تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,564 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,230,572 |
بررسی چگونگی بازتابِ عاطفه در زبان غزلیّات شمس | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 10، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 22، اسفند 1397، صفحه 179-198 اصل مقاله (691.44 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2019.259300.1194 | ||
نویسندگان | ||
محسن نورپیشه قدیمی1؛ زیبا قلاوندی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون | ||
چکیده | ||
بدون بررسی زبان شعر، بهویژه در شعر غنایی که شاعر در آن از خویشتن خویش سخن میگوید، نمیتوان پیام شاعر و آنچه را بر او رفته است، بهدرستی دریافت. اتّفاقی که در زبان میافتد، بازتابِ اتّفاقی است که در وجود شاعر افتاده است؛ چراکه عاطفه و هیجان، همانگونه که بر جسم اثر میگذارد، بر زبان نیز اثر میگذارد. انتخاب واژهها، ترکیب آنها با یکدیگر و نوع جملاتی که گوینده بهکارمیگیرد، حجم گستردهای از اطّلاعات را در دسترس مخاطب قرارمیدهد که عاطفه و هیجان، تنها بخشی از آن است. بخش قابلتوجّهی از آنچه ما دربارة هستیشناسی، فرهنگ، منش، اخلاق و رفتار اجتماعی گویندگان میدانیم، مرهون همین زبان است. علم زبانشناسی، دستور زبان، بلاغت و معنیشناسی؛ همگی ابزارهایی هستند برای دریافت بهتر پیامی که در زبان نهفته است. در این پژوهش، چگونگی بازتابِ عواطف و هیجانات مولوی بر زبانِ شعر او در غزلیّات شمس، از سه دیدگاه زبانشناسی، دستور زبان فارسی و معنیشناسی تحلیل و بررسی شده است و نقش عاطفی پیام در شبهجملات و اصوات، نقش ادبی پیام، کاربرد ضمیر و نوع جملاتی که ندای درون شاعر را در معانی ثانوی متجلّی ساخته، پژوهیده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
زبان؛ زبانشناسی؛ عاطفه؛ غزلیّات شمس؛ معنیشناسی؛ مولوی | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک (1374)، حقیقت و زیبایی (درسهای فلسفة هنر)، تهران، مرکز. (1380)، ساختار و تأویل متن، تهران، مرکز. انوری، اوحدالدین محمّد (1364)، دیوان، به کوشش سعید نفیسی، تهران، سکه. پورنامداریان، تقی (1381)، سفر در مه (تأمّلی در شعر احمد شاملو)، تهران، نگاه. (1384)، در سایة آفتاب (شعر فارسی و ساخت شکنی در شعر مولوی)، تهران، سخن. پورنامداریان، تقی و امیرحسین ماحوزی (تابستان 1387)، «بررسی وجه شبه در کلیّات شمس»، مجله دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دوره 59، ش 186، ۴۱ -۶۴. حافظ شیرازی، شمسالدین محمّد (1383)، دیوان، به اهتمام جهانگیر منصور، تهران، دوران. حسینپور چافی، علی (1386)، بررسی و تحلیل سبک شخصی مولانا در غزلیّات شمس، تهران، سمت. خاقانی شروانی، افضلالدین بدیل (1378)، دیوان، تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران، زوّار. خداپناهی، محمّدکریم (1388)، انگیزش و هیجان، تهران، سمت. خلیلی جهانتیغ، مریم (1380)، سیب باغ جان (جستاری در ترفندها و تمهیدات هنری غزل مولانا)، تهران، سخن. ریچاردز، آی.ا (1375)، اصول نقد ادبی، ترجمة سعید حمیدیان، تهران، علمی و فرهنگی. زرقانی، سیدمهدی و الهام اخلاقی (1391)، «تحلیل ژانر شطح براساس نظریة کنش گفتار»، ادبیّات عرفانی دانشگاه الزّهرا، دورة 3، ش 6، 61-80. سعدی، مصلح بن عبدالله (1381)، کلیّات، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان. شفیعیکدکنی، محمّدرضا (1383)، ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت)، تهران، سخن. شمیسا، سیروس، (1379)، بیان و معانی، تهران، فردوس. صفوی، کورش، (1373)، از زبانشناسی به ادبیّات، جلد اول، تهران، چشمه. (1383)، درآمدی بر معنیشناسی، تهران، سورة مهر. علوی مقدم، محمّد و رضا اشرفزاده (1376)، معانی و بیان، تهران، سمت. فردوسی، ابوالقاسم (1971-1960)، شاهنامه، تحت نظر ی.ا.برتلس و همکاران، مسکو، ادبیّات خاور. گلمن، دانیل (1387)، هوش هیجانی، ترجمة نسرین پارسا، تهران، رشد. مدرسی، فاطمه و امید یاسینی (1387)، «قاعدهافزایی در غزلیّات شمس»، تاریخ ادبیّات فارسی، ش۳/۵۹، ۱19-۱43. مولانا، جلالالدین محمّد (1376)، کلیّات شمس تبریزی، تهران، امیرکبیر. (1377)، مثنوی معنوی، تصحیح عبدالکریم سروش، تهران، علمی و فرهنگی. (1388)، غزلیّات شمس تبریز، مقدّمه، گزینش و تفسیر محمّدرضا شفیعیکدکنی، تهران، سخن. ناتل خانلری، پرویز، (1380)، دستور زبان فارسی، ویرایش سوم، تهران، توس. نظامی گنجوی، ابومحمّد الیاس (1320)، مخزن الاسرار، تصحیح وحید دستگردی، تهران، ارمغان. واردی، زّین و نجمه داناییان (زمستان 1389)، «بررسی وجوه زیباشناسی غزلیّات شمس»، ادب و زبان، دورة جدید، ش ۲۸، پیاپی ۲۵، ۳۶۱-۳۸۲.
Jakobson, R (1960), “Style in Language”. Edited by Thomas A. Sebeok. Published Jointly by The Technology press of Massachusetts Institute of Technology and John Wiley & Sons, inc, New York. London. 350- 377. Martinet, A (1960), Elements de Linguistique General, Colin. Paris. Searl, John. R (1979), Indirect Speech Acts. Cambridge University Press. Cambridge Searl, John. R, and Daniel Vanderveken (1985) Foundations of Illocutionary Logic. Cambridge University Press. Cambridge. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 838 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,092 |