تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,497,977 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,799 |
جایگاه الهۀ مادر در فرهنگ مردم کردستان | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 4، دی 1397، صفحه 549-575 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2019.260839.1097 | ||
نویسندگان | ||
دیانا رستمی نژادان؛ منصور منصوری مقدم* | ||
دانشجوی دکتری مردمشناسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
حوزۀ فرهنگی کردستان سرزمین نخستین آیینها و نظامهای انتزاعی است که در نخستین طلیعههای خود با ویژگی زنانه و ارج مقام الهۀ مادر پیوند خورده است. جایگاه زن در کردستان دو وجه متناقض دارد؛ در ادبیات و نظام اجتماعی کنونی تا حدی شاهد نظام و ایدئولوژی مردسالار هستیم، اما زمانی که ریشههای آیینی و مذهبی فرهنگ کُرد را مطالعه میکنیم، با شواهد مربوط به نظام مادرسالاری و تقدس الهگان و بهتبع آن جایگاه معنوی و مقتدر زن مواجه میشویم. از ویژگیهای انواع آثار مادی و غیرمادی الهۀ مادر آن است که بهشدت وجه نمادین و انتزاعی دارد. این نمادها وجه ترکیبی دارند و در طول اعصار متحول شدهاند و امروز نیز بنمایههای اصلی ادبیات غنی و هنرهای سنتی کُردها را به خود اختصاص دادهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
آناهیتا؛ آیینها؛ الهۀ مادر؛ ایشتار؛ خانواده؛ کشاورزی؛ مار؛ هنر | ||
مراجع | ||
[1] ئوسکارمان (2006). تحفۀ مظفریه، پیشهکی و ساخکردنهوه هیمن موکریانی، ههولیر، ئاراس. [2] الیاده، میرچیا (1372). رسالهای در تاریخ ادیان، ترجمة جلال ستاری، تهران: سروش. [3] ایوبیان، عبیداله (1374). چریکۀ خهج و سیامند، تهران: فرجام. [4] بلک، جرمی، آنتونی گرین (1385). فرهنگنامۀ خدایان، دیوان و نمادهای بینالنهرین باستان، ترجمة پیمان متین، تهران: امیرکبیر. [5] پراپ، ولادیمیر (1386). ریختشناسی قصههای پریان، ترجمة فریدون بدرهایی، تهران: توس. [6] پورداود، ابراهیم (1386). یشتها (جلد اول)، تهران: اساطیر. [7] جزمی محمد، علیاصغر؛ شریفزاده و دیگران (1363). هنرهای بومی در صنایع دستی باختران، مرکز مردمشناسی وزارت فرهنگ و آموزش عالی. [8] فریزر، جرج (1383). شاخۀ زرین، ترجمة کاظم فیرزومند، تهران: آگاه. [8]حهسهنپوور ئهمیر، مقدمه در، ئهدهبیاتی زارکی موکریان (بهشی ژنان)، سهلاح پایانیانی، مهاباد: مولف، ص 7ـ50. [9] دادور، ابوالقاسم (1389). «موقعیت اجتماعی و فرهنگی زن در تمدن ایلام»، زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)، دورة اول، ش4، ص95ـ114. [10] رودنکو، مارگاریتا. م (1390). افسانههای کردی، ترجمة کریم کشاورز، تهران: جامی. [11] ریویر،کلود (1382). انسانشناسی سیاسی، ترجمة ناصر فکوهی، تهران: نی. [12] سسیل، اَردیشانه و سیسیل سسیله (1386). افسانههای کردان، ترجمة امیرحسین اکبری شالچی، تهران: نشر ثالث. [13] شوالیه ژان، آلن گربران (1387). فرهنگ نمادها، ج 5، ترجمة سودابه فضایلی، تهران: جیحون. [14] صفریان، کامل (1384). یادداشتهایی پیرامون مهرپرستی در کردستان، سنندج: پرتوبیان. [15] صفیزاده، صدیق (1378). تاریخ کرد و کردستان، تهران: آتیه. [16] قانع (1385). دیوانی قانع، تهران: پانیذ. [17] کوون، ژاک (1994). «تولد الوهیت، تولد کشاورزی، انقلاب نمادها در دورة نوسنگی»، ترجمة جلالالدین رفیعفر، نامة انسانشناسی، دورة اول، ش 2، ص 179ـ186. [18] مجیدزاده، یوسف (1371). تاریخ تمدن ایلام، تهران: نشر دانشگاهی. [19] معمار، فریدون (1362). «آیین طلب باران در غرب ایران (باختران، کردستان، تویسرکان)»، چیستا، ش20، ص 1135ـ1141. [20] منصوریمقدم، منصور و دیگران (1396). طرح مردمشناسی هورامان کردستان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان. [21] منصوریمقدم، منصور (1397). افسانهها، داستان و متلهای کردی، تهران: جامعهشناسان. [22] منصوریمقدم، منصور (1389). «مطالعة مردمشناختی عشایر استان ایلام»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. [23] مینورسکی، ویلادیمیر فئودروویچ (1379). کُرد، ترجمة حبیبالله تابانی، تهران: گستره. [24] نالهشکینه، سهرجهمی گورانیهکانی حهسهن زیرهک (1381). کوکردنهوه قادری ئهسهدینیا، سنه، دهزگای روشنبیری گوران. [25] نورانی، لهیلا و پایانیانی سهلاح (1393). فهرههنگی جل و بهرگ و خشل و خالی ژنانی موکریان، تهران: ناشر. [26] نوغانی، سمیه (1391). «بررسی نشانههای تصویری زن ریسنده متعلق به دوران ایلام جدید»، فصلنامۀ نگره، ش 23، پاییز، ص 31ـ43. [27] نیکتین، واسیلی (1377). کرد و کردستان، ترجمة محمد قاضی، تهران: کانون انتشاراتی درایت. [28] وان برونسن، مارتین (1384). «زنان در مقام رهبران سیاسی در تاریخ کرد»، ترجمة حمزه محمدی، زریبار، س 9، بهار و تابستان، ش 56 و 57. [29] وهفایی (1380). دیوانی وهفایی، لیکولینهوه موحهممهد عهلی قهرهداغی، سنندج: کردستان. [30] Asatrian, G., (2002). The Holy Brotherhood: The Yezidi Religious Institution of the"Brother" and the" Sister" of the" Next World". Iran & the Caucasus, p. 79-96. [31] Baring, A. and J. Cashford, (1991). The myth of the goddess: Evolution of an image. Penguin UK. [32] Braidwood, L.S. (1983). Prehistoric archeology along the Zagros flanks. Vol. 105. Oriental Inst Pubns Sales. [33] Braidwood, L.S., Prehistoric archeology along the Zagros flanks. Vol. 105. 1983: Oriental Inst Pubns Sales. [34] Cauvin, J. and T. Watkins (2002). The Birth of the Gods and the Origins of Agriculture: Cambridge University Press.- Bois, T. and M. Welland, 1966:The Kurds. Khayats. [35] Flannery, K.V. (2002). The origins of the village revisited: from nuclear to extended households. American antiquity, PP 417-433. [36] Gimbutas, M., (1974). The gods and goddesses of old Europe: 7000 to 3500 BC myths, legends and cult images. Vol. 4. Univ of California Press. [37] Guenon, R., Fundamental symbols: The universal language of sacred science. 1995: International Specialized Book Services. [38] Lang Andrew, (2011). Costom and Myth, Echo Liberary. [39] Langdon, S., (1914).Tammuz and Ishtar: A Monograph Upon Babylonian Religion and - Theology, Containing Extensive Extracts from the Tammuz Liturgies and All of the Arbela Oracles. Clarendon Press. [40] Kreyenbroek, P.G. and K. Jindī (20050. God and Sheikh Adi are perfect: sacred poems and religious narratives from the Yezidi tradition. Vol. 9. Otto Harrassowitz Verlag. [41] Oates, Joan. (1978). Religion and ritual in sixthmillennium BC Mesopotamia." World archaeology 10.2: PP 117-124.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,364 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,060 |