تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,271 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,814 |
واکاوی نقش شاخصهای توسعۀ پایدار شهری در ساماندهی نواحی دچار افت شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ عالیقاپوی اردبیل) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 5، دوره 6، شماره 4، دی 1397، صفحه 717-733 اصل مقاله (1.05 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2019.243114.795 | ||
نویسندگان | ||
بهرام ایمانی* 1؛ پویا جودی گللر2؛ مسعود حیدروند3 | ||
1استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری و روستایی دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2مدرس برنامهریزی شهری و منطقهای دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت | ||
چکیده | ||
این مقاله با قرارداشتن در دستة سیاستپژوهی، بهدنبال شناخت و تبیین مفاهیم و ارکان پایداری شهری و ردیابی آنها در چارچوب احیای نواحی دچار افت شهری است. با گذشت بیش از دو دهه از طرح انگاشت توسعة پایدار در مجامع جهانی، متون حاضر به سه رکن مردم-اقدامات در ارتباط با کیفیت زندگی، سیاره-عوامل زیستمحیطی مانند انرژی و آلودگیها و سود-ارزیابی کسبوکار و عملکرد اقتصادی اشاره دارند. نواحی دچار افت شهری، عرصههایی از شهر هستند که در مواجهه با سه رکن یادشده با مشکل روبهرو شده و به عبارت دیگر ارزشافزودة خود را بنا به ناتوانی در پیوستن به سیر پایداری محبوس نگه داشتهاند و به مدیریت تغییرات گسترده یا به بیانی دیگر بازآفرینی نیاز دارند. شهر اردبیل با پیشینة تاریخی کهن و داشتن ارزشهای مذهبی، فرهنگی، محیطی و گردشگری از جمله شهرهایی است که نمیتوان بیاعتنا از کنار فرسودگی یا افت شهری بخشهای مرکزی و میانی که حدود 536 هکتار وسعت دارد و مهجورماندن فضاها و مجموعههای ارزشمند آن گذشت. در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر با طرح پرسشنامهای، شاخصهای توسعة پایدار شهری شناسایی و میزان تطبیق طرح بهسازی و بازسازی بافتهای فرسودة اطراف بقعة شیخ صفیالدین اردبیل بررسی شد. در ادامه با تحلیل پرسشنامه و شاخصها با استفاده از نرمافزارهای Excel و Expertchoice مهمترین راهکارهای دستیابی به توسعة پایدار در بافت فرسوده محلة شیخ صفی (عالیقاپو) از جمله برنامهریزیها مشارکتی، عدالت اجتماعی و آموزش به ساکنان برای ارتقای سطح اجتماعی و نظایر آن ارائه شد. | ||
کلیدواژهها | ||
اردبیل؛ شاخص پایداری؛ محلههای فرسوده؛ شهر پایدار؛ مشارکت مردمی | ||
مراجع | ||
اسدیان، فریده و زهرا سیاحی، 1390، «نقش الگوی مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسودة شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، مطالعة موردی: محلة عامری اهواز»، فصلنامة جغرافیایی آمایش محیط، سال چهارم، شمارة 12، صص 139-163. اسمعیلپور، نجما، رحیمیان، محمدحسن و سحر قربانی، 1391، «بازآفرینی بافتهای فرسودة شهری با تأکید بر بسیج اجتماعی: مطالعة موردی محلة کشتارگاه در شهر یزد»، مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال چهارم، شمارة 15، صص 123-140. پوراحمد، احمد و علی شماعی، 1384، بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، تهران. حافظنیا، محمدرضا، 1385، مقدمهای بر روش پژوهش در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران. حبیبی، سیدمحسن و هادی سعیدی رضوانی، 1384، «شهرسازی مشارکتی؛ کاوشی نظری در شرایط ایران»، نشریة هنرهای زیبا، دوره 24، صص 15-24. حبیبی، سیدمحسن و ملیحه مقصودی، 1381، مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. حناچی، سیمین، 1382، ضرورت باززندهسازی بافتهای قدیمی شهرهای ایران، همایش بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد تهران. ربیع، علیرضا، 1383، شهرسازی و عدالت اجتماعی علل فرسایش بافتهای سنتی، مجموعه مقالات همایش مسائل شهرسازی ایران (مدیریت شهری)، جلد دوم، دانشگاه شیراز، دانشکدة هنر و معماری، شیراز. رفیعیان، مجتبی و مهنوش شاهینراد، 1387، «راهبرد توسعة شهر در جهت تحقق برنامهریزی توسعة شهری (با تأکید بر برنامة راهبردی شهر کرمان)»، مجلة مطالعات اجتماعی ایران زمستان 1387، پیاپی 4 ویژهنامة شهر و محله، صص 6-29. رفیعیان، مجتبی، فروزنده، محسن و هاشم داداشپور، 1392، «تحققپذیری برنامهریزی محلهمحور در بافتهای فرسودة شهری؛ مطالعة موردی: محلة سنگلج تهران»، مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال پنجم، شمارة 18، صص 89-106. سرور، رحیم و میرنجف موسوی، 1390، «ارزیابی توسعة پایدار شهری استان آذربایجان غربی»، فصلنامة علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شمارة 28، صص 7-28. شاطریان، محسن و زکیه اکبری ارمکی، 1394، «رهیافت تجدید حیات شهری در راستای کاهش فرسودگی و فقر شهری (مطالعة موردی: بافت قدیم شهر کاشان)»، فصلنامة جغرافیا، سال سیزدهم، شمارة 44، صص 119-142. شجاعی، شایلی، 1387، بهسازی و نوسازی در بافت فرسودة بریانک تهران با محوریت توسعة اجتماعی پایدار، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری. شفائی، سپیده و مهندسان مشاور شاران، 1385، راهنمای شناسایی و مداخله در بافتهای فرسوده (مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران)، انتشارات ایدهپردازان فن و هنر، تهران. طرح تفصیلی شهرستان اردبیل، 1388، مهندسان مشاور زیستا. طرح جامع اردبیل، 1388، مهندسان مشاور پارسوماش. عندلیب، علیرضا، 1385، توسعة نوسازی بافتهای فرسودة شهر تهران: ضرورتها و راهبردها، دومین سمینار ساختوساز در پایتخت، پایگاه مقالات علمی و کنفرانسها، سیویلیکا. عندلیب، علیرضا، 1387، مجموعه یادداشتهای نوسازی بافتهای فرسوده، جلد اول، انتشارات سازمان نوسازی شهری، تهران. فنی، زهره و یداله صادقی، 1388، «توانمندسازی حاشیهنشینان در فرایند بهسازی و نوسازی بافت فرسودة شهری؛ مطالعة موردی: اسلامآباد، منطقة 2 شهرداری تهران»، فصلنامة جغرافیایی آمایش سال دوم، شمارة 7، صص 57-73. احمدی، مجید، مهدوی، شهرام و جعفر میرکتولی، 1392، «تحلیل و بررسی توسعة پایدار نواحی شهری با استفاده از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره (MADM)»، مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، دورة پنجم، شمارة 19، صص 83-106. کهن، گوئل، 1376، شاخصشناسی در توسعة پایدار، توسعة اقتصادی و حسابهای ملی در بستر سبز، مؤسسة مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران. میرکتولی، جعفر، مهدوی، شهرام و مجید احمدی، 1392، «تحلیل و بررسی توسعة پایدار نواحی شهری با استفاده از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره (MADM)»، مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال پنجم، شمارة 19، صص 83-106. موسوی، میرنجف، حیدری، حسن و علی کشکولی، 1391، «بررسی نقش سرمایة اجتماعی در نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده؛ مطالعة موردی شهر سردشت»، مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال چهارم، شمارة 15، صص 105-122. وارثی، حمیدرضا، محمدی، جمال و راضیه اکبرزاده، 1394، «بررسی نقش شهروندان در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسودة شهری: مطالعة موردی منطقة 6 شهر اصفهان»، مجلة مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال هفتم، شمارة 25، صص 59-82. Asian Development Bank, 2004, City Development Strategies to Reduce Poverty, Manila. Hemphill, L., Berry, J., and McGreal, S., 2004, An Indicator-based Approach to Measuring Sustainable Urban Regeneration Performance: Part 1, Conceptual Foundations and Methodological Framework, Urban Studies, Vol. 41, No. 4, PP. 725–755. Kidokoro, T. et al., 2008, Vulnerable Cities: Realities, Innovations and Strategies, Sustainable Urban Regeneration, Vol. ???, No. 8, PP. 40-64. Lui Y, D. et al., 2009, Ecological Footprint Dynamic of Yunnan China, Journal of Mountain Science, Vol. 6, No. 3, PP. 286-292. Mukoko, S., 1996, On Sustainable Urban Development In Sub-Saharan Africa, Cities, 265-277. OECD-organization For Economic Co-Operation and Development, 1992, Enviromental Indicators: A Preliminary Set. OECD. Paris. Özdenmir, S., 2014, Intervening to Urban Decline by Urban Design Tools i Walled Cities, Lefkoşa, Master of Science In Urban Design, Middle East Technical University. Riley, J., 2001, Indicator Quality for Assessment of Impact of Multidisciplinary Systems. Agr. Ecosyst Environ. No. 87, PP. 121–128. Roberts, P., and Sykes, H., 2000, Urban Regeneration, A Handbook, First Published, Sage Publication, London. Wheeler, S. M., 2004, Planning for Sustainability: Creating Livable, Equitable and Ecological Communities. Routledge, New York. Andalib, A., 2006, Tehran City Foreworn Tissues Revival Development, Necessities and Guidelines, Capital Construction Second Seminar, Civil Conferences and Scientific Articles Bases. (In Persian) Andalib, A., 2008, Notes of Foreworn Tissues Revival, Vol. 1, Urban Revival Organization Publication,Tehran. (In Persian) Ardebil City Extensive Plan. (2009). ZISTA Counselor Engineers. Ardebil City Extensive Plan, 2009, Parsoomash Counselor Engineers. (In Persian) Asadian, F., and Sayyahi, Z., 2011, People Cooperation Pattern Role in Urban Tissues Renovation and Reforming by Using Geographical Information System (GIS), Case Study: Ahvaz, Ameri Neighbourhood, Environment Organizing Geographical Journal, No. 12, PP. 139-163. (In Persian) Esmaeilpour, N., Rahimian, M., and Ghorbani, S., 2012, Urban Old Tissues Renovation by Focusing on Social Mobilization; Case Study: Koshtargah Neighbourhood at Yazd City, Urban and Regional Studies Journal, No. 15, PP. 123-140. (In Persian) Fanni, Z., and Yadollah, S., 2009, Outskirts Residences Capability in Urban Foreworn Tissues Process, Case Study: Islam Abad, Tehran Second Municipality Region, Organizing Geography Journal, No. 7, PP. 57-73. (In Persian) Habibi, M., and Maghsoodi, M., 2002, Urban Repairing, Tehran University Printing and Publication,Tehran. (In Persian) Habibi, M., and Saeidirezvani, H., 2005, Cooperative Urbanization; Theoretical Discovering for Iran Conditions, Aesthetics Arts Magazine, No. 24, PP. 15-24. (In Persian) Hafeznia, M., 2006, Introduction to Methodology in Humanities Sciences, SAMT, Tehran. (In Persian) Hanachi, S., 2003, Necessity of Iran Cities Old Tissues Revival, Tehran Inefficient and Old Tissues Reforming and Renovation Conference. (In Persian) Kohn, G., 2007, Index Recognition in Sustainable Development and National Accounts in Green Bed, Trade Research and Studies Institution, Tehran. (In Persian) Mirkatooli, J., Mahdavi, S., and Ahmadi, M., 2013, Analysis and Investigation of Urban Regions Sustainable Development by Using Multi Criteria Decision Methods (MADM), Regional and Urban Studies Magazine, No. 19, PP. 83-106. (In Persian) Moosavi, N., Heidari, H., and Kashkooli, A., 2012, Investigation Social Capital Role in Urban Foreworn Tissues Reforming and Revival, Case Study: Sardasht City, Regional and Urban Studies Magazine, Vol. 4, No. 15, PP. 105 -122. (In Persian) Pourahmad, A., and Shamaei, A., 2005, Urban Renovation nd Reforming in Geography Science Viewpoint, Tehran University Printing and Publication Institute,Tehran. (In Persian) Rabi, A., 2004, Urbanization and Social Equality of Traditional Tissues Erosion Reasons; Iran Urbanization Subjects Conference Articles (Urban Management) Vol. 2, Shiraz University, Art and Architecture College, Shiraz. (In Persian) Rafieian, M., Forrozandeh, M., and Dadashpour, H., 2013, Neighbourhood Based Planning Recognition in Urban old Tissues, Case Study: Tehran, Sanglach Neighbourhood; Regional and Urban Studies Magazine, No. 18, PP. 89-106. (In Persian) Rafieian, M., and Radmahnoosh, Sh., 2008, Urban Development Guideline in Urban Development Planning Recognition by Focusing on Kerman City Guideline Planning; Iran Social Studies Magazine, 4 Continuous Neighbourhood and City Journal, No. 3, PP. 6-29. (In Persian) Sarvar, R., and Moosavi, N., 2011, Evaluation of West Azerbaijan Urban Sustainable Development, Iran Geography Association Research-Scientific Journal, No. 28, PP. 7-28. (In Persian) Shafaei, S., 2006, Guidance of Recognition and Intervention in Foreworn Tissues Issued at Iran Architecture and Urbanization Supreme Council, Tehran: Fan and Honar Idepardazan Publication. (In Persian) Shaterian, M., and Zakiyehakbari, A., 2015, Urban Revival Panel Along Foreworn And Urban Poverty Reducing (Case Study: Kashan City Old Tissue), Geography Journal, No. 44, PP. 119-142. (In Persian) Statistics, Selective Indices and Social, Economic Nominators, 1996, House and Population Public Capitation, Iran Statistics Center. (In Persian) Varesi, H., Muhammadi, J., and Akbarzadeh, R., 2015, Investigation Citizen’s Role In Urban Foreworn Tissues Reforming And Revival, Case Study: Isfahan 6th Region, Regional and Urban Studies Magazine, No. 25, PP. 59-82. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 858 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,394 |