تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,115,030 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,913 |
تحلیل فضایی فرم شهر بابل براساس تراکم ساختمانی | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 2، دوره 6، شماره 2، تیر 1397، صفحه 215-235 اصل مقاله (1.25 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2018.206995.530 | ||
نویسندگان | ||
عامر نیک پور* 1؛ فاطره رزقی2؛ مصطفی صفایی رینه3 | ||
1استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران | ||
3دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
تراکم ساختمانی بهمنزلة نسبت سطح زیربنای ساختمان (در تمام طبقات) به مساحت قطعة زمین مسکونی، موضوع مهمی در برنامهریزی شهری و مدیریت زمین است. امروزه بهدلیل کمبود منابع و برای کاهش هزینههای توسعة شهری، همچنین ارائة خدمات مطلوبتر و اقتصادیتر، به متراکمشدن جمعیت و بهتبع آن افزایش تراکم ساختمانی توجه بیشتری شده است. هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، بررسی تحلیل فضایی فرم شهر بابل براساس تراکم ساختمانی است. براساس نتایج، توزیع الگوی تراکم در سطح شهر یکنواخت نیست و بهصورت هستههایی مشخص در بخشهای مختلفی از شهر قرار دارد؛ بهگونهای که تراکم ساختمانی در مناطق 2، 3 و 6 بیشتر، و در مناطق 4، 11 و 22 کمتر است. مطابق تحلیل رگرسیون وزنی رابطة تراکم جمعیت با تراکم ساختمانی، تراکم جمعیت در مناطق 5، 15، 17 و 18 همبستگی بالایی با تراکم ساختمانی دارد. شاخص موران برای تراکم ساختمانی 455/0، و برای تراکم جمعیت 536/0 بهدست آمد که نشاندهندة الگوی خوشهای در شهر بابل است. براساس تحلیل لکههای داغ، تراکم مناطق 2، 3، 5، 6، 14 و 16 (مناطق جدید شهر) از سایر مناطق شهر بیشتر است. تحلیل همبستگی نشاندهندة رابطهای معکوس میان فاصله از مرکز شهر و انواع تراکم است؛ بهنوعی که ضریب همبستگی فاصله از مرکز با تراکم ساختمانی 495/0-، با تراکم مسکونی 292/0- و با تراکم جمعیتی 328/0- است. همچنین در کل محلهها رابطة میان تراکم ساختمانی و تراکم مسکونی مستقیم است، اما تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی رابطهای غیرمستقیم دارند. براساس نمودار نیمرخ تراکمی، اوج تراکم ساختمانی در فاصلة 1800 متر، و اوج تراکم جمعیتی در فاصلة 2600 متر از مرکز شهر است. با بررسی روند تغییرات تراکمی در مناطق بیستودوگانة شهر بابل مشخص شد تراکم ساختمانی و جمعیتی روند متفاوتی درپیش گرفتهاند؛ تا آنجا که همسونبودن آنها، تعادل را در ساختار فضایی شهر از بین برده است. | ||
کلیدواژهها | ||
بابل؛ تراکم ساختمانی؛ فرم شهری؛ فشردهسازی | ||
مراجع | ||
الهی، آوید، 1382، ارزیابی اثرات کالبدی-فضایی افزایش تراکم ساختمانی بر محیط شهری (موردپژوهی: الهیة تهران)، پایاننامة کارشناسی ارشد دانشگاه تهران. رهنما، محمدرحیم و غلامرضا عباسزاده، 1385، «مطالعة تطبیقی سنجش درجهای پراکنش/ فشردگی در کلانشهرهای سیدنی و مشهد»، جغرافیا و توسعة ناحیهای، شمارة 6، صص 101-128. سیفالدینی، فرانک، 1388، فرهنگ واژگان برنامهریزی شهری و منطقهای، نشر آییژ، تهران. شیخی، حجت و همکاران، 1393، «تحلیل و تعیین فرم کالبدی شهر اصفهان با استفاده از مدل گری و موران»،پژوهش و برنامهریزی شهری، دورة سوم، شمارة 9، صص 119-136. عزیزی، محمدمهدی، 1392، نقش و وضعیت تراکم ساختمانی در توسعة شهری، اولین کنفرانس عمران و توسعة شهری، تهران. ــــــــــــــــــ ، 1393، تراکم در شهرسازی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. قربانی، رسول، 1384، «تحلیل پراکنش تراکمهای جمعیتی شهر تبریز با استفاده از روش حوزهبندی آماری»، پژوهشهای جغرافیایی، شمارة 54، صص 123-136. نجاتطلبی، جمالالدین، 1381، ارائة یک روش جهت تعیین تراکم مسکن شهرها، پایاننامة کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکدة هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. Anderson, W. P., Kanargolou, P. S., and Miller, E. J., 1996, Urban form, Energy and the Environment: A Review of Issues, Evidence and Policy, Urban Studies, Vol. 33, No. 1, PP. 7-35. Bertaud, A., and Malpezzi, S., 1999, The Spatial Distribution of Population in 35 World Cities: The Role of Markets, Planning and Topography, Center of Urban Land Economics Research. Carl, P., 2000, Urban Density and Block Metabolism, in Architecture, City, Environment, Proceedings of PLEA, 2000, Ed, Steemers Koen and Simos Yannas, 343-347, London: James and James. Cervero, R., and Kockelman K., 1997, Travel Demand and the 3Ds: Density, Diversity, and Design, Transportation Research D, Vol. 2, No. 3, PP. 199-219. Clark., M., Paul, B., and Peter R., 1993, A Sustainable Economy, in Planning for A Sustainable Environment, Ed, Andrew Blowers, London: Earthscan. Department for Communities and Local Government (DCLG), 2006, Planning Policy Statement: 3 Housing, the Stationary Office, London. Department of the Environment, Transport and the Regions (DETR), 2000, Our Towns and Cities: The Future- Delivering and Urban Renaissance, Cm 4911 Urban White Paper, HMSO, London. Environment European Commission, Brussels. Ewing, R., 1997, Is Los Angeles-Style Sprawl Desirable, Journal of the American Planning Association, Vol. 63, No. 1, PP. 107-126. Glaster, G. et al, 2001, Wrestling Sprawl to the Ground: Defining and Measuring an Elusive Concept, Housing Policy Debate, Vol. 12, No. 4, PP. 681-716. Gordon, P., and Harry, W. R., 1997, Are Compact Cities a Desirable, PP. 95-105. Handy, S., 1996, Methodologies for Exploring the Link between Urban Form and Travel Behavior, Transportation Research- D, Vol. 1, No. 2, PP. 151-165. Ingram Greory, K., 1998, Pattern of Metropolitan Development: What Have We Learned, Urban Studies, Vol. 35, No. 7, PP. 1019-1035. Jenks, M., Burton, E., and Wiliams, K., (Eds)., 1996, The Compact City: A Sustainable Urban Form,E and FN Spon, London. Jenks, M., and Dempsey, N., Eds., 2005, Future and Design for Sustainable Cities, Architectural Press, Oxford. Llewelyn- Davvies, 1997,Sustainable Residential Quality: New Approaches to Urban Living, Report for the GOL, DETR and LPAC, LPAC, London. Lynch, K., 1995, A Theory of Good City Form, Translated by Seyed Hossain Bahraini, University of Tehran Publications (In Persian). Newman., P. W., and Kenwortuy, J. R., 1989, Gasoline Consumption and Cities, Journal of the American Planning Association, Vol. 55, No. 1, PP. 24-37. Richardson, H., and Bae, G. H., 2000, Compact Citiesi Developing Countries: Assessment and Implication Com Pact Cities, London Spon Press. Sivam, A., and Karuppannan, S., 2009, Density Design and Sustainable Residential Development, Presented at the European Network for Housing Research Conference, 28 June to 1 July, Prague, Czech Republic. Towers, G., 2006, An Introduction to Urban Housing Design: At Home in the City, Elsevier. Transportation Research Board of the National Academ, 1996, Transit and Urban Form, Report, Vol, 2, Washington, DC: National Academy Press. Tsai, Y. h., 2005, Quantifying Urban Form: Compactness Versus Sprawl, Urban Studies, Vol. 42, No. 1, PP. 141-161. Williams, K., Burton, E., and Jenks, M., 2000, Achieving Sustainable Urban Form, E and FN Spon, London. Askari, A. et al, 2005, Urban Transportation and Percentile Fluctuations Of Building Density, Traffic News: No. 13. (In Persian) Azizi, M. M., 2013, The Role and Status of Building Density in Urban Development, Proceedings of the First Seminar on Construction in Tehran. (In Persian) ـــــــــــــ , 2014, Density in Urban Planning, University of Tehran. Commission the European Communities (CEC), 1990,Green Paper on The Urban Environment European Commission,Brussele. Elahi, A., 2013, Physical-Spatial Impacts of Increased Building Density on Urban Environment, Urban Planning Master's Thesis, Faculty of Fine Arts, University of Tehran. (In Persian) Ghorbani, R., 2005, Analysis of the Distribution of Population Density in Tabriz City Using Statistical Zoning Techniques, Geographical Research, Vol. 4, No. 54, PP. 123-136. (In Persian) NejatTalab, J. A., 2002, Provide a Method to Determine the Density of Urban Housing, Urban Planning Master's Thesis, Faculty of Fine Arts, University of Tehran. Rahnama, M. R., and Abbaszadeh, R., 2004, A Comparative Study of Measuring the Density Distribution in two Metropolitans of Sydney and Mashhad, Journal of Geography and Regional Development, Vol. 6, No. 6, PP. 101-128. (In Persian) Saifoddini, F., 2009, Urban and Regional Planning Terminology, Abij Publications. (In Persian) Sheikhi, H. et al, 2011, Analyze and Determine Physical Form of Isfahan Using Grey and Moran Model, Journal of Research and Urban Planning, Vol. 3, No. 9, PP. 119-136. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 861 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,073 |