ بازگشت جاودانه، ترجمۀ بهمن سرکاراتی، تهران، طهوری. الیاده، میرچا، 1390، مقدس و نامقدس، ماهیت دین، ترجمۀ بهزاد سالکی، تهران، علمی و فرهنگی. اواسابیلنی، ماریا، 1378، «باغ ایرانی: واقعیت و خیال»، گلستان هنر، ترجمۀ داود طباطبایی، ش 12، صص 16-29. بانی مسعود، امیر، 1383، تاریخ معماری غرب، از عهد باستان تا مکتب شیکاگو، اصفهان، نشر خاک. براتی، ناصر و دیگران، 1396، «جهانبینی ایرانیان و الگوی محوری باغ ایرانی»، منظر، ش 41، صص 6-15. بریان، پیر، 1381، امپراتوری هخامنشی، ترجمۀ ناهید فروغان، تهران، فروزان روز. بویس، مری، 1386، زردشتیان، باورها و آداب دینی آنها، ترجمۀ عسگر بهرامی، تهران، ققنوس. بهار، مهرداد، 1384، از اسطوره تا تاریخ، تهران، چشمه. بهرامی، بهرنگ و دیگران، 1386، «تـأثیر سـامانههای آبی در شکلگیری منظر باستانی پاسارگاد»، محیطشناسی، س 33، ش 43، صص 131-142. تذکر رضایی، زهرا و مصطفی یعقوبی، 1396، «باغ پاسارگاد»، پنجمین کنگره بینالمللی عمران، معماری و توسعه شهری، تهران، دبیرخانه دائمی کنفرانس، صص 1-14. چیتسازیان، امیرحسین، 1388، «بازشناسی پردیس در بستر نمادگرایانه معماری و فرش ایران»، فصلنامه گلجام، ش 12، صص 99-122. خسروی، زینب، 1396، «پردیس خاطرهای از ایرانویج»، مطالعات ایرانی، س 16، ش 31، صص 53-64. خورشیدیان، اردشیر، 1392، اندیشه در تخت جمشید، تهران، جامی. دادبه، آریاسب، 1384، «مکتبهای باغ آرایی»، موزهها، ش 41، صص 30-33. داریوش، بابک، 1393، انسان طبیعت معماری. تهران، علم و دانش. رحیمیان، سیما و کوچک خوشنویس، احمد میرزا، 1395، «زیبایی در باغ ایرانی»، صفه، س 26، ش 74، صص 78-110. رضایی راد، محمد، 1389، مبانی اندیشۀ سیاسی در خرد مزدایی، تهران، طرح نو. زمانی، احسان و دیگران، 1388، «بازشناسی و تحلیل جایگاه عناصر موجود در باغ ایرانی با تأکید بر اصول دینی ـ آیینی»، باغ نظر، ش 11، س 6، صص 25-38. زنر، رابرت چارلز، 1387، طلوع و غروب زردشتیگری، ترجمۀ تیمور قادری، تهران، امیرکبیر. سیروس، شهریار، 1393، «پردیس هخامنشی، خاستگاه باغ ایرانی»، منظر، دورۀ 6، ش 29، صص 6-12. شاهچراغی، آزاده، 1389، پارادایمهای پردیس (درآمدی بر بازشناسی و بازآفرینی باغ ایرانی)، تهران، جهاد دانشگاهی. فرای، ریچارد نلسون، 1386، میراث باستانی ایران، ترجمۀ مسعود رجبنیا، تهران، علمی و فرهنگی. ــــــــــــــــ ،1392، عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمۀ مسعود رجبنیا، تهران، سروش. فریزر، جیمز جرج، 1388، شاخه زرین (پژوهشی در جادو و دین)، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران، آگاه. فیروزمندی، بهمن، 1385، «پاسارگاد، نخستین کانون امپراتوری هخامنشی»، پیام باستانشناس، س 3، ش 5، صص 75-94. کاپتان، دنیز، 1392، «مهرهای داسکلیون: تصاویر مهری غرب شاهنشاهی هخامنشی»، تاریخ هخامنشی، جلد دوازدهم، ترجمۀ مرتضی ثاقبفر، تهران، توس. کربن، هانری، 1358، ارض ملکوت (کالبد انسان در روز رستاخیز از ایران مزدایی تا ایران شیعی)، ترجمۀ ضیاءالدین دهشیری، تهران، مرکز مطالعات فرهنگها. کزازی، میرجلالالدین، 1387، رؤیا، حماسه، اسطوره، تهران، مرکز. کوکلمان، یوزف، 1382، هیدِگر و هنر، ترجمۀ محمد جواد صافیان، تهران، پرسش. گلپرور فرد، نازنین، 1388، انسان، طبیعت، معماری، تهران، طحان. گودرزی، ویدا، 1396، «تحلیلی بر باغسازی ایران از آغاز دوران حکومت هخامنشی تا پایان عصر پهلوی»، مدیریت شهری، س 16، ش 48، صص 377-394. گویری، سوزان، 1372، آناهیتا در اسطورههای ایرانی، تهران، جمال الحق. لطیفپور، صبا، 1390، «یزشن، آیینی کهن از دوران هندوایرانی»، ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، س 7، ش 22، صص 157- 168. مافی، فرزاد، 1384، «بررسی و تحلیل مطالعات باستانشناختی پاسارگاد»، پیام باستانشناس، س 2، ش 3، 79-95. متدین، حشمتالله، 1389، «علل پیدایش باغهای تاریخی ایران»، باغ نظر، س 7، ش 15، صص 51-62. مجتبایی، فتحالله، 1352، شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ایران باستان،تهران، انجمن فرهنگ ایران باستان. محبی، حمیدرضا، 1391، «هندسة بنیادین در نقش برجستههای تخت جمشید. تحلیل کارکردهای دلالتی نقوش تخت جمشید در دستگاه نشانهای هخامنشیان»، کتاب ماه هنر، ش 171، صص 14-27. مدقالچی، لیلا و دیگران، 1393، «روح مکان در باغ ایرانی»، باغ نظر، س 11، ش 28، صص 25-38. مرادی، رامین، 1396، «نقش و اهمیت گل نیلوفر در نقوش برجستۀ در پاسارگاد دورة هخامنشیان»، تحقیقات جدید در علوم انسانی، ش 2، ص 23. منصوری، سید امیر، 1384، «درآمدی بر زیباییشناسی باغ ایرانی»، منظر، دورۀ 2، ش 3، صص58-63. موری، پی. آر. اس، 1380، ایران باستان، ترجمۀ شهرام جلیلیان، تهران، فروهر. موسوی موحدی، علیاکبر، 1377، «هنر، میراث معنوی و تجلی آن»، هنرهای زیبا، ش 3-4، صص 25-28. مِی، رولو، 1395، شجاعت خلاقیت، ترجمۀ حسین کیانی، تهران، دانژه. نصر، سید حسین، 1393، دین و نظم طبیعت، ترجمۀ دکتر انشاالله رحمتی، تهران، نی. نقیزاده، محمد، 1392، از خیالات تا واقعیات، تهران، جهاد دانشگاهی. نورنبرگ-شولتز، کریستین، 1396، روح مکان: به سوی پدیدارشناسی معماری، ترجمۀ محمدرضا شیرازی، تهران، نشر رخداد نو. ویلبر، دونالد، 1385، باغهای ایرانی و کوشکهای آن، ترجمۀ مهیندخت صفا، تهران، علمی و فرهنگی. هایدگر، مارتین، 1381، شعر زبان و اندیشۀ رهایی: هفت مقاله از مارتین هایدگر، همراه با زندگینامۀ تصویری هایدگر، ترجمۀ عباس منوچهری، تهران، مولی. Ansari, M. et al., 2008, “Cultural Belifs Regarding Persian Gardens with the Emphasis on Water and Trees”, African and Asian Studies, No.7, pp. 101-124. Bartholomae, Ch., 1904, Altiranisches Wörterbuch, Strassburg. Buggey, Susan and N. Mitchell, 2003, “Cultural Landscape Management Challenges and Promising New Directions in the United States and Canada,” in UNESCO World Heritage Paper 7: Cultural Landscape: the Challenges of Conservation, UNESCO World Heritage Center, pp. 92-100. Foucault, M., 1967, Of Other Spaces, Diacritics, Vol.16, No.1, UDA: John Hopkins University Press. Foucault, M., 1986, Knowledge and power in Rabinow, Harmondsworth, Penguin. Kalovsky, C. and C. Lamberg, 2002, “Archaeology and Language The Indo- Iranian,” Current Anthropology, Vol. 43, No.1, pp. 63- 83. Kent, R.G., 1953, Old Persian (Gerammar, Texts, Lexicon), New Haven. Petruccioli, Attilio, 2006, “Rethinking the Islamic Garden,” Yale F&E S Bulletin, No.103, pp. 349-364. Sauer, Carlo, 1925 (1967), “The Morphology of Landscape,”in J. Leighly (ed.), Land and Life: a Selection from the Writing of Carl Ortwin Sauer, Berkeley, University of California Press, pp. 315-350. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,771 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,611 |