سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,032
تعداد مشاهده مقاله125,502,301
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,766,424
عباسی, فائزه, محمدی, حسین, بازگیر, سعید, آزادی, مجید. (1397). برآورد تاریخ بهینه‌ی کشت و مراحل حساس رشد به تنش آبی در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران. , 8(2), 268-287. doi: 10.22059/jwim.2019.269695.647
فائزه عباسی; حسین محمدی; سعید بازگیر; مجید آزادی. "برآورد تاریخ بهینه‌ی کشت و مراحل حساس رشد به تنش آبی در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران". , 8, 2, 1397, 268-287. doi: 10.22059/jwim.2019.269695.647
عباسی, فائزه, محمدی, حسین, بازگیر, سعید, آزادی, مجید. (1397). 'برآورد تاریخ بهینه‌ی کشت و مراحل حساس رشد به تنش آبی در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران', , 8(2), pp. 268-287. doi: 10.22059/jwim.2019.269695.647
عباسی, فائزه, محمدی, حسین, بازگیر, سعید, آزادی, مجید. برآورد تاریخ بهینه‌ی کشت و مراحل حساس رشد به تنش آبی در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران. , 1397; 8(2): 268-287. doi: 10.22059/jwim.2019.269695.647

برآورد تاریخ بهینه‌ی کشت و مراحل حساس رشد به تنش آبی در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران

مدیریت آب و آبیاری
مقاله 7، دوره 8، شماره 2، مهر 1397، صفحه 268-287    اصل مقاله (1.82 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwim.2019.269695.647
نویسندگان
فائزه عباسی1؛ حسین محمدی* 2؛ سعید بازگیر2؛ مجید آزادی3
1دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
2دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
3پژوهشکده هواشناسی
چکیده
متغیرهای اقلیمی از عوامل اصلی کنترل‌کننده‌ی زراعت دیم هستند و انطباق دوره‌ی رویشی و زایشی با شرایط اقلیمی مساعد نیز از طریق تاریخ کاشت فراهم می‌شود. ازاین‌رو، هدف اصلی این پژوهش ارائه‌ی تاریخ رخداد مراحل حساس به تنش آبی (گلدهی و شیری شدن) در راستای دستیابی به عملکرد بهینه در مناطق عمده‌ی کشت گندم دیم ایران است. با توجه به اینکه، شش استان نیمه غربی و شمال‌غربی کشور، بیشترین سطح زیر کشت و عملکرد را در تولید گندم دیم کشور دارند، در این راستا از آمار روزانه‌ی دما و بارشِ 31 ایستگاه همدیدی درطی سال‌های زراعی 78-1377 تا 93-1392که توان پوشش مناسب منطقه مطالعاتی را داشتند، همچنین اطلاعات بافت خاک استفاده شد. ابتدا ضمن ارائه‌ی تعریفی نو از مقدار بارش مؤثر، تاریخ کاشت و جوانه‌زنی تعیین و سپس با در نظر گرفتن معیار درجه-روز رشد (1700-1400) تاریخ آغاز و پایان مرحله‌ی گلدهی و شیری شدن مشخص شد. محاسبات با نرم‌افزار SMADA در سه احتمال 90، 80 و 70 درصد و با انتخاب بهترین توزیع آماری انجام شد. بر این اساس، بازه‌ی زمانی یک مهر تا پنج آبان برای جوانه‌زنی و دو بازه‌ی زمانی 15 اسفند تا 15 فروردین و10 اردیبهشت تا 10 خرداد برای دوره‌ی گلدهی و شیری شدن تعیین شدند.
کلیدواژه‌ها
بارش مؤثر؛ بافت خاک؛ تنش آبی؛ فصل رشد؛ عمق موثر ریشه
مراجع
  1. احمدی ک، حسین‌پور ر، عبادزاده ح، قلی‌زاده ح و عباس طاقانی ر (1394) بررسی آمار سطح برداشت و میزان تولید 36 سال محصولات زراعی (1392-1357)، تهران: وزات جهادکشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی، 301.
  2. اسدنژاد م، فرزانه م و مسکرباشی م (1396) اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سه رقم گندم در شرایط رقابت با یولاف وحشی، تولیدات گیاهی، (1)40، 69-55.
  3. اسدی م، احمدی پ، صالحی م، کلاته عربی م و نیکزادفر م (1387) بررسی رابطه عوامل آب‌وهوایی و مراحل فنولوژیک گندم در استان گلستان، نیوار، ش 69-68، 20-7.
  4. اشرف طلیعی ع و بهرامی ن (1382) بررسی تأثیر بارندگی و درجه حرارت بر عملکرد گندم دیم در استان کرمانشاه، علوم خاک و آب، (1)17، 113-106.
  5. امیرعابدی ح (1391) تخمین برخی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک‌های منتخب از دشت اردبیل با استفاده از روش‌های شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیونی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.
  6. ایزدفر ا، جهانسوز م، سرمدیان ف، پیکانی غ و چایی‌چی م (1396) برآورد تاریخ کاشت بهینه بر پایه تاریخچه اقلیمی با استفاده از مدل همانند ساز رشد Aqua Crop در منطقه دست مغان استان اردبیل، علوم گیاهان زراعی ایران، (3)48، 810-799.
  7. بازگیر س (1378) بررسی پتانسیل اقلیمی زراعت گندم دیم (مطالعه موردی: استان کردستان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
  8. بنی‌عقیل ا.؛ راحمی کاریزکی ع.؛ بیابانی ع. و فرامرزی ح (1395). پهنه‌بندی فیزیوگرافی پتانسیل کشت گندم با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در استان گلستان، تحقیقات کاربردی اکوفیزیولوژی گیاهی، (1)3، 30-17.
  9. ترابی ب.؛ سلطانی اف.؛ گالشی س. و زینلی ا (1390). تحلیل عوامل محدود‌کننده عملکرد گندم در شرایط گرگان، تولید گیاهان زراعی، (4)4، 17-1.
  10. توان‌پور ن. و قائمی ع(1395). پهنه‌بندی استان فارس از نظر کشت گندم پاییزه دیم براساس پارامتر بارش و عوامل مورفولوژیکی، آبیاری و زهکشی ایران، (4)10، 555-544.
  11. توکلی ع (1391). اثر تاریخ کاشت و آبیاری محدود بر عملکرد و اجزای عملکرد پنج رقم گندم در مراغه، تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی، ش 6، 96-87.
  12. حق‌وردی ا.؛ قهرمان ب.؛ خشنود یزدی ع. و عربی ز(1389). برآورد رطوبت در نقطه پژمردگی دائم و ظرفیت زراعی خاک‌های شمال و شمال شرق ایران با استفاده از روش‌های نزدیک‌ترین K همسایه و شبکه‌های عصبی مصنوعی، آب و خاک، (4)24، 814-804.
  13. خوشحال دستجردی ج.؛ نظری ع.؛ قانقرمه ع. و فلاحی ح (1394). پیش‌بینی همدید-آماری وقوع ریزش باران در زمان کاشت و برداشت گندم دیم در شهرستان گنبد کاووس، آمایش جغرافیایی فضا، ش16، 184-169.
  14. دلاور ن.؛ اخوان س.و محنت‌کش ع (1396). اثر تغییراقلیم بر برخی شاخص‌های مؤثر در رشد گندم دیم (مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری)، علوم آب و خاک، (2)21، 149-131.
  15. رحمانی م.؛ جامی الاحمدی م.؛ شهیدی ع. و هادی‌زاده ازغندی م (1394). تاثیر تغییراقلیم بر طول مراحل رشد و نیاز آبی گندم و جو (مطالعه موردی: دشت بیرجند)، بوم‌شناسی کشاورزی، (4)7، 460-443.
  16. رسولی ع. و سبحانی ب (1384). نقش بارندگی در تعیین مناطق مساعد و تاریخ مناسب کشت گندم دیم در استان اردبیل، تحقیقات جغرافیایی، (3)20، 117-102.
  17. سازمان هواشناسی کشور(1393). گندم، گزارش بولتن هواشناسی کشاورزی، 8-1.
  18. شیرانی ح (1391). برآورد برخی از نقاط منحنی مشخص رطوبتی خاک شامل FC و PWP با استفاده از توابع انتقالی خاک و روش رگرسیون در بردسیر کرمان، علوم آب و خاک، ش 59، 151-141.
  19. عباسی ف.؛ احترامیان ک.؛ خزانه‌داری ل.؛ محمدنیا قرایی س. و اثمری م (1392). مکان‌یابی مناسب‌ترین مناطق کشت گندم دیم ( مطالعه موردی: استان خراسان شمالی)، پژوهش‌های اقلیم‌شناسی، ش 14-13، 72-57.
  20. علیزاده ا.؛ صالح‌نیا ن.؛ سیاری ن.؛ نصیری م. و داوری ک (1392). پیش‌بینی تغییرات احتمالی بارش مؤثر در پهنه‌های اقلیمی ایران برای زراعت گندم (طی 90 سال آینده)، آبیاری و زهکشی ایران، ش4، 584-575.
  21. عنابی میلانی ا (1395). آبیاری گندم در دشت تبریز، موسسه تحقیقات خاک و آب: تهران، 16-1.
  22. فاتح ش.؛ رسولی ع.؛ ساری صراف ب. و کمالی غ (1395). بررسی واحدهای گرمایی تجمعی در طول فصل رشد گندم در ایران، پژوهشهای اقلیم شناسی، ش 27-28، 9-1.
  23. فرج‌زاده م.؛ کاشکی ع. و شایان س (1388). تحلیل تغییرپذیری عملکرد محصول گندم دیم با رویکرد تغییرات اقلیمی (منطقه مورد مطالعه: خراسان رضوی)، مدرس علوم انسانی، (3)13، 256-227.
  24. فرجی ه.، گودرزی ع.؛ اولیایی ح. و عظیمی گندمانی م (1391). ارزیابی عملکرد چند رقم گندم نسبت به تاریخ کاشت در نورآباد ممسنی، تولیدات گیاهی، (4)35، 42-29.
  25. فلاح س.و تدین م (1392). تاثیر تاریخ و تراکم کاشت بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان پاییزه در منطقه شهرکرد، پژوهش در گیاهان زراعی، (1)2، 21-11.
  26. فلاح قالهری غ.؛ اسدی م. و داداشی رودباری ع (1394). تعیین مناطق مستعد کشت گندم دیم (مطالعه موردی: استان فارس)، هواشناسی کشاورزی، (2)3، 73-68.
  27. قنبری ا.؛ روشنی ح. و توسلی ا (1391). اثر تاریخ کاشت بر برخی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ارقام گندم زمستانه، اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی، (2)22، 144-127.
  28. کابوسی ک .و مجیدی، ع (1396). پهنه‌بندی تاریخ‌های کاشت و برداشت و طول مراحل رشد گندم دیم براساس داده‌‌های بارش و دما در استان گلستان، زراعت دیم ایران، (1)6، 144-103.
  29. کاظمی زاد م (1377). تعیین زمان و منطقه مساعد کشت گندم دیم در آذربایجان براساس توزیع دما و بارش، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت‌معلم.
  30. کلاته عربی م.؛ شیخ ف.؛ سوقی ح. و هیوه‌چی ج (1390). اثر تاریخ کاشت بر روی عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم گندم نان در گرگان، به زراعی نهال و بذر، (3)2-27، 296-285.
  31. کمالی غ (1376). بررسی اکولوژیکی توانایی‌های دیم‌زارهای غرب کشور از نظر اقلیمی و با تاکید خاص بر گندم دیم، رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
  32. کمالی غ.، صدقیانی پور ع.؛ صداقت‌کردار ع .و عسگری ا (1387). بررسی پتانسیل اقلیمی کشت گندم دیم در استان آذربایجان شرقی، آب و خاک، (2)22، 483-467.
  33. کمالی غ.؛ ملائی پ. و بهیار م (1389). تهیه اطلس گندم دیم استان زنجان با استفاده از داده‌های اقلیمی و GIS، آب و خاک، (5)24، 907-894.
  34. کوچکی ع. و کمالی غ (1389). تغییراقلیم و تولید گندم دیم در ایران، پژوهشهای زراعی ایران، (3)8، 520-508.
  35. محمدی ح (1384). تعیین تقویم مناسب کشت گندم دیم در استان ایلام با استفاده از شاخص شروع بارندگی، پژوهش‌های جغرافیایی، ش51، 31-15.
  36. محمدی ا.؛ یزدان‌پناه ح.و محمدی ف (1393). بررسی رخداد تغییراقلیم و تاثیر آن بر زمان کاشت و طول دوره رشد گندم دوروم (دیم) (مطالعه موردی: ایستگاه سرآرود کرمانشاه)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، (2)46، 246-231.
  37. مروت ع.؛ ابراهیمی ح. و بخش کلارستانی ک (1392). ارزیابی شرایط تغییراقلیم و اثر آن بر روی تقویم زراعی کشت گندم در مشهد، یافته‌های نوین کشاورزی، ش4، 354-339.
  38. مظفری غ و قائمی ه (1381). تحلیل شرایط بارش در سطح نواحی دیم‌خیز (مورد مطالعه: شرق کرمانشاه)، پژوهشهای جغرافیایی، ش 42، 119-103.
  39. ممتازی ف  و امام ی (1385). تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم زمستانه رقم شیراز، علوم کشاورزی ایران، (1)37، 12-1.
  40. مهرابی گوهری ا.؛ سرمدیان ف.و تقی‌زاده ر (1391). برآورد رطوبت خاک در ظرفیت مزرعه و نقطه پژمردگی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون چندمتغیره، مهندسی آبیاری و آب، ش10، 52-42.
  41. نادری ا (1392). تحلیل اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم با استفاده از روش‌های وایازی، فیزیولوژی گیاهان زراعی،ش20، 15-5.
  42. نوحی ک (1384). تحلیل بارندگی کرج به منظور تعیین تاریخ کاشت گندم دیم، نیوار، ش58، 103-95.
  43. نوربخش ف و افیونی م (1379). تخمین ظرفیت زراعی و نقطه پژمردگی دائم از روی برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، (1)4، 8-1.
  44. نوین ا.، گوشه م.و برومند نسب س (1391). ارزیابی روشهای مختلف تعیین باران مؤثر و انتخاب مناسبترین روش در سری خاکهای غالب اهواز، اولین همایش ملی کشاورزی در شرایط محیطی دشوار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز.
  45. Andarzian, B., Hoogenboom, G., Bannayan, M., Shirali, M., & Andarzian, B. (2015). Determining optimum sowing date of wheat using CSM-CERES-Wheat model. The Saudi society of agricultural sciences, 14(2), 189-199.
  46. Bannayan, M., Rezaei, E. E., & Hoogenboom, G. (2013). Determining optimum planting dates for rainfed wheat using the precipitation uncertainty model and adjusted crop evapotranspiration. Agricultural water management, 126, 56-63.
  47. Cutillas, P. P., Barberá, G. G., & García, C. C. (2015). Estimation of soil moisture levels at field capacity and wilting point by predictive models on a regional scale. Asociación de Geógrafos Españoles, 1-68.
  48. Diallo, D., & Mariko, A. (2013). Field capacity (FC) and permanent wilty point (PWP) of clay soils developed on Quaternary alluvium in Niger River loop (Mali).Engineering Research and Applications, 3, 1085-1089.
  49. Dobor, L., Barcza, Z., Hlásny, T., Árendás, T., Spitkó, T., & Fodor, N. (2016). Crop planting date matters: Estimation methods and effect on future yields. Agricultural and forest meteorology, 223, 103-115.
  50. El-Gizawy, N. K. B. (2009). Effect of planting date and fertilizer application on yield of wheat under no till system. Agricultural Sciences, 5(6), 777-783.
  51. Eslami, H., Navae, H. N., Alazmani, A. R., & Shojaei, A. N. (2014). Effect of sowing dates and seeding density on yield of wheat (Triticumm aestivum L.). Applied and Basic Sciences, 8(7), 836-838.
  52. Haberle, J., & Svoboda, P. (2015). Calculation of available water supply in crop root zone and the water balance of crops. Contributions to Geophysics and Geodesy, 45(4), 285-298.
  53. Koocheki, A., Nassiri, M., Alimoradi, L., & Ghorbani, R. (2009). Effect of cropping systems and crop rotations on weeds. Agronomy for sustainable development, 29(2), 401-408.
  54. Kumar, V. (2012). EFFECT OF DATES OF SOWING ON GROWTH AND YIELD OF WHEAT (Triticum aestivum L.) VARIETIES (Doctoral dissertation, Institute of Agricultural Sciences, Banaras Hindu University, Varanasi), 1-114.
  55. Liu, Y., Chen, Q., Ge, Q., Dai, J., Qin, Y., Dai, L. ... & Chen, J. (2018). Modelling the impacts of climate change and crop management on phenological trends of spring and winter wheat in China. Agricultural and Forest Meteorology, 248, 518-526.
  56. Luo, Q., Bellotti, W., Williams, M., & Wang, E. (2009). Adaptation to climate change of wheat growing in South Australia: analysis of management and breeding strategies. Agriculture, ecosystems & environment, 129(1-3), 261-267.
  57. Matthews, P., McCaffery, D., & Jenkins, L. (2015). Winter crop variety sowing guide 2015. Department of Primary Industries: Orange, New South Wales (NSW), 116.
  58. Mumtaz, M. Z., Aslam, M., Nasrullah, H. F., Akhtar, M., & Ali, B. (2015). Effect of Various Sowing Dates on Growth, Yield and Yield Components of Different Wheat Genotypes. Agriculture and Environmental Science, 15(11), 2230-2234.
  59. Murungu, F.S. and T. Madanzi, 2010. Seed priming, genotype and sowing date effects on emergence, growth and yield in a tropical low altitude area of Zimbabwe. Agric. Res., 5(17): 2341-2349.
  60. Rao, K. N., Gadgil, S., Rao, P. S., & Savithri, K. (2000). Tailoring strategies to rainfall variability–The choice of the sowing window. Current Science, 1216-1230.
  61. Rezaei, E. E., Siebert, S., Hüging, H., & Ewert, F. (2018). Climate change effect on wheat phenology depends on cultivar change. Scientific reports, 8(1), 4891.
  62. Roberts, P. A., Van Gundy, S. D., & McKinney, H. E. (1981). Effects of soil temperature and planting date of wheat on Meloidogyne incognita reproduction, soil populations, and grain yield. Nematology, 13(3), 338.
  63. Saxton, K. E., Rawls, W., Romberger, J. S., & Papendick, R. I. (1986). Estimating generalized soil-water characteristics from texture 1. Soil Science Society of America, 50(4), 1031-1036.
  64. Saxton, K. E., & Rawls, W. J. (2006). Soil water characteristic estimates by texture and organic matter for hydrologic solutions. Soil science society of America, 70(5), 1569-1578.
  65. Sommer, R., Glazirina, M., Yuldashev, T., Otarov, A., Ibraeva, M., Martynova, L. ... & Karaev, S. (2013). Impact of climate change on wheat productivity in Central Asia. Agriculture, ecosystems & environment, 178, 78-99.
  66. Tahir, M., Ali, A., Nadeem, M. A., Hussain, A. & Khalid, F. (2009). Effect of different sowing dates on growth and yield of wheat (Triticum aestivum L.) varieties in district Jhang, Pakistan. Pakistan journal of life and social sciences, 7(1), 66-69.
  67. Tao, F., Yokozawa, M., Liu, J., & Zhang, Z. (2008). Climate–crop yield relationships at provincial scales in China and the impacts of recent climate trends. Climate Research, 38(1), 83-94.
  68. Tao, F., Yokozawa, M., Xu, Y., Hayashi, Y., & Zhang, Z. (2006). Climate changes and trends in phenology and yields of field crops in China, 1981–2000. Agricultural and Forest Meteorology, 138(1-4), 82-92.
  69. Thien, S.J., 1979. A flow diagram for teaching texture by feel analysis. Agronomic Education. 8:54-55
  70. Unger, P. W. (1984). Guidelines: land evaluation for rainfed agriculture. Food & Agriculture Org (FAO), 110.
  71. United States Department of Agriculture (USDA). (1997). Irrigation Guide: National Engineering Handbook, Resources Conservation Service: USA, 820.
  72. Waha, K., Müller, C., Bondeau, A., Dietrich, J. P., Kurukulasuriya, P., Heinke, J., & Lotze-Campen, H. (2013). Adaptation to climate change through the choice of cropping system and sowing date in sub-Saharan Africa. Global Environmental Change, 23(1), 130-143.
  73. Wang, B., Li Liu, D., Asseng, S., Macadam, I., & Yu, Q. (2015). Impact of climate change on wheat flowering time in eastern Australia. Agricultural and Forest Meteorology, 209, 11-21.
  74. Wang, X., Cai, D., Wu, H., Hoogmoed, W. B., & Oenema, O. (2016). Effects of variation in rainfall on rainfed crop yields and water use in dryland farming areas in China. Arid Land Research and Management, 30(1), 1-24.
  75. Waongo, M., Laux, P., & Kunstmann, H. (2015). Adaptation to climate change: the impacts of optimized planting dates on attainable maize yields under rainfed conditions in Burkina Faso. Agricultural and Forest Meteorology, 205, 23-39.
  76. Xiao, D., Tao, F., Liu, Y., Shi, W., Wang, M., Liu, F. ... & Zhu, Z. (2013). Observed changes in winter wheat phenology in the North China Plain for 1981–2009. International Biometeorology, 57(2), 275-285.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,076
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 571





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب