تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,102,179 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,208,687 |
خوانش جامعهشناختی مضامین کاشیهای تکیة معاونالملک | ||
جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
مقاله 6، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، اسفند 1396، صفحه 213-252 اصل مقاله (1.31 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2018.252082.665596 | ||
نویسنده | ||
نسترن نوروزی* | ||
پژوهش هنر.دانشکده هنر.دانشگاه الزهرا.تهران.ایران | ||
چکیده | ||
چکیده اثر هنری اغلب محصول شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، دینی و فرهنگی جامعة عصر خویش است، بر این اساس ارتباط اثر هنری با جامعه و بستر شکلگیری خویش از مباحث مطالعة آثار هنری بهویژه در روشها و رویکردهای جامعهشناختی چون رویکرد بازتاب است. بنابر این رویکرد، اثر هنری همواره چیزی دربارة جامعه میگوید. مطالعة آثار هنری دورة قاجار نیز بنا به تحولات گسترده در حوزههای مختلف و ارتباط مؤثر با آفرینشهای هنری آن واجد این ویژگی است. از آثار شاخص اواخر قاجار، تکیة معاونالملک است که تنوع کاشیها و نقاشیهای آن شایان توجه است. هدف این پژوهش تأکید بر ارتباط زمینه و بستر اجتماعی با شکلگیری اثر هنری با تکیه بر مضامین کاشیهای تکیة معاونالملک است و به این پرسشها پاسخ میدهد که چه عواملی در شکلگیری این مضامین نقش داشتهاند؟ و چگونه در کاشینگارهها بازنمود یافتهاند؟ این پژوهش از نوع بنیادی_ توسعهای و روش توصیفی- تحلیلی است و با تکیه بر رویکرد بازتاب انجام گرفته است. در بیان نتایج آن میتوان گفت اغلب مضامین تصویرشده بر کاشیهای تکیة معاونالملک، در پی تحولات دورة قاجار و فرآیند مدرن شدن، ارتباط گسترده با اروپا، ورود فناوری های جدید و شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه شکل گرفتهاند و از اینرو، بازتابی از شرایط جامعة عصر خویش هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: خوانشجامعهشناختی؛ رویکرد بازتاب؛ دورة قاجار؛ نقاشی؛ تکیة معاونالملک | ||
مراجع | ||
آژند، یعقوب (1385)، دیوارنگاری در دوره قاجار، هنرهای تجسمی، شمارة 25، صص41-34. اباذری، یوسفعلی و قلیپور، سیاوش (1391)، فضای اجتماعی شهر کرمانشاه در دورة قاجار، پژوهشهای انسانشناسی ایران، دورة 2، شمارة 1، صص 37-9. احمدی، بهرام (1392)، تأثیر عکاسی بر هنر نقاشی در دوران قاجار،کتاب ماه هنر، شمارة 182، صص 26-22. اخوییان، مهدی (1392)، علل اجتماعی گسترش و انحطاط دیوارنگارههای عاشورایی در اواخر دورة قاجار، فصلنامة هنرعلم و فرهنگ، شمارة 1، صص 54-43. اسکارچیا، جیان روبرتو (1376)، هنر صفوی، زند و قاجار (از مجموعة تاریخ هنر ایران)، ترجمة یعقوب آژند، تهران: مولی. اسکندرنژاد، غزل و خاکی، محمدرضا (1394)، تأثیر عوامل اجتماعی- تاریخی ایران عصر قاجار در شکوفایی تعزیة عهد ناصری، دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تطبیقی هنر، سال پنجم، شمارة دهم، صص 119-109. افشار مهاجر، کامران (1384)، هنرمند ایرانی و مدرنیسم، تهران: دانشگاه هنر. الکساندر، ویکتوریا (1390)، جامعهشناسی هنرها: شرحی بر اشکال زیبا و مردمپسند هنر، ترجمة اعظم راودراد، تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثارهنری، متن، انتشارات جامعهشناسان. الکساندر، ویکتوریا (1384)، جامعهشناسی هنر:شکلگیری هنر در جامعه، ترجمة پریسا شبانی، نشریة تخصصی بیناب، شمارة 8، صص117-95. اوبن، اوژن (1362)، ایران امروز1907-1906 ایران و بینالنهرین، ترجمة علیاصغر سعیدی، تهران: زوار. باستید، رژه (1374)، هنر و جامعه، ترجمة غفار حسینی، تهران: انتشارات توس. بمانیان، محمدرضا و مؤمنی، کوروش و سلطانزاده، حسین (1390)، بررسی نوآوری و تحولات تزئینات و نقوش کاشیکاری مسجد-مدرسههای دورة قاجار، فصلنامة نگره، شمارة 18، صص47-35. بیضایی، بهرام (1387)، نمایش در ایران، تهران: روشنگران و مطالعات زنان. بیگدلو، رضا (1380)، باستانگرایی در تاریخ معاصر ایران، تهران: نشرمرکز. پرویزی، اکبر(1384)، نگارههای تکیة معاونالملک کرمانشاه، فصلنامة نگره، شمارة 1، صص86-70. پورمند، حسنعلی و داوری، روشنک (1390)، تصویرشاهانه و بازنمایی قدرت در قاجاریه (مطالعة تطبیقی هنر دورة فتحعلیشاه و ناصرالدینشاه در گفتمان قدرت)، نشریة مطالعات تطبیقی هنر، سال دوم، شمارة چهارم، صص105-93. ترکاشوند، نازبانو (1388)، اثر هنری و رویکرد بازتاب در جامعهشناسی هنر (مطالعة موردی: نگاره بهرام گور در قصر هفت گنبد،813ه.ق)، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی(هنرهای زیبا)، شمارة4، صص32-25. چیتسازیان، امیرحسین و رحیمی، محمد (1391)، تأثیر سیاست بر پیکرهنگاری دورة قاجار، مجلة مطالعات ایرانی، سال یازدهم، شمارة بیست ویکم، صص89-69. حاجیعلیلو، سولماز (1384)، بررسی اثرپذیری و موارد الگوبرداری از ایران پیش از اسلام در عصر قاجار با تکیه بر نقشبرجستههای قاجاری، نامة انسانشناسی، سال چهارم، شمارة 8، صص59-30. حسینیراد، عبدالمجید و خانسالار، زهرا (1384)، بررسی کتابهای چاپسنگی مصور دورة قاجار، نشریة هنرهای زیبا، شماره 23، صص86-77. حسینیراد، عبدالمجید و عزیززادگان، محبوبه (1390)، تأثیر تعزیه بر دیوارنگارههای مذهبی دورة قاجار، پژوهشنامه هنرهای دیداری، شمارة اول، صص44-31. خلج، منصور (1364)، تاریخچة نمایش در باختران، تهران: نشرمؤلف. -ذکاء، یحیی (1376)، تاریخ عکاسی: عکاسان پیشگام در ایران، سیر تحول عکاسی در دوران قاجاریه، تهران: انتشارات علمی فرهنگی. رامین، علی (1387)، مبانی جامعهشناسی هنر، تهران: نشر نی. راودراد، اعظم (1390)، رویکرد جامعهشناسانه به هنر اسلامی، جستارهایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه مقالات و درس گفتارها)، به اهتمام هادی ربیعی، تهران: مؤسسة تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن. رحمانیان، داریوش و حاتمی، زهرا (1391)، سحر و جادو، طلسم و تعویذ و دنیای زنان در عصر قاجار، جستارهای تاریخی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شمارة دوم، صص44-27. سیف، هادی (1392)، نقاشی روی کاشی، تهران: انتشارات سروش. شهیدی، عنایتالله (1380)، پژوهشی در تعزیه و تعزیهخوانی از آغاز تا پایان دورة قاجار در تهران، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی با همکاری کمیسیون ملی یونسکو در ایران. -شیرازی، ماهمنیر و دادور، ابوالقاسم و کاتب، فاطمه و حسینی، مریم(1394)، بررسی نسخة مصورنامة خسروان و تأثیر آن در هنر دورة قاجار، فصلنامة نگره، شمارة 33، صص77-60. صافی، قاسم (1368)، کارتپستالهای تاریخی ایران، تهران: مؤسسه فرهنگی گسترش نور. علایی، علی و لرستانی، فهیمه (1389)، تکیة معاونالملک، نشریة معماری، شمارة10، صص30-4. علیزاده، محمدعلی و طرفداری، علیمحمد (1389)، تبارشناسی مبانی هویت ملی در تاریخنگاری ملیگرایانة دوران قاجار و مشروطه، فصلنامة مطالعات سیاسی، سال دوم، شمارة 7، صص173-161. علیمحمدی اردکانی، جواد (1391)، همگامی ادبیات و نقاشی قاجار،تهران: یساولی. فاضلی، نعمتالله (1374)، درآمدی بر جامعهشناسی هنر و ادبیات، فصلنامة علوم اجتماعی، شمارة 8 و 7، صص134-107. فلور، ویلم و چلکووسکی، پیتر و اختیار، مریم (1381)، نقاشی و نقاشان دورة قاجاریه، ترجمة یعقوب آژند، تهران: انتشارات ایل شاهسون. کلهر، محمد (1386)، بررسی موانع رشد شهرنشینی در کرمانشاه (با تکیه بر عصر قاجار)، مسکویه، سال 2، شمارة 7، صص164-139. نوینفرحبخش، فریدون (1379)، تمبرهای اولیه ایران، تهران: نشر فرحبخش. Diba, L.S (1999), Royal Persian Paintings, Brooklyn:Brooklyn Museum of Art.
http://www.isna.ir/news/95081107360.1395/08/11.
http://www.tinn.ir/fa/doc/report/46604.1395/08/11. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 595 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 755 |