پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,765 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,200,163 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,948,041 |
رویکردی ساختی شناختی به پسوند «– گار» در زبان فارسی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 3، دوره 9، شماره 2، دی 1397، صفحه 45-66 اصل مقاله (725.12 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2018.69528 | ||
| نویسندگان | ||
| پارسا بامشادی1؛ نگار داوری اردکانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروۀ زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2دانشیار گروۀ زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| پسوند «- گار» یکی از پسوندهای اسم‌ساز و صفت‌ساز زبان فارسی است که بیشتر پژوهشگرانی که تا به امروز پیرامون آن مطالعه کرده‌اند آن را دارای معنای فاعلی دانسته‌اند. هدف از پژوهش پیش‌رو آن است که این پسوند را از دیدگاه دو نظریۀ ساختواژۀ ساختی و دستور شناختی مورد بررسی قرار داده و تبیینی ساخت‌بنیاد و شناختی از چگونگی شکل‌گیری واژه‌های ساخته‌شده با این پسوند ارائه دهد. این پژوهش از لحاظ تجربی (یعنی روش گردآوری داده‌ها) پیکره‌بنیاد و از لحاظ نظری (یعنی روش و چهارچوب تحلیل) مبتنی بر رویکرد شناختی و ساخت‌بنیاد است. داده‌های پژوهش 29 واژۀ مشتق ساخته‌شده با پسوند «- گار» را دربرمی‌گیرد که از پیکرۀ ساختواژی خود نگارندگان (شامل بیش از ده هزار واژۀ مشتق و مرکب فارسی) و فرهنگ زانسو (کشانی، 1372) استخراج شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پسوند «- گار» دارای شش زیرطرحوارۀ ساختی است و در این زیرطرحواره‌ها قلمروهای شناختی کنشگری، جهت و رابطه را بیان می‌کند. این یافته‌ها همچنین بیانگر آن است که دو فرایند شناختی «بریافت» و «مقوله‌بندی» دارای نقش تعیین‌کننده در شکل‌گیری زیرطرحواره‌های پسوند «- گار» و مقولۀ معنایی این پسوند هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پسوند «- گار»؛ صرف ساختی؛ صرف شناختی؛ دستور شناختی؛ رویکرد ساخت‌بنیاد؛ پسوند اشتقاقی؛ وندافزایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Constructional Cognitive Approach to the Persian Suffix ‘-gɑr’ | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Parsa Bamshadi1؛ Negar Davari Ardakani2 | ||
| 1Ph.D. Candidate, Department of Linguistics, Shahid Beheshti University | ||
| 2Associate Professor, Department of Linguistics, Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| The suffix ‘-gɑr’ is a nominal and adjectival suffix in Persian which is believed by most researchers to express the subjective (agentive) meaning. The purpose of the present research is to explore this suffix within the framework of two theories of Construction Morphology and Cognitive Grammar in order to provide a cognitive and constructional account of the formation of words with this suffix. Empirically, the paper adopts a corpus-based method and theoretically, it adopts a cognitive and constructional approach. The data include a corpus of 29 derivational words having the suffix ‘-gɑr’ extracted from the authors’ own morphological corpus (including more than 10000 complex words) and Farhang-e Zansoo (Reverse Dictionary, Keshani 1993). The results of the research reveal that the suffix ‘-gɑr’ can appear in six different constructional subschemas to express the cognitive domains of agenthood, voice and relation. The results also show that the two cognitive process of construal and categorization have crucial roles in the formation of these constructional subschemas and the semantic category of the suffix ‘-gɑr’. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| persian suffix ‘-gɑr’, ponstruction morphology, cognitive morphology, cognitive grammar, construction-based approach, derivative suffix, affixation | ||
| مراجع | ||
|
ابوالقاسمی، محسن (1392). دستور تاریخی زبان فارسی، چاپ نهم، تهران، سمت. بامشادی، پارسا و شادی انصاریان (1394). «تبیین ساختارهای ناپایگانی زبان فارسی در چهارچوب نظریۀ ساختواژۀ ساختمحور»، مجموعه مقالات سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهشهای کاربردی در مطالعات زبان، دانشگاه تهران، انتشار به‌صورت لوح فشرده. بامشادی، پارسا و شادی انصاریان (1395). «بررسی پسوند «گر» فارسی در چارچوب ساختواژۀ شناختی»، مجموعه مقالات چهارمین همایش ملی صرف (به کوشش ش. مدرس خیابانی و ف. قطره)، تهران، نشر نویسۀ پارسی، 55-35. بامشادی، پارسا و فریبا قطره (1396). «چندمعنایی پسوند «- ی» فارسی: کندوکاوی در چارچوب ساختواژۀ ساختی»، جستارهای زبانی، دوره 8، شماره 7 (پیاپی 42)، صص 289-265. بامشادی، پارسا و نگار داوری اردکانی (1397). «رویکردی ساختی- شناختی به پسوند «- ار» در زبان فارسی». جستارهای زبانی، انتشار آنلاین. رفیعی، عادل و سارا ترابی (1393). «وراثت و انگیختگی رابطه صورت و معنی در واژگان: نمونه‌هایی از واژه‌سازی زبان فارسی»، علم زبان، دورۀ 2، شمارۀ 3، 64-49. سامعی، حسین و ملیحه تفسیری (1393). الگوهای ساخت واژه در زبان فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی. صادقی، علی‌اشرف (1372). «شیوه‌ها و امکانات واژه‌سازی در زبان فارسی معاصر 9»، نشر دانش، شمارۀ 75، 163-157. صمصامی، محمد (1346). پیشوندها و پسوندهای زبان فارسی، اصفهان، نشر مشعل. کربلایی‌صادق، مهناز و ارسلان گلفام (1395). «نگاهی بر واژه‌های مرکب و مشتق مکان‌ساز در فارسی: رویکرد صرف شناختی»، جستارهای زبانی، شمارۀ 31، 127-107. کشانی، خسرو (1371). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز، تهران، نشر دانشگاهی. کشانی، خسرو (1372). فرهنگ فارسی زانسو، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. کلباسی، ایران (1391). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، چاپ پنجم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. فرشیدورد، خسرو (1386). فرهنگ پیشوندها و پسوندهای زبان فارسی، تهران، انتشارات زوار. محمودی بختیاری، بهروز و فائقه شاه‌حسینی (1394). «طرحواره‌های تداعی‌شدة تکواژ «کار» به‌عنوان مقوله‌ای چندمعنا، مطالعه‌ای در صرف شناختی»، زبان و زبان‌شناسی، دورۀ 11، شمارۀ 21، ص 132-117. Booij, G. 2010. Construction morphology. Oxford: Oxford University Press. Booij, G. 2015. “Word-formation in construction grammar”. In P.O. Müller, I. Ohnheiser, S. Olsen & F. Rainer (eds.), Word-Formation: An International Handbook of the Languages of Europe, Vol. 1 (pp. 188-202). Berlin/Boston: De Gruyter Mouton. Golfama, A. and M. Karbalaei Sadegh. 2014. “The Investigation of Instrumental Compounds in Persian: A Cognitive Morphology Approach”. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 136: 164 – 168. Hamawand, Z. 2011. Morphology in English: Word Formation in Cognitive Grammar. London/New York: Continuum. Langacker, R. W. 2008. Cognitive Grammar: A Basic Introduction. Oxford: Oxford University Press. Langacker, R. W. 2013. Essentials of Cognitive Grammar. Oxford: Oxford University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,192 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 7,945 |
||