پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,998,790 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,672,777 |
ارزیابی مبانی فقهی دیه فرزند نامشروع با نگرشی بر ماده 552 قانون مجازات اسلامی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| مقاله 13، دوره 51، شماره 1، مرداد 1397، صفحه 245-265 اصل مقاله (231.56 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2018.140468.668131 | ||
| نویسندگان | ||
| سعید نظری توکلی1؛ میثم خزائی* 2؛ طه زرگریان3 | ||
| 1دانشیار گروه فقه و حقوق مبانی اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2استادیار گروه حقوق دانشگاه آیة الله بروجردی (ره)، | ||
| 3دانشجوی دکتری رشته فقه و حقوق جزا دانشگاه خوارزمی-پژوهشگر مرکز مطالعات فقه پزشکی قانونی | ||
| چکیده | ||
| یکی از مسائل در باب دیات، مسئله دیه ولد نامشروع است. اگر فردی، ولد نامشروعی را عمداً یا خطأً، به قتل برساند، این سؤال مطرح است که دیه مجنی علیه چه مقدار خواهد بود؟ فقیهان امامیه، در پاسخ به این سؤال دیدگاه‌های متفاوتی ابراز کرده‌اند. دیدگاهی، ولد نامشروع را مطلقا غیرمسلمان دانسته، در نتیجه، یا دیه را در حق وی منتفی می‌دانند، یا همانند دیه ذمی با وی رفتار می‌کنند. در مقابل دیدگاهی دیگر، وی را مسلمان دانسته، در نتیجه دیه او را دیه کامل می‌دانند. در این مسئله دیدگاهی نیز قائل به تفصیل شده است. ماده 552 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز به تبعیت از دیدگاه دوم، دیه شخص متولد از زنا را مانند دیه مسلمان می‌داند. پژوهش حاضر بر اساس مبانی قرآنی، روایی و اصولی، دیدگاه مسلمان تبعی بودن ولد نامشروع و ولد تکوینی ابوین را پذیرفته، در نتیجه دیه ولد نامشروع را همسان با دیه مسلمان می‌داند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دیه؛ دیه فرزند نامشروع؛ متولد از زنا؛ ولد نامشروع | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Evaluation of Jurisprudential Basics of Dīya (blood money or ransom) of Illegitimate Child With a view to Article 552 of Islamic Penal Code | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saeed nazari tavakkoli1؛ maysam khazaee2؛ taha zargarian3 | ||
| 1Associate Professor, Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Tehran University | ||
| 2Assistant Professor, Department of Law, Ayatollah Boroujerdi University | ||
| 3Researcher at the Center for the Study of Legal Medicine | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the topics on dīya is the provision of dīya for anllegitimate child. The question that arises at this point is that if a person intentionally or unintentionally kills an illegitimate child, how much money must be paid to the victim as dīya? Shi’ite jurisprudents have expressed different views regarding this question. One point of view considers the illegitimate born child as absolutely non-Muslim, thus denies him the right to dīya or considers dhimmī dīya or him/her. In contrast, another view considers him as a Muslim; as a result, deserving complete dīya.In this context, there is a point of view that believes that the problem should be discussed in details. Article 552 of Islamic Penal Code, adapted in 2013, in compliance with the second view, considers the dīya of illegitimate child like that of a Muslim. The present study adduces to Qur’anic and narrative principles and confirms the viewpoint that considers the illegitimate child on the basis that his/her parents are Muslim and considers him/her as a legitimate child; consequently, it considers the dīya of an illegitimate child as equal to that of a Muslim person. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| dīya (blood money or ransom), dīya of illegitimate child, born of adultery, illegitimate child | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم [2]. ابن منظور، جمال الدین (1414 ق). لسان العرب، بیروت ـ لبنان، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع ـ دار صادر. [3]. آبی، فاضل، حسن بن ابی طالب یوسفی (1417 ق). کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [4]. احسایی، محمد بن علی (1405 ق). عوالی اللئالی العزیزیة، قم، دار سید الشهداء للنشر. [5]. اردبیلی، احمد بن محمد (1403 ه‍ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [6]. اصفهانی، فاضل هندی، محمد بن حسن (1416 ه ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [7]. اصفهانی، مجلسی دوم، محمد باقر بن محمد تقی (1404 ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الإسلامیة. [8]. آملی، میرزا محمدتقی (1380 ق). مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، تهران، مؤلف. [9]. تبریزی، جواد بن علی (1428 ق). تنقیح مبانی الأحکام ـ کتاب الدیات، قم، دارالصدیقة الشهیدة سلام الله علیها. [10]. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1387 ش). مجموعه محشی قانون مدنی، تهران، کتابخانه گنج دانش. [11]. جمعی از پژوهشگران زیر نظر شاهرودی، سید محمود هاشمی (1426 ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام. [12]. حائری، سید علی بن محمد طباطبایی (1409 ق). الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع ـ حدیقة المؤمنین، قم، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی قدس سره. [13]. حائری، سید علی بن محمد طباطبایی (1418 ق). ریاض المسائل (ط ـ الحدیثة)، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام. [14]. حلّی، ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [15]. حلّی، حسن بن علی بن داود (1383 ق). رجال ابن داود، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. [16]. حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (1413 ه ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [17]. حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (1420 ق). تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة (ط ـ الحدیثة)، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام. [18]. حلّی، فخر المحققین، محمد بن حسن بن یوسف (1387 ه ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [19]. حلّی، محقق، جعفر بن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [20]. خمینی، سید روح اللّه موسوی (1425 ق). تحریر الوسیلة ـ ترجمه، علی اسلامی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [21]. خمینی، سید روح اللّه موسوی (بی تا). تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دار العلم. [22]. خوانساری، سید احمد بن یوسف (1405 ه ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم، مؤسسه اسماعیلیان. [23]. خویی، سید ابو القاسم موسوی (1417 ق). أحکام الرضاع فی فقه الشیعة، المنیر للطباعة و النشر. [24]. خویی، سید ابو القاسم موسوی (1418 ه ق). التنقیح فی شرح العروة الوثقی، قم، تحت اشراف جناب آقای لطفی. [25]. خویی، سید ابو القاسم موسوی (1422 ه ق). مبانی تکملة المنهاج، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ره. [26]. درس خارج فقه آیة الله سبحانی (1391 و 1392). پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیة الله جعفر سبحانی. [27]. درس خارج فقه آیة الله شب زنده دار (1393). www.feghahat.ir [28]. زنجانی، سید موسی شبیری (1419 ق). کتاب نکاح، قم، مؤسسه پژوهشی رای پرداز. [29]. سبحانی، جعفر (بی تا)، نظام النکاح فی الشریعة الإسلامیة الغراء، قم، بی‌نا. [30]. سبزواری، سید عبد الأعلی (1413 ه ق). مهذّب الأحکام، قم، مؤسسه المنار. [31]. شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی (1415 ق). الانتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [32]. شیرازی، ناصر مکارم (1424ق)، کتاب النکاح، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه‌السلام. [33]. صدر، شهید، سیدمحمد (1420 ه ق). ما وراء الفقه، بیروت، دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع. [34]. صیمری، مفلح بن حسن ـ حسین ـ (1420 ه ق). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار الهادی. [35]. طاهری، محمد علی (1386 ش). دانشنامه حقوق خصوصی، تهران، محراب فکر. (مسعود انصاری) [36]. طوسی، محمد بن حسن (بی تا). الفهرست، نجف اشرف، المکتبة الرضویة. [37]. عاملی، حرّ، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام. [38]. عاملی، سید جواد بن محمدحسینی (بی‌تا). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة (ط ـ القدیمة)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [39]. قبله‌ای، خلیل؛ «بررسی احکام فقهی و حقوقی کودکان نامشروع»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، بهار و تابستان 1378، شماره 13و 14، از صفحه 115 تا 150. [40]. قمّی، ابن قولویه، جعفر بن محمد (1398 ق). کامل الزیارات، نجف، دار المرتضویة. [41]. قمّی، سید صادق حسینی روحانی (1412 ق). فقه الصادق علیه السلام، قم، دار الکتاب ـ مدرسه امام صادق علیه‌السلام. [42]. قمّی، صدوق، محمّد بن علی بن بابویه (1413 ق). من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [43]. قمّی، صدوق، محمّد بن علی بن بابویه (1415 ق). المقنع، قم، مؤسسه امام هادی علیه السلام. [44]. کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی (ط ـ الإسلامیة)، تهران، دار الکتب الإسلامیة. [45]. گلپایگانی، سیدمحمدرضا موسوی (1412 ق). الدر المنضود فی أحکام الحدود، قم، دارالقرآن الکریم. [46]. لنکرانی، محمد فاضل موحدی (1418 ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة ـ الدیات، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام. [47]. مشکینی، میرزا علی، مصطلحات الفقه، در یک جلد، ه ق. [48]. نجاشی، احمد بن علی (1407 ق). رجال النجاشی ـ فهرست أسماء مصنفی الشیعة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [49]. نجفی، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارإحیاء التراث العربی. [50]. نراقی، مولی احمد بن محمد مهدی (1422 ق). رسائل و مسائل، قم، کنگره نراقیین ملامهدی و ملااحمد. [51]. یگانی، لطف‌الله صافی؛ (1423 ق). فقه الحج، چ2، ج2، قم، مؤسسه حضرت معصومه سلام الله علیها.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 673 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 627 |
||