تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,674 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,326 |
تحلیل ساختاری باروریها و زایشهای فراطبیعی در قصههای پریان ایرانی و اسطورههای ایرانی، هندی و بینالنهرینی | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 1، دوره 8، شماره 2، اسفند 1397، صفحه 1-19 اصل مقاله (581.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
ثمین اسپرغم1؛ ابوالقاسم قوام2؛ سمیرا بامشکی3 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
در قصههای پریان، بارداریها و زایشها نیز همچون دیگر رخدادها و عناصر اینگونۀ ادبی، صورتهایی دگرگونه و فراطبیعی دارند. در این مقاله، انواع بارداریها و زایشهای فراطبیعی در قصههای پریان ایرانی بررسی میشود. سپس به کمک روش اسطورهشناسی ساختگرای کلود لوی استروس، به تحلیل ساختاری و تطبیقی این قصهها با اساطیر ایرانی و نیز اسطورههای دو سرزمین همجوار یعنی هند و بینالنهرین پرداخته خواهد شد که پیوندهای فرهنگی و تاریخی با ایران دارند و بدین ترتیب شباهتهای ساختاری بارداری و زایش در قصههای پریان ایرانی با این اسطورهها نشان داده خواهد شد. سرانجام با توجه به اسطورهبنهای مشترک این روایات، الگوی ساختاری این روایتها معین میشود و با توجه به نشانهها و نمادهای موجود در روایات، نقد و تحلیل میگردد. بررسی تطبیقی این قصهها و اساطیر نشان میدهد که اشکال غیرمعمول بارداری و زایش در قصههای مورد بحث در اصل صورتهایی اسطورهای هستند که در گذر زمان تغییر شکل داده و به صورتهایی مختلف در قصههای پریان نمود یافتهاند. این روایتها تقابل دو مفهوم ناباروری (بارخواهی) در برابر بارآوری و عالم طبیعی در برابر عالم فراطبیعی و کوشش برای حل آنها را نشان میدهند. در این روایتها، تقابل غالباً به یاری عناصر واسطۀ فراطبیعی مرتفع میشود. این گونه بارداریها و زایشهای غیرمعمول مختص قهرمانان قصههاست و ایشان را از آغاز آفرینششان به عوالم دیگر متصل میکند و سیمای ابرانسانی و خصلتهای قهرمانی ایشان را از همان لحظۀ بسته شدن نطفهشان آشکار مینماید تا ممتاز بودن آنها و جهانشان را از دیگر انسانها آشکارتر سازد. | ||
کلیدواژهها | ||
قصههای پریان؛ اسطوره؛ بارداری؛ ساختارگرایی؛ ایران؛ هند؛ بینالنهرین | ||
مراجع | ||
الیاده، میرچا، 1389، رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، تهران، سروش. ایونس، ورونیکا، 1381، اساطیر هند، ترجمۀ باجلان فرخی، تهران، اساطیر. پورداود، ابراهیم، 1386، آناهیتا، به کوشش مرتضی گرجی و تصحیح میترا مهرآبادی، تهران، دنیای کتاب. حقپرست، لیلا و محمد جعفر یاحقی، 1395، «الگوی زندگی جهان پهلوان»، فصلنامۀ فرهنگ و ادب عامه، س 4، ش 10، صص 1-32. درویشیان، علی اشرف و رضا خندان، 1377-1387، فرهنگ افسانههای مردم ایران ، 19 جلد، تهران، کتاب و فرهنگ. دوبوکور، مونیک، 1373، رمزهای زندهجان، تهران، مرکز. سگال، رابرت (1394). اسطوره، ترجمة فریده فرنودفر، تهران، بصیرت. شکرایی، محمد، 1392، «تقدیر قهرمان شدن با تولد نمادین در اسطوره و افسانه»، ادبپژوهی، ش 26، صص 95-117. شوالیه، ژان و آلن گربران، 1377-1385، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، 5 جلد، تهران، جیحون. صمدی، مهرانگیز، 1367، ماه در ایران، تهران، علمی و فرهنگی. عمادزاده، حسین، 1376، زندگانی حضرت فاطمه زهرا (ع)، تهران، اسلام. کمبل، جوزف، 1392، قهرمان هزار چهره، ترجمۀ شادی خسروپناه، مشهد، گل آفتاب. گریمال، پیر، 1387، اسطورههای بابل و ایران باستان، ترجمۀ ایرج علیآبادی، تهران، علمی و فرهنگی. لوی استروس، کلود، 1373، «بررسی ساختاری اسطوره»، ترجمۀ بهار مختاریان و فضلالله پاکزاد، ارغنون، ش 4، صص 135-159. لوی استروس، کلود، 1385، اسطوره و معنا، گفتگوهایی با کلود لوی استروس، ترجمۀ شهرام خسروی، تهران، مرکز. مارزلف، اولریش، 1371، طبقهبندی قصههای ایرانی، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران، سروش. مرعشی، جواد، 26 فروردین 1396، «پیکرک و الهه های باروری در شهر سوخته، نیایشگاههای پنج هزار ساله»، خبرگزاری مهر: https://www.mehrnews.com/news/3943987
مککال، هنریتا، 1393، اسطورههای بینالنهرینی، ترجمة عباس مخبر، تهران، مرکز. مهابهارت، 1385، ترجمۀ میر غیاثالدین علی قزوینی، تحقیق و تصحیح و تحشیة سید محمد رضا جلالی نایینی و ن. س. شوکلا، تهران، طهوری. وارنر، رکس، 1386، دانشنامۀ اساطیر جهان، ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران، سازمان میراث فرهنگی و نشر اسطوره. وازیمن، بوریس و جودی گووز، 1392، لوی استروس (قدم اول)، ترجمۀ نورالدین رحمانیان، تهران، پردیس دانش. هال، جیمز، 1387، فرهنگ نگارهای نمادها در شرق و غرب، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران، فرهنگ معاصر. هینلز، جان، 1385، شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، چشمه. Black, J., and A. Green, 2004, Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia,The British Museum Press. Coleman, C., 1832, The Mythologe of the Hindus. Parbury, Allen and co, London. Ferber, M., 2007, A Dictionary of Literary Symbols, Cambridge University Press, New York. Levi-Strauss, C., 1969, The Raw and the Cooked, Harper and Row. ــــــــــــــــــــــ1955,“Structural Study of Myth”, The Journal of American Folklore, Vol 68, No 270, 428-444. Penner, H., 1998, Teaching Levi-Strauss,Scholars Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,418 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,050 |