سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,036
تعداد مشاهده مقاله125,504,292
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,768,403
فتاحی, سجاد, شارع‌پور, محمود, فاضلی, محمد. (1397). اجزا و نیروهای مولد پایداری و ناپایداری در محلۀ تاریخی «عودلاجان». , 7(3), 599-626. doi: 10.22059/jisr.2018.202950.337
سجاد فتاحی; محمود شارع‌پور; محمد فاضلی. "اجزا و نیروهای مولد پایداری و ناپایداری در محلۀ تاریخی «عودلاجان»". , 7, 3, 1397, 599-626. doi: 10.22059/jisr.2018.202950.337
فتاحی, سجاد, شارع‌پور, محمود, فاضلی, محمد. (1397). 'اجزا و نیروهای مولد پایداری و ناپایداری در محلۀ تاریخی «عودلاجان»', , 7(3), pp. 599-626. doi: 10.22059/jisr.2018.202950.337
فتاحی, سجاد, شارع‌پور, محمود, فاضلی, محمد. اجزا و نیروهای مولد پایداری و ناپایداری در محلۀ تاریخی «عودلاجان». , 1397; 7(3): 599-626. doi: 10.22059/jisr.2018.202950.337

اجزا و نیروهای مولد پایداری و ناپایداری در محلۀ تاریخی «عودلاجان»

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 9، دوره 7، شماره 3، مهر 1397، صفحه 599-626    اصل مقاله (993.77 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2018.202950.337
نویسندگان
سجاد فتاحی* 1؛ محمود شارع‌پور2؛ محمد فاضلی3
1دکتری جامعه‌شناسی، تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری
2استاد جامعه‌شناسی دانشگاه مازندران
3استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
محله‌های تاریخی شهری یکی از سرمایه‌های مهم به‌جامانده از قرون گذشته در ایران هستند که امروزه بنابر دلایل گوناگون دچار فرسایش و افول کارکردی شده‌اند. یکی از مهم‌ترین این محله‌ها در پایتخت ایران، محلۀ «عودلاجان» است. با توجه به اینکه این محله سیستمی پیچیده دارد، برای حفظ و احیای آن پاسخ به دو پرسش کلیدی ضروری است. نخست اینکه چه عواملی در بستری تاریخی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند تا وضعیت ناپایدار کنونی در محلۀ عودلاجان شکل بگیرد؟ همچنین در شرایط کنونی، این محله از چه اجزایی تشکیل شده است و هریک از این اجزا چه نقشی در افزایش پایداری یا ناپایداری این محله دارند؟ در مطالعۀ حاضر، برای پاسخگویی به این دو پرسش از روش‌هایی مانند مطالعۀ اسنادی، مصاحبه و مشاهدۀ میدانی استفاده شد. نتیجه اینکه مهم‌ترین عوامل مؤثر بر پیدایش شرایط کنونی در محله در مقاطع تاریخی مختلف عبارت است از: تضعیف سیستم تولیدی و اقتصادی کشور به‌واسطۀ ناتوانی در رقابت با سیستم‌های نوین، کاهش وابستگی پایتخت به سایر شهرها و روستاهای کشور، تقویت سازوکار جلب جمعیت به تهران درحدود 150 سال گذشته و برهم‌خوردن رابطۀ ارگانیک بازار تهران با محلۀ عودلاجان. افزون‌براین، می‌توان مهم‌ترین اجزای کنونی محله را از نظر اثرگذاری بر پایداری یا ناپایداری آن به چهار دستۀ کلی تقسیم کرد که در متن مقاله به آن‌ها اشاره شده است. به‌نظر می‌رسد در حال حاضر، هدف برآیند حاصل از نیروهای آن‌ها افزایش ناپایداری در محله است. باید توجه داشت که در صورت ادامۀ روند کنونی، بقا و ماندگاری عودلاجان با چالش‌های جدی مواجه شده است که این مسئله سبب می‌شود ایران یکی دیگر از سرمایه‌های ارزشمند تاریخی خود را برای همیشه از دست بدهد.
کلیدواژه‌ها
پایداری؛ سیستم؛ عودلاجان؛ ناپایداری؛ محله‌های تاریخی شهری
مراجع
  • اشرف، احمد (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران: دورۀ قاجاریه، تهران: انتشارات زمینه.
  • باختری، هوشنگ (1345)، از تهران چه می‌دانیم؟ تهران: انتشارات صائب.
  • باوند (1393)، گزارش فعالیت‌های مهرماه دفتر خدمات نوسازی محلۀ عودلاجان، بی‌جا.
  • باوند (1393 ب)، گزارش فعالیت‌های شهریورماه دفتر خدمات نوسازی محلۀ عودلاجان، بی‌جا.
  • تکمیل همایون، ناصر (1393)، اودلاجان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • تیز دل، استیشن؛ اک، تنر و هیث، تیم ( ۱۳۸۸)، احیای محله‌های تاریخی شهرها، ترجمۀ سمانه ساریخانی، شیراز: نوید شیراز .
  • حبیبی، محسن (1387)، از شار تا شهر، تهران: دانشگاه تهران.
  • حناچی، پیروز و همکاران (1386)، بررسی تطبیقی مرمت شهری در ایران و جهان (با نگاه ویژه به بافت تاریخی شهر یزد)، تهران: انتشارات سبحان نور.
  • خانی، علی؛ کریمی، میترا و عاشوری، علی (1387)، رویکرد مداخله در عودلاجان، یک محلۀ تاریخی در تهران، نخستین همایش بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسودۀ شهری.
  • داودپور، زهره (1388)، تعادل‌بخشی شهر تهران، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری، دفتر معماری و طراحی شهری.
  • رحمانی فضلی، عبدالرضا و حافظ‌نیا، محمدرضا (1367)، «بررسی تحولات اکولوژیکی و زندگی در بخش مرکزی شهر تهران»، تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 8: 58-76.
  • سلطان‌زاده، حسین (1362)، روند شکل‌گیری شهر و مراکز مذهبی در ایران، تهران: انتشارات آگاه.
  • شهبازی، داریوش (بی‌تا)، محله‌های تهران، http://www.darioush-shahbazi.com
  • شهیدی مازندرانی، حسین (1383)، سرگذشت تهران، تهران: راه مانا و دنیا.
  • شیرازیان، رضا (1391) راهنمای نقشه‌های تاریخی تهران، تهران: دستان.
  • شیعه، اسماعیل و همکاران (1392)، «بررسی و تبیین مفهوم محلۀ سالم در محلات سنتی ایران (مطالعۀ موردی: محلۀ امام‌زاده یحیی تهران)»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شمارۀ 17: 1-20.
  • عدل، شهریار و اورکاد، برنار (1375)، تهران پایتخت دویست‌ساله، ترجمۀ ابوالحسن سروقد و همکاران، تهران: سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران، انجمن ایران‌شناسی فرانسه.
  • علیزاده، توحید (1394)، مطالعات اجتماعی مجتمع آموزشی ویژه، بی‌جا.
  • عمرانی، مرتضی و منوچهری، محمدرضا (1388)، «ساماندهی و بهسازی گذر مروی»، هفت شهر، شمارۀ 27 و 28: 58-63.
  • فدایی‌نژاد، سمیه و کرم‌پور، کتایون ( 1385)، «تحلیل اثر تغییرات کالبدی عناصر شاخص محله بر بافت عودلاجان (از دورۀ قاجار تا به امروز)»، نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 28: 65-74.
  • فدایی‌نژاد، سمیه (1386)، «بهسازی، نوسازی و بازسازی در گذر مروی»، نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 32: 61-71.
  • فلامکی، محمدمنصور (1365)، باز زنده‌سازی بناها و شهرهای تاریخی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • کمیتۀ هماهنگی، برنامه‌ریزی و طراحی بافت قدیم تهران (1358)، طرح بازسازی محله‌های فرسودۀ تهران.
  • مختاری، اسکندر ( 1367)، «سیر تحولات سیمای شهری در میدان جلوخان شمس‌العماره»، اثر، شمارۀ 25 : 99-151.
    • Bertuglia, C., Sergio and Vaio, F. (2005), Nonlinearity, Chaos, and Complexity, NewYork: Oxford University Press.
    • Boccara, N. (2010), Modeling Complex Systems, NewYork: Springer.
    • Doost Hosseini, M., and Rahimi, M. (2014), “The Role of Urban Landscape Planning in Neighborhood Physical Reconstruction (Case Study: District 4 Area 11)” Current World Environment, Vol 9, No 2: 361-370. (in Persian)
    • Louhmann, N. (1995), Social Systems, California: Stanford University.
    • Turner, Jonathan H. (2001), Systems Theory, Handbook of Sociological Theory, NewYork: Springer.
    • ___________ (2003), The Structure Of Sociological Theory, NewYork: Thomson
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 566
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 481





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب