![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,699,314 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,933,090 |
مطالعه تزیینات گچبری آرامگاه میرزبیر سیرجان و بررسی انتساب آن به هنرمندان کرمانی | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 17، تیر 1397، صفحه 95-114 اصل مقاله (1.55 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2018.221865.142359 | ||
نویسندگان | ||
زهرا راشدنیا* 1؛ احمد صالحی کاخکی2؛ بهاره تقوی نژاد3 | ||
1دانشجوی دکتری رشته باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان | ||
2دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان | ||
3دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان | ||
چکیده | ||
آرامگاه میرزبیر، در روستای شریفآبادِ سیرجان، دارای تزیینات گچبری زیبا و پرکاری همانند؛ محراب، کتیبهکمربندی، طاقنماها، گوشوارهها و ... است که تاکنون مطالعه کامل و همهجانبهای دربارهی این اثر و هنرمند سازنده این تزیینات، صورت نگرفته است. در این پژوهش برآن شدیم تا به دلیل تشابه گچبریهای این بنا، از لحاظ ساختار، نقوش و کتیبه، با گچبریهای امامزاده ربیعهخاتون اشترجان، مسجد کوچهمیر نطنز و مسجد کرمانی تربتجام، که دارای امضای هنرمندان کرمانی هستند، ضمن اشاره به محرابهایی که اثر صُنع هنرمندان کرمانی است، ویژگیهای بصری آنها را، مبنای مطالعه تطبیقی خود، قرار دهیم و به اهدافی همچون؛ مطالعه تزیینات گچبری آرامگاه میرزبیر سیرجان و نیز بررسی دلایل انتساب آن به هنرمندان کرمانی دست یابیم. روش یافته اندوزی بر پایه مطالعات میدانی همچون بازدید از بناهای مورد مطالعه و عکسبرداری از آنها و با استناد به منابع مکتوب صورت گرفته که به روش تاریخی ـ تطبیقی، به تحلیل دادههای بهدستآمده از نمونههای مطالعاتی میپردازد. از اینرو به دلیل وجوه مشترک بسیار گچبریهای دارای امضای هنرمندان کرمانی با گچبریهای آرامگاه میرزبیر سیرجان، چه در ساختار آنها مانند؛ مزین شدن لچکی محراب و برخی طاقنماها، با فرمی گرد، مماس بودن این فرم گرد در تمام لچکیها با دیواره محیطی لچکی و چه در نقشمایهها همانند؛ گل و برگهای ختایی با تزیینات رویهسازی مشترک و نیز در کتیبهها مثل؛ قرار دادن جایگاهی ثابت، برای ثبت کتیبههای حاوی؛ نام هنرمند سازنده و تاریخ ساخت محراب، فشردگی و شلوغی کتیبههای کمربندی و ... بهاحتمالقوی میتوان گفت که، تزیینات گچبری این بنا نیز، کار هنرمندان کرمانی است. | ||
کلیدواژهها | ||
گچبری؛ سیرجان؛ آرامگاه میرزبیر؛ هنرمندان کرمانی | ||
مراجع | ||
اصلانی، حسام، (1391)، فنشناسی آرایههای گچی در معماری ایران دوران اسلامی، رساله دکتری رشته مرمت، استاد راهنما احمد صالحیکاخکی و محمد امین امامی، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده حفاظت و مرمت، (منتشرنشده). بناهای تاریخی در پناه قانون، (1376)، «بناهای تاریخی در پناه قانون»، اثر، ش 28، 193- 207. راهنمای سفر گردشگران، (1387)، راهنمای سفر گردشگران، چاپ اول، کرمان، معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان کرمان. حاتمی، ابوالقاسم، (1374)، «بررسی تحلیلی باستانشناسی سیرجان قدیم از اوایل اسلام تا دوره تیموری»، پایاننامه کارشناسیارشد رشته باستانشناسی، استاد راهنما سوسن بیانی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی، (منتشرنشده). ــــــــــــــــــ، (1374)، «بنای میرزبیر سیرجان، شاهکاری گمنام»، در: مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ج سوم، چاپ اول، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه). حاجیقاسمی، کامبیز، (1389)، گنجنامه فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران، جلدهای یازدهم و دوازدهم، چاپ اول، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده معماری و شهرسازی، مرکز اسناد و تحقیقات، روزنه. دانشیزدی، فاطمه، (1387)، کتیبههای اسلامی شهر یزد، چاپ اول، یزد، سبحان نور. راشدنیا، زهرا، (1393)، «مطالعه ویژگیهای تزیینی آثار گچبری هنرمندان کرمانی و پراکندگی آن در قرن هشتم هـ. ق»، پایاننامه کارشناسیارشد رشته باستانشناسی، استاد راهنما احمد صالحیکاخکی، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده حفاظت و مرمت، (منتشرنشده). رجبی، راحله، (1391)، «بنای میرزبیر، گمشدهای در غبار فراموشی»، جام جم (ویژه نامه)، 16 خرداد 1391. رحمتی، محمدحسین، (1391)، آرایههای گچی در آثار تاریخی قم، چاپ اول، قم، کیمیا نگار. زندهدل، حسن و دیگران، (1377)، مجموعه راهنمای جامع ایرانگردی (استان کرمان)، جلد 18، چاپ اول، تهران، ایرانگردان. سجادی، علی، (1375)، سیر تحول محراب در معماری اسلامی ایران از آغاز تا حمله مغول، ج اول، چاپ اول، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور. صالحیکاخکی، احمد، بهاره تقوینژاد، و زهرا راشدنیا، (1395)، «مطالعه ویژگیهای تزیینی آثار گچبری هنرمندان کرمانی در دوره ایلخانی تا ابتدای دوره تیموری». نگره، دوره 11، ش 37، صص 18 ـ 31. عقابی، محمد مهدی، (1376)، دایرهالمعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی /2 (بناهای آرامگاهی)، چاپ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. کشاورز، محسن، (1389)، «خانواده کرمانی، استادکاران گچبر دوره ایلخانی»، در: چکیده مقالات همایش ملی فرهنگ اسلام و ایران «کرمان شناخت» به اهتمام حسین حسینی، چاپ اول، کرمان، دانشگاه شهید باهنر کرمان (پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران). ورجاوند، پرویز، (1351)، «قلعه سنگ سیرجان و آتشدان سنگی آن». بررسیهای تاریخی، دوره 3، ش 7، صص 103-132. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,301 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,044 |