پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,957,251 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,629,733 |
تحلیل توزیع فضایی خدمات عمومی شهری با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری Vikor و WasPas (مطالعۀ موردی: کرمان) | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 4، دوره 6، شماره 4، دی 1397، صفحه 695-715 اصل مقاله (1.19 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2018.238858.762 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اصغر عبداللهی* 1؛ مسلم قاسمی2 | ||
| 1عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان | ||
| 2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری | ||
| چکیده | ||
| عدالت فضایی از مباحثی است که در سال‌های اخیر در میان برنامه‌ریزان شهری اهمیت ویژه‌ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی شهری ساختاردهندة شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است، بی‌عدالتی در نحوة توزیع آن، تأثیر جبران‌ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی‌گزینی طبقاتی محله‌های شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است. شهر کرمان از جمله شهرهایی است که در سال‌های اخیر با رشد بسیار چشمگیری همراه بوده است. به همین دلیل هدف پژوهش تحلیلی-توصیفی حاضر بررسی و شناخت نحوة توزیع جمعیت و خدمات شهری در میان مناطق شهری شهر کرمان و تحلیل نحوة توزیع خدمات شهری از دیدگاه عدالت فضایی در یک نمونة تجربی (شهر کرمان) است. گردآوری داده‌های پژوهش با ترکیبی از روش‌های اسنادی و میدانی صورت گرفت. برای تحلیل کمی ارزیابی نحوة پراکنش جمعیت از مدل آنتروپی و برای بررسی چگونگی توزیع فضایی خدمات در چهار منطقة شهری شهر کرمان از مدل WasPas و Vikor استفاده شد. همچنین برای محاسبة هم‌بستگی میان دو متغیر میزان جمعیت و دسترسی به خدمات در مناطق شهری کرمان، مدل اسپیرمن کاربرد داشت. نتایج نشان می‌دهد توزیع فضایی خدمات در مناطق چهارگانة شهر کرمان نامتعادل و اختلاف میان مناطق در برخورداری از خدمات شهری مشهود است. براساس نتایج هر دو مدل، مناطق 1 و 2 بهترین وضعیت و مناطق 3 و 4 وضعیت ضعیفی را از نظر داشتن خدمات شهری دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تعادل فضایی؛ خدمات شهری؛ شهر کرمان؛ WasPas؛ Vikor | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Spatial Distribution of Urban Public Services using Techniques of Vikor and Was Pas (Case Study: Kerman) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Asghar Abdollahi1؛ Moslem Ghasemi2 | ||
| 1Asociant Profesor of Geography and Urban Planning, University of Shahid Bahonar Kerman, Iran | ||
| 2MA in Geography and Urban Planning, University Shahied Bahonar Kerman, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction Spatial inequality and disbalance among the citizens of different area in a city is not a new phenomenon in cities of the world. However, in developing countries, there are differences in egregious social- economic inequality and imbalance in the distribution of urban services. This is because spatial structure of a city is formed of personal elements that are mutually together and the inconstancy of each of these components will affect the whole structure. In the present age, the main factor crisis of human societies is rooted in social inequalities and lack justice. Therefore, the important goals of this research is to check and analyze his distribution of urban services of look-out spatial justice in Kerman city as well as to evaluate the relations between distribution of population and urban services from spatial look-out. What is the accessibility of Kerman people to the services of the Kerman municipality in the urban districts? Are municipal services of Kerman properly distributed among the urban districts? The justice of the spatial distribution of the services should have suitable distribution with proportional facilities and services (Kharazmi, 2008). On this basis, there are two prominent axese in the spatial justice, circumstance life situation (social environment and the physical environment) and the distribution of opportunities, and accessibility to social, physical and allegorical infrastructures. Many serious urban management challenges are related to spatial inequality in distribution of urban services. Increased focus of urban planners on urban influence strategy has increased population density and people's proximity to public transport, engagement, and urban amenities. The polarization of the spatial structure of a city may be resulted from management policies in giving privileges to an environment in attracting facilities and services or the inability of an environment to attract facilities and services. Therefore, the most important factors in urban planning are the use of spaces and distribution, and in other words, the fair distribution of space in the city. In this case, the user services and urban services are among the most effective factors meeting demographic needs, raising public interest. They can enhance dimensions of spatial, social and economic justice. Methodology This research has a descriptive-analytic methodology. The statistical population is four urban areas of Kerman. Up to 14 criteria public service indicators have been scrutinized that have been scattered across the urban areas of Kerman. In this research, we initially evaluated the spatial distribution of the entropy of the population using the Wasps and Vikor models. The distribution of services in the urban areas of Kerman has been calculated. The Spearman method is also used to calculate the correlation between population variables and access to services in urban areas of Kerman. Results and discussion For spatial distribution of services in urban areas of Kerman, Vikor and Wasps multi-index models have been used in this research using 14 criteria. All of these criteria are positive indicators. The data have been gathered from documentary and field studies. The study options in this research are four areas of Kerman. In order to analyze the spatial distribution characteristics of the population in four urban areas, the city of Kerman has been used for entropy coefficient model. Using this model, we can determine the spatial equilibrium of population deployment and the number of cities in the urban, provincial, regional and national levels. Based on the values calculated in step 6 for the options, districts 1 and 3 are above the rest of the area. The final ranking of the WSM and the WSM model also shows that districts 1 and 3 are higher than the rest of the regions. Conclusion Based on the results of the research, the per capita budget of poor regions such as regions 3 and 4 is less than that of districts 1 and 2. Perhaps one of the main reasons for that is the difference in population density. Anyway, this way of distributing budgets, formed by spatial inequalities, is likely to be exacerbated. Also, the districts 1 and 3 have the lowest per capita park area and the least access to the hospital. However, the free medical services of Kerman Municipality in health are also worth noting in terms of its distribution in different regions. In terms of the index of day-markets and fruit and vegetable fields, some districts like 1 and 3 share less. It is noteworthy that the poor urban districts have good access to these fields and markets. Filling leisure is in the form of sports and cultural activities of urban services. In terms of per capita sport spaces in districts 2 and 3 and cultural spaces in districts 2 and 3 have a good status. Access to public transport services is one of the features of social justice in the distribution of spatial services in the city. This is especially important because the residents of Kerman in districts 2 and 3 are largely dependent on the public transportation system due to lack of access to personal transport. Access to educational services is greater in the central parts of the city, and the South and Southwest sectors have an appropriate access to these types of services. The northern districts, besides the districts 3, are relatively well-placed in terms of access to educational services, but access to educational services in western regions of Kerman (district 2) is not appropriate. In general, the best access to educational services belonging to the center of the southern areas of the city has been concentrated. These services are concentrated in the center and central part of the south Kerman. The concentration of services and administrative offices in district 1 of Kerman is far more than other areas. According to this, the focus of services for public libraries of the city is also greater in area 1. One of the important components of quality of life in the city is the availability of services related to gas stations, fire stations and cinema. Most of these services are located in districts 2, 3 and 4. On the other hand, district 1 has the lowest number of these services. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| urban services, space balance, Kerman, WasPas, Vikor | ||
| مراجع | ||
|
احدنژاد، محسن، زلفی، علی و نوروزی، محمدجواد، 1391، «ارزیابی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری با رویکرد توسعة پایدار و عدالت اجتماعی با استفاده از مدل‌های VIKOR و TOPSIS، (مطالعة موردی شهر زنجان)»، فصلنامة علمی-پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال پنجم، شمارة 2، صص 169-182. اسکندری نوده، محمد و مژگان خوشدلان، ۱۳۹۱، «تحلیل فضایی پراکندگی جمعیت و توزیع خدمات در شهر بندرانزلی براساس مدل تاپسیس»، جغرافیا و پایداری محیط، دورۀ دوم، شمارة ۳، صص 25-44. بوچانی، محمدحسین، 1385، «بررسی عدم تعادل‌های فضایی-اجتماعی شهر ایلام از دیدگاه توسعة پایدار»، مجلة شهرداری‌ها، سال ششم، شمارة 73، صص 66-69. تیربند، مجید و مهری اذانی، ۱۳۹۱، «توزیع امکانات و خدمات شهری براساس عدالت اجتماعی (مورد شهر یاسوج)»، سال بیست و سوم، شمارة 2، صص 109-138. جعفری صمیمی، احمد، 1390، «بررسی مزیت نسبی ارزش‌افزودة خدمات شهری مشهد (استان خراسان رضوی) و مقایسة آن با سایر مراکز استان‌های در برنامة چهارم توسعه»، دوفصلنامة مدیریت شهری، دوره نهم، شمارة ویژه‌نامه، صص 83-98. حاتمی‌نژاد، حسین و همکاران، 1390، «شهر و عدالت اجتماعی: تحلیلی بر نابرابری‌های محله‌ای، مطالعة موردی: محله‌های قدیمی شهر میاندوآب»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 44، شمارة 80، صص 41-63. حکمت‌نیا، حسن و میرنجف موسوی، 1385، کاربرد مدل در برنامه‌ریزی شهری و ناحیه‌ای، چاپ اول، انتشارات علم نوین، یزد. حکمت‌نیا، حسن و همکاران، 1390، «تحلیل توزیع فضایی خدمات عمومی شهری با استفاده از روش استانداردسازی داده‌ها، تاکسونومی عددی و مدل ضریب ویژگی، مطالعة موردی: شهر اردکان»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، سال چهل‌و‌سوم، شمارة 77، صص 165-179. خوارزمی، شهین‌دخت، 1387، کیفیت زندگی و الزامات عصر دیجیتال در ایران، پایگاه اطلاع‌رسانی علوم ارتباطات در ایران. ذاکریان، ملیحه، موسوی، میرنجف و علی باقری کشکولی، 1389، «تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در محلات شهری میبد از منظر توسعة پایدار»، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال اول، شمارة 2، صص 61-84. رهنما، محمدرحیم، 1386، «برنامه‌ریزی دسترسی به اتوبوس در ایران: شهر مشهد»، فصلنامة علمی- پژوهشی برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دورة دوازدهم، شمارة 2، صص 73-96 زیاری، کرامت‌اله، مهدیان بهنمیری، معصومه و علی مهدی، 1391، «بررسی و سنجش عدالت فضایی بهره‌مندی از خدمات عمومی شهری براساس توزیع جمعیت و قابلیت دسترسی در شهر بابلسر»، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شمارة 28، صص 217-241. ساوج، مایک و آلن وارد، 1385، جامعه‌شناسی شهری، ترجمة ابوالقاسم پوررضا، انتشارات سمت، تهران. شفیعی، یوسف، 1376، ساماندهی فضایی-مکانی خدمات بهداشتی و درمانی (بیمارستان) در شهر زنجان با استفاده از GIS، دانشکدة جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان. ضرابی، اصغر و میرنجف موسوی، 1389، «تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری یزد»، تحقیقات جغرافیایی، سال بیست و پنجم، شمارة 97، صص 27-46. مرصوصی، نفیسه، 1383، تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در شهر تهران، ماهنامة پژوهشی آموزشی شهرداری‌ها، شمارة 65، انتشارات سازمان شهرداری‌ها. موسوی، میرنجف، 1387، شکل پایدار شهری و عدالت اجتماعی: مطالعه موردی یزد، طرح تحقیقاتی، دانشگاه جامع پیام نور یزد. وارثی، حمیدرضا، زنگی‌آبادی، علی و حسین یغفوری، 1387، «بررسی تطبیقی توزیع خدمات عمومی شهری از منظر عدالت اجتماعی (شهر زاهدان)»، جغرافیا و توسعه، دوره 6، شمارة 11، صص 139-156. وارثی، حمیدرضا، قائد رحمتی، صفر و ایمان باستانی‌فر، 1386، «بررسی اثرات توزیع خدمات شهری در عدم تعادل فضایی جمعیت، مطالعة موردی: مناطق شهر اصفهان»، جغرافیا و توسعه، سال پنجم، شمارة 9، صص 91-106. وزارت کشور، مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری، 1380، «روش‌های ارتقای بهره‌وری خدمات شهری»، نشریۀ مدیریت شهری، تهران، سال دوم، شمارة 7، صص 98-108. ChoChan, M., 2013, Study on Effects of Resident-Perceived Neighborhood Boundaries on Public Services, Accessibility and Its Relation to Utilization, Using Geographic Information System Focusing on the Case of Public Parks in Austin, Texas A and M University, Texas. Deniz, A., 2012, Measuring the Satisfaction of Citizens for the Services Given by the Municipality: The Case of Kirsehir Municipality, Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol. 62, No. 24, PP. 555-560 Dufaux, F., 2008,Birth Announcement, Justice and Spatial/ Spatial Justice, in: http://Jssj.Org. Hewko, J. N., 2001, Spatial Equity in the Urban Environment: Assessing Neighborhood Accessibility to Public Amenities, University of Alberta, Canada. Kaphle, I., 2006, Evaluating People’s Accessibility to Public Parks Using Geographic Information Systems: A Case Study in Ames, Iowa, Iowa State University, USA. Khabouk, T., 2014, Evaluation of the Spatial Distribution of Urban Services and Social Justice Approach, Case Study: Region 3 Bandar Abbas, Master's Thesis, Department of Geography and Urban Planning, School of Social Sciences and Geography, University of Yazd: 26. (In Persian). Langford, M. et al., 2008, Urban Population Distribution Models and Service Accessibility Estimation, Computers, Environment and Urban Systems 32. Liao, Ch. et al., 2009, Explore the Spatial Equity of Urban Public Facility Allocation Based on Sustainable Development, Real Corp, Http://Corp.At/. Lin, B., Meyers, J., and Barnett, G., 2015, Understandinding the Potential Loss Inquities of Green Space Distribution with Urban Densificationt, Urban Forestry and Urban Greening 14, PP. 952-958. Martinez, J., 2009, The Use of GIS and Indicators to Monitor Intra-Urban Inequalities: A Case Study in Rosario, Argentina, Habitat International,Vol. 33, No.1, PP. 387-396. Mukomo, S., 1996, On Sustainable Urban Development in Sub-Saharan Africa, Cities, Vol. 13, No. 40, PP. 265-271. Opricovic, S., and Tzen, G., 2007, Decision Support Extended VIKOR Method in Comparison with Outranking Methods, European Journal of Operational Research, Vol. 178, pp. 514–529. Timothy, S., Hare, H., and Barcus, R., 2007, Geographical Accessibility and Kentucky’s Heart- Related Hospital Services, Applied Geography 27, PP. 181-205. Tsouko, W., YuTing, H., and YaoLin, Ch., 2005, an Accessibility Based Integrated Measure of Relative Spatial Equity in Urban Public Facilities, Cities, Vol. 22, No. 6, PP. 424-435. Ahadnejad, M., Zolfi, A., and Noroozi, M. J., 2012, Evaluation Transmittal Population and Distribution Service in the Area City with Method Development Sustainable and Social Justice Use of Modeels VIKOR and TOPSIS, (Case Study: Zanjan), Publication Scientific- Research Theory New in Human Geography, Vol. 5, No. 2, PP. 162-182. (In Persian) Bouchani, M. H., 2006, Study Loss Equivalences Space- Social City Illam of Look-out Development Sustainable, Magazine Citys, Vol. 6, No. 73, PP. 66-69. (In Persian) Eskandari Nodeh, M., and Khoshdelan, M., 2011, Space Analysis Dispersal Population and Distribution Service in the City Bandar Anzali with Method Topsis, Geography and Stability Environment, Vol. 2, No. 3, PP. 25-44. (In Persian) Hatami Nejad, H. et al., 2011, City and Justice Social: Resolution Inequality District, Casy Study: District Old Miyandoaab, Researchs Human Geographi, Vol. 44, No. 80, PP. 41-63 (In Persian) Hekmatnia, H. et al., 2011, Study Space Distribution Service City with Usage Approach Standard Data, Number Taksonomi Amd Modell Ratio Exclusivity, Case Study: Ardakan, Researchs Human Geographi, Vol. 77, No. 43, PP. 165-179. (In Persian) Hekmatnia, H., and Musavi, M., 2006, Usage Modell in the Urban Planning and Area, Publishid New Learning, Press1, Yazd. (In Persian) Hosseini, N., 2015, An Analysis of Spacial Justice with an Emphasis on Civic Services in Zones of Ahvaz, Department of Geography and Urban Planning, University of Shahid Chamran. (In Persian) Jafarri Samimi, A., 2011, Study Relative Advantage Value Additional Service City Mashhad (Province Khorasan Razavi), Collation with Centers Province in the Program Devalopment Fourth, Publication City Directorship, PP. 83-98. (In Persian) Kharazmi, Sh., 2008, Quality Life and Committals Period Digital in Iran, Base Information Knowledge Communications in Iran. (In Persian) Marsosi, N., 2004, Analysis Space Social Justice in the City Tehran, Publication Research Municipality, No. 65. (In Persian) Musavi, M., 2008, Shape Firm City and Social Justice: Case Study: Yazd, Design Rasearch, University Payame Noor Yazd. (In Persian) Nazmfar, H., Eeshgi Chaharborj, A., and Gasemi, M., 2014, Check the Status of Social Justice Facing Urban Spatial Structure (Case Study: The City of Maragheh), Journal of Geography and Environmental Studies: 91-112. (In Persian) Rahnama, M., 2007, Planning Accessibility to Bus in Iran, Mashhad, Magazine Planning Space, Spell12. (In Persian) Sawoj, M., and Ward, A., 2007, City Sociology, Translate, Abolghasem Pour Reza, Publication Samt, Tehran. (In Persian) Shafieei, Y., 1997, Bookkeeping Space – Local Service Hygienic and Therapeutic (Hospital) in the City Zanjan with Usaege Gis, College Geography and Environment Planning, Groap Geography, University Sistan and& Baloochestan. (In Persian) Tirband, M., and Azanii, M., 2012, Distribution Facilities and Service City for Justice Social (Case Stydy: Yasooj), Vol. 23, No. 46, PP. 109-138. (In Persian) Varesi, H., Ghaed Rahmati, S., and Bastanifard, I., 2007, Study Vestigial Distribution Service City in Disbalance Service Space, Case Study: Areaes Esfahan, Geography and Development, Vol. 5, No. 9, PP. 91-106. (In Persian) Varesi, H., Zangiabadi, A., Yaghfoori, H., 2008, Study Comparative Distribution Service City of Appearance Social Justice (Zahedan), Geography and Development, Vol. 11, No. 11, pp. 139-156, (in persian) Zakeriyan, M., Musavi, M., and Bagherri Kashkoolii, A., 2009, Study of Distribution Population and Distribution Service in the City Sectors Meybod of Appearance Development Sustainable, Magazine Research and Urban Planning, Vol. 1, No. 2, PP. 61-84. (In Persian) Zarrabi, A., and Musavi, M., 2010, Analysis Transmittal Space Population and Distribution Service in the Area City Yazd, Research Geography, Vol. 25, No. 97, PP. 27-46. (In Persian) Ziyari, K., Mahdiyanbehnamiri, M., and Mehri, A., 2011, Study and Consideration Space Justice Usage of Service General City of Distribution Population and Capability Availability in the City Babolsar, Publication Research Application Geography, Vol. 13, No. 28, PP. 217-241. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,137 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,247 |
||