تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,509,123 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,357 |
گفتمان فکری روزنامة اختر دربارة وضعیت منحط و عقبماندۀ ایران و جهان اسلام | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره 2، دی 1396، صفحه 33-48 اصل مقاله (392.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2018.68282 | ||
نویسندگان | ||
داریوش رحمانیان1؛ افسانه روشن2 | ||
1دانشیار تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
انحطاط و راه برونرفت ایران و اسلام از آن یکی از موضوعات مهم مطرحشده در مطبوعات دوران قاجار، از جمله روزنامۀ اختر، است. پرسش این مقاله این است که شیوههای گفتمانی که نویسندگان اختر در دو سال نخست انتشار برای بازنمایی ایدئولوژی فکریشان دربارة علل عقـبمـاندگی ایران و راههای برونرفت از آن به کار میبردند، چگونه بوده است؟ بر اساس یافتههای این تحقیق، گفتمان اختر بر حول محور انسان و بازتعریف الهیات اسلامی از مفهوم انسانیت و رسالت آن در آفرینش میگردیده است. انسان بازنماییشده در اختر مکلف است با آگاهی از این هدف والای آفرینش و زندگی بهعنوان یک مسئولیت تاریخی، نوع خود را از انحطاط نجات دهد. انسان در گفتمان اختر در دوگانة واقعی و وحشی هویتبخشی و بازشناسی میشود. علیرغم تبارسازی الهیاتی برای این تعریف از انسان در اختر، ویژگیهایی برشمرده برای انسان واقعی همان ویژگیهای انسان غربی است. اختر برای برونرفت انسان شرقی از انحطاط، انسانِ اشرف مخلوقات را برای پاسداشت شأنش به کنشگری فردی و اجتماعی بهمنظور دستیابی به ترقی و پیشرفت دعوت میکند که این نیز الگویی غربی است. در این گفتمان اختر بُعد تازهای به عبودیت انسانی میدهد و آن شکرگزاری انسان واقعی در بعد عملی، یعنی تلاش در جهت برونرفت از انحطاط و عقبماندگی با الگوپذیری از انسان غربی، است. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ ایران؛ دورۀ قاجار؛ روزنامة اختر؛ انسان گرایی اسلامی؛ تحلیل گفتمان | ||
مراجع | ||
اختر، 1292-1314ق، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، چ اول، 1378، ج 1. براون، ادوارد، 1386، تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران در دوره مشروطیت، ترجمة محمد عباسی، تهران، علم، ج 2. رحمانیان، داریوش، 1382، تاریخ علتشناسی انحطاط و عقبماندگی ایرانیان و مسلمین (از آغاز دورة قاجار تا پایان دوره پهلوی)، تبریز، مؤسسة تحقیقاتی علوم اسلامی-انسانی. سلطانی، سید علیاصغر،1387، قدرت، گفتمان و زبان (سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران). تهران، نی. صدر هاشمى، محمد، 1363، تاریخ جراید و مجلات ایران، اصفهان، کمال، ج 1. قانون، 1307ق، به کوشش هما ناطق، تهران، امیرکبیر، 2535. کسروی، احمد، 1383، تاریخ مشروطه، تهران، امیرکبیر (چاپ بیستم). یورگنسن و فیلیپس، 1389، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، تهران، نی. Reisigl, M., R. Wodak, 2005, Discourse and discrimination: Rhetorics of racism and anti-Semitism, Routledge. Wodak, R., 2006, “The discourse-historical approach”. In Wodak, R. and M. Meyer (eds.), Methods of critical discourse analysis, London, Sage. Wodak, R., M. Meyer (Eds.), 2006, Methods of critical discourse studies, London, Sage. Žagar, I., 2010, Topoi in critical discourse analysis, Lodz Papers in Pragmatics, 6 (1). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 609 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 382 |