تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,100,647 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,568 |
اثرات تبدیل یک خاک جنگلی به شالیزار بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین شاخصهای حساس به تغییر کاربری اراضی | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقاله 6، دوره 50، شماره 8، دی 1398، صفحه 1911-1925 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2019.277913.668148 | ||
نویسندگان | ||
زهرا وارسته خانلری* 1؛ احمد گلچین2؛ پریسا علمداری3؛ سید عبدالله موسوی کوپر4 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
2استاد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
3استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
4استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تات، رشت، ایران | ||
چکیده | ||
فعالیت کشاورزی، به ویژه کشت برنج مسئول عمده تخریب جنگلهای طبیعی در شمال ایران است. این پژوهش به منظور بررسی اثر تبدیل جنگل طبیعی به شالیزار بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین حساسترین این پارامترها به آشفتگی یک اکوسیستم انجام گرفت. همچنین در این مطالعه برای ایجاد حداقل مجموعه داده از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی اندازهگیری شده، از روش تجزیه به مؤلفه اصلی، استفاده گردید. لذا دو کاربری (جنگل طبیعی و شالیزار) در استان گیلان انتخاب و نمونهبرداری از 5 عمق (20-0، 40-20، 60-40، 80-60 و 100-80 سانتیمتر) در سه تکرار صورت پذیرفت. بافت خاک، چگالی، رطوبت در گنجایش زراعی، رس قابلانتشار، میانگین وزنی قطر خاکدانه، پ. هاش، هدایت الکتریکی، کربنات کلسیم، کربن آلی، نیتروژن کل، ظرفیت تبادل کاتیونی، کربوهیدراتهای قابل عصارهگیری با اسید و کربوهیدراتهای قابلعصارهگیری با آب داغ در هر عمق تعیین و نتایج بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاٌ تصادفی بررسی گردید. نتایج نشان داد با تغییر کاربری اراضی از جنگل بکر به شالیزار بهطور میانگین در کل خاکرخ چگالی ظاهری (15 درصد) و رس قابلانتشار (33 درصد) افزایش یافت. درحالیکه میانگین وزنی قطر خاکدانه (76 درصد)، محتوای کربن آلی (57 درصد)، نیتروژن کل (53 درصد) و ظرفیت تبادل کاتیونی (31 درصد) کاهش یافت. شاخص حساسیت (SI) نشان داد که در بین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی به ترتیب میانگین وزنی قطر خاکدانه و کربن آلی در مقایسه با سایر پارامترها به تغییر کاربری اراضی حساستر بودند. استفاده از تجزیه و تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) در این مطالعه نشان داد که چهار عامل تقریباً بیش از 90 درصد واریانس را در مقادیر میانگین وزنی قطر خاکدانه، کربن آلی، چگالی، درصد رطوبت در ظرفیت مزرعه، کربوهیدراتهای قابلعصارهگیر با اسید و کربوهیدراتهای قابلعصارهگیر با آب داغ توجیه نمودند. این پارامترها بیشترین برآورد اشتراکی بودن را نشان دادند و درصد رس کمترین اهمیت نسبی در بین تخمین مقادیر اشتراک را نشان داد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: کیفیت خاک؛ تغییر کاربری؛ رس قابل انتشار؛ کربن آلی؛ تجزیه و تحلیل مولفههای اصلی (PCA) | ||
مراجع | ||
Abegaz, A., Winowiecki, A. A., Vågen, T.-G., Langan, S. and Smith, J. U. (2016). Spatial and temporal dynamics of soil organic carbon in landscapes of the upper Blue Nile Basin of the Ethiopian Highlands, Agriculture, Ecosystems and Environment, 218, 190–208. Adesodun, J. K., Mbagwu, J. S. C. and Oti, N. (2001). Structural stability and carbohydrate contents of an Ultisol under different management systems. Soil and Tillage Research, 60, 135–142. Adugna, A. and Abegaz, A. (2016). Effect of land use changes on the dynamics of selected soil properties in Northeast Wellega, Ethiopia. Soil, 2, 63-70. Asghari, Sh., Hashemian Soofian, S, Goli Kalanpa, E. and Mohebodini, M. (2015). Impacts of land use change on soil quality indicators in eastern Ardabil province. Journal of Water and Soil Conservation, 22 (3), 1-20. (In Persian) Ayoubi, Sh., Mokhtari, P., Mosaddeghi, M.R. and Honarjoo, N. (2012). Soil aggregation and organic carbon as affected by topography and land use change in western Iran. Soil and Tillage Research, 121, 18-26. Ayoubi, S., Khormali, F., Sahrawat, K.L. and Rodriguesde Lima, A.C. (2011). Assessing impact of land use change on soil quality indicators in a loessial soil in Golestan province, Iran. Journal of Agricultural Science and Technology. 13, 727-742. (In Persian) Ajami, M., Khormali, F., Ayoubi, S. and Omrani, R.A. (2006). Changes in soil quality attributes by conversion of land use on a loess hillslope in Golestan province, Iran. 18th International Soil Meeting (ISM) on Soil Sustaining Life on Earth, Maintaining Soil and Technology Proceedings. Soil Science Society of Turkey, Pp, 501-504. (In Persian) Barua, S. K. and Haque, S. M. S. (2013). Soil characteristics and carbon sequestration potentials of vegetation in degraded hills of Chittagong, Bangladesh. Land Degradation & Development, 24, 63–71. Beheshti, A., Raiesi, F. and Golchin, A. (2012). Soil properties, c fractions and their dynamics in land use conversion from native forests to croplands in northern Iran. Agriculture, Ecosystems and Environment, 148, 121-133. Biro, K., Pradhan, B., Muchroithner, M. and Makeschin, F. (2013). Land use/land cover change analysis and its impact on soil properties in the northern part of Gadarif region, Sudan. Land Degradation & Development, 24, 90–102. Brejda, J. I., Moorman, T. B., Karlen, D. L. and Dao, T. H (2000). Identification of Regional Soil Quality Factors and Indicators. I. Central and Southern High Plains. Soil Science Society of America Journal.64, 2115-2124. Celik, I. (2005). Land-use effects on organic matter and physical properties of soil in a southern Mediterranean highland of Turkey. Soil and Tillage Research, 83, 270-277. Emiru, N. and Gebrekidan, H. (2013). Effect of land use changes and soil depth on soil organic matter, total nitrogen and available phosphorus contents of soils in Senbat watershed, western Ethiopia. Research journal of agriculture and biological sciences, 8, 206–212. Eynard A., Schumacher T.E., Lindstrom M.J. and Malo D.D. (2004). Aggregate sizes and stability in cultivated South Dakota prairie Ustolls and Usterts. Soil Science Society of America Journal. 68, 1360-1365. Fantaw, Y. and Abdu, A. (2011). Soil property changes following conversion of acacia woodland into grazing and farmlands in the rift valley area of Ethiopia. Land Degradation & Development, 22, 425–431. Gebeyaw, T. (2006). Soil fertility satus as iflunced by different land uses in maybar areas of south wello zone, Ethopia [M.S. thesis], Harmoaya University, Haromaya, Ethiopia. Gholami, L., Davari, M., Nabiollahi, K. and Joneidi Jafari, H. (2016). Effect of land use changes on some soil physical and chemical properties (case study: Baneh). Gorgan. Journal of Soil and Water Resources Conservation, 5 (3), 14-25. Girmay, G., Singh, B., Mitiku, H., Borresen, T. and Lal, L. (2008). Carbon stocks in Ethiopian soils in relation to land use and soil management. Land Degradation & Development, 19(4), 351-367 Gol, C. (2009). The effects of land use change on soil properties and organic carbon at Dagdami river catchment in Turkey. Journal of Environmental Biology, 30, 825-830. Golchin, A. and Asgari, H. (2008). Land use effects on soil quality indicators in northeastern Iran. Soil Research, 49, 27-36. Haghighi, F., Gorji, M. and Shorafa, M. (2010). A study of the effects of land use changes on soil physical properties and organic matter. Land Degradation and Development, 21, 496-502. Hajabbasi, M.A., Jalalian, A., and Karimzadeh, H.R. (1997). Deforestation effects on soil physical and chemical properties, Lordegan, Iran. Plant Soil. 190: 301-308. (In Persian) Hunke, P., Roller, R., Zeilhofer, P., Schröder, B. and Mueller, E. N. (2015). Soil changes under different land-uses in the Cerrado of Mato Grosso, Brazil. Geoderma Regional, 4, 31-43. Jafari Haghighi, M. (2003). Methods of sampling and analysis of important physical and chemical soil analysis. Mashhad: the voice of Zoha. (In Persian) Jolliffe, I.T. 1986. Principle component analysis. Springer-Verlag. Joreskog, K. (1977). Factor Analysis by Least Squares and Maximum Likelihood Method, volume III, In:" Statistical Methods for Digital Computers", (Eds.): Enslein, K., Rolston, D. E. and Wilf, H. Wiley, New York, NY. Khazayi, M., Sadeghi, S.H.R., and Mirnia, S.Kh. (2011). Hydrological effects of forest surface disturbance, a case study. Iran. Journal Forest, 3, 2. 145-155. (In Persian) Khormali, F., Ajami, M., Ayoubi, S. and Srinivasarao Ch Wani, S.P. (2009). Role of deforestation and hillslope position on soil quality attributes of loess-derived soils in Golestan province, Iran. Agriculture Ecosystems & Environment, 134, 178–189. Khresat, S.E., Al‐Bakri, J. and Al‐Tahhan, R. (2008). Impacts of land use/cover change on soil properties in the Mediterranean region of northwestern Jordan. Land degradation & development, 19(4), 397-407. Kiese, K., Papen, H., Zumbusch, E. and Butterbach-Bahl, L. (2002). Nitrification activity in tropical rainforest soils of the coastal lowlands and Atherton Tablelands, Queensland. Plant Nutrition of Australian Journal. 165, 682-685. Kiyani, F., Jalalian, A., Pashaii, A. and Khademi, H.Y. (2006). Effect of Deforestation, degraded lands Murat on loess soil quality indicators in Golestan Province Journal of Soil and Water Sciences, Science and Technology of Agriculture and Natural resources.11, 41. 453-463. (In Persian) Lambin, E.F. and Meyfroidt, P. 2011. Global land use change, economic globalization, and the looming land scarcity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 108, 3465–3472. Lemenih, M., Karltun, M. and Olsson, M. (2005). Assessing soil chemical and physical property responses to deforestation and subsequent cultivation in smallholders farming system in Ethiopia. Agriculture Ecosystems and Environment, 105, 373-38. Lumbanraja, J., Syam, T., Nishide, H., Mahi, A.K., Utomo, M., Sarno, M. and Kimura, M. (1998). Deterioration of soil fertility by land use changes in South Sumatra, Indonesia, erom 1970 to 1990. Hydrological Processes, 12, 2003-2013. Mganga, K.Z., Razavi, B.S. and Kuzyakov, Y. (2016). Land use affects soil biochemical properties in Mt. Kilimanjaro region. Catena, 141, 22–29. Moges, A., Dannachew, M. and Yimer, F. (2013). Land use effects on soil quality indicators: A case study of Abo-Wonsho southern Ethiopia. Applied and Environmental Soil Science. 1-9. Moges, S. and Holden, M.N. (2008). Soil fertility in relation to slope position and agricultural land use: a case study of umbulo catchment in Southern Ethiopia. Environmental Management, 42, 753-763. Muñoz-Rojas, M., Jordán, A., Zavala, L. M., De La Rosa, D., Abd- Elmabod, S. K. and Anaya-Romero, M. (2015). Impact of land use and land cover changes on organic carbon stocks in Mediterranean soils (1956–2007). Land Degradation & Development, 26, 168–179. Niknahad Gharmakher, H. and Maramaei, M. (2011). Effects of land use change on soil properties (Case Study: the Kechik catchment). Journal of Soil Management and Sustainable Production, 1(2), 81-96. (In Persian) Onweremadu, E., Osuji, G., Eshett, T., Unamba-Oparah, I. and Onwuliri, C. (2010). Soil carbon sequestration in aggregate size of a forested iso hyper thermic Arenic Kandiudult. Agriculture Science, 43(1), 9-15. Reicosky, D.C. and Forcella, F. (1998). Cover crop and soil quality interactions in agroecosystems. Journal of Soil and Water Conservation, 53, 224-229. Saha, D. and Kukal, Z. P. (2015). Soil structural stability and water retention characteristics under different land uses of degraded 5 lower Himalayas of North-West India. Land Degradation & Development, 26, 263– 271. Salehi, A., Mohammadi, A. and Safari, A. (2011). Investigation and comparison of physical and chemical soil properties and quantitative characteristics of trees in less-damaged and damaged area of Zagross forests (Case study: Poldokhtar, Lorestan province). Iran. Journal Forest.3, 1. 81-89. (In Persian) Sanchez-Maranon, M., Soriano, M., Delgado, G. and Delgado, R. (2002). Soil quality in Mediterranean mountain environments: effects of land use change. Soil Science Society of America Journal, 66, 948-958. Shahbazi, F., Aliasgharzad, N., Ebrahimzad, S.A. and Najafi, N. (2013). Geostatistical analysis for predicting soil biological maps under different scenarios of land use. European Journal Soil Biology. 55, 20-27. Sintayehu, M. (2006). Land Use Dynamics and its Impact on Selected Physicochemical Properties of Soils in Yabello Woreda of Borana Lowlands, Southern Ethiopia. [M.S. thesis], Haromaya University, Haromaya, Ethiopia. Soosaar, K., Mander, U., Maddison, M., Kanal, A., Kull, A., Lõhmus, K., Truu, J. and Augustin, J. (2011). Dynamics of gaseous nitrogen and carbon fluxes in riparian alder forests. Ecological Engineering, 37, 40-53. Soleimani, K. and Azmoodeh, A. (2010). Investigation the role of land use change on some soil physical, chemical and erodibility properties. Physical Geography Research, 74, 111-124. (In Persian) Tesfahunegn, G. B. (2016). Soil quality indicators response to land use and soil management systems in Northern Ethiopia’s catchment. Land Degradation & Development, 27, 438-448 Turrion, M.B., Schneider, K. and Gallardo, J.F. (2009). Carbon accumulation in umbrisols under QuercusPyrenaica forests: effect of bedrock and annual precipitation. Catena. 79, 1-8. Yao, R.J., Yang, J.S., Zhao, X.F., Li, X.M. and Liu, M.X.(2013). Determining minimum data set for soil quality assessment of typical salt-affected farmland in the coastal reclamation area Soil and Tillage Research, 128, 137–148. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 640 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 502 |