تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,524,558 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,785,121 |
بررسی کارایی روش AHP در تعیین مناطق مستعد خطر سیلاب شهری (مطالعۀ موردی: بخش مرکزی شهر تربت حیدریه) | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 7، دوره 49، شماره 4، دی 1396، صفحه 645-656 اصل مقاله (1.05 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2018.231371.1007037 | ||
نویسندگان | ||
محدثه قربان زاده1؛ مریم آذرخشی* 2؛ ابوالفضل مساعدی3؛ محمد رستمی خلج4 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه | ||
2استادیار آبخیزداری، دانشکدة کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربتحیدریه | ||
3استاد هیدرولیک، دانشکدة منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
4دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
شتاب شهرنشینی و افزایش مناطق غیرقابل نفوذ در شهرها اهمیتِ پرداختن به مسئلة سیلابهای شهری را بیش از پیش نمایان میکند. شهر تربت حیدریه در سالهای اخیر تحت تأثیر سیلاب و خسارتهای ناشی از آن قرار گرفته است. هدف از این پژوهش پهنهبندی خطر سیلاب شهری به روش تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) است. هفت معیار برای اجرای این تحقیق انتخاب شد: ارتفاع، شیب منطقه، فاصله از کانال اصلی، تراکم کانالهای زهکشی، کاربری اراضی، ظرفیت کانالهای زهکشی، و وسعت مناطق تحت پوشش هر یک از کانالهای اصلی. نتایج نشان داد پارامتر فاصله از کانال با وزن 328/0 بیشترین ارجحیت را در بین پارامترها دارد. در نقشة پتانسیل خطر، بیشترین مساحت مربوط به طبقة کمخطر (8/126 هکتار) و کمترین مساحت مربوط به طبقة خیلی پُرخطر (4/28 هکتار) بهدست آمده است. 99درصد از منطقة خیلی پُرخطر با طبقة شیب کمتر از 4درصد و 6/53درصد از آن با طبقة تراکم زهکشی بیشتر از 325 متر در هکتار همپوشانی دارد. برای مقایسة نتایج حاصل از AHP، از عمق آبگرفتگی در سه رگبار منجر به آبگرفتگی استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین درصد قرارگیری صحیح نقاط شاخص در طبقات نقشة پتانسیل خطر سیلاب به ترتیب در شدتهای بالا، متوسط، و کم است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)؛ تربتحیدریه؛ سیلاب شهری؛ فاصله از کانال اصلی؛ نقشة پتانسیل خطر | ||
مراجع | ||
آقافرهادی، ع. و آموسی، ف. (1389). بررسی استفاده از سیستم GIS در کنترل سیلابهای شهری (مطالعة موردی بخش الموت استان قزوین)، کنفرانس ملی مدیریت سیلابهای شهری، تهران، ص 1-8. امیدوار، ب.؛ غضبان، ف.؛ امامی، ک. و خدایی، ه. (1385). مدیریت ریسک سیلاب با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره در سه زیرحوضة استان گلستان، اولین همایش مقابله با سوانح طبیعی، 5 دی، تهران. امیراحمدی، ا.؛ بهنیافر، ا. و ابراهیمی، م. (1390). ریز پهنهبندی خطر سیلاب در محدودة شهر سبزوار در راستای توسعة پایدار شهری، فصلنامة آمایش محیط، 16: 17ـ32. حمیدی، ن.؛ وفاخواه، م. و نجفی، ا. (1391). تهیة نقشة خطر سیلاب شهری با استفاده از سامانة اطلاعات جغرافیایی و روش تصمیمگیری چندمعیارة مکانی، همایش ملی سامانههای سطوح آبگیر، 22 تا 23 آذر، مشهد، صص 1ـ8. رستمی خلج، م. (1390). پهنهبندی خطر سیل شهری با استفاده از تلفیق مدلهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی، پایاننامة کارشناسی ارشد آبخیزداری، استاد راهنما: دکتر محمد مهدوی، دانشگاه تهران. صالحی، ا.؛ رفیعی، ی.؛ فرزاد بهتاش، م. و آقابابایی، م.ت. (1392). پهنهبندی خطر سیلاب شهری با استفاده از GIS و فرایند تحلیل سلسلهمراتبی فازی (مطالعة موردی: تهران)، مجلة محیطشناسی، 39(3): 179-188. قدسیپور، س.ح. (1384). فرایند تحلیل سلسلهمراتبی AHP، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلیتکنیک تهران). Aghafarhadi, A. and Amousi, f. (2011). The Consideration for Use of GIS System in the Control of City Flood Water, National conference of urban floods management, Tehran, Iran, PP.1-8. AmirAhmadi, A.; Behniafar, A. and Ebrahimi, M. (2013). Microzoniation of flood risk in sabzevar suburd with the aim of sustainable urban development, Quarterly Journal of Environmental based territorial Planning, 16: 17-32. Chan, F.; Chan, M. and Tang, N. (2000). Evaluation methodologies for technology selection, Journal of Materials Processing Technology, 107(1-3): 330-337. Chen, Y.-R.; Yeh, C.-H. and Yu, B. (2011). Integrated application of the analytic hierarchy process and the geographic information system for flood risk assessment and flood plain management in Taiwan, Natural hazards, 59(3): 1261-1276. Fernández, D. and Lutz, M. (2010). Urban flood hazard zoning in Tucumán Province, Argentina, using GIS and multicriteria decision analysis, Engineering Geology, 111(1): 90-98. Ghanbarpour, M.; Salimi, S. and Hipel, K. (2013). A comparative evaluation of flood mitigation alternatives using GIS-based river hydraulics modelling and multicriteria decision analysis, Journal of Flood Risk Management, 6(4): 319-331. GhodsiPour, S.H. (2005). Analytical Hierarchy Process, the Second Edition, Published by Amir Kabir University (Tehran Polytechnic), Iran. Hamidi, N.; Vafakhah, M. and Najafi, A. (2013). Urban Flood Hazard Mapping Using GIS and Spatial Multi-criteria Decision-making Methods, National Conference of Pond Systems, 12-13 December, Mashhad, PP. 1-8. Omidvar, B.; Ghazaban, F.; Emami, K. and Khodaie, H. (2007). Flood Risk Management Using Multi-criteria decision-making Methods in Three Sub-basin in Golestan Province, The First Conference on Coping with Natural Disaster, 5 January, Tehran. Paquette, J. and Lowry, J. (2012). Flood hazard modelling and risk assessment in the Nadi River Basin, Fiji, using GIS and MCDA, The South Pacific Journal of Natural and Applied Sciences, 30(1): 33-43. Rahmati, O.; Zeinivand, H. and Besharat, M. (2016). Flood hazard zoning in Yasooj region, Iran, using GIS and multi-criteria decision analysis, Geomatics, Natural Hazards and Risk, 17(3): 1000-1017. Rostami Khalaj, M. (2011).Mapping Urban Flood Hazard Using a Combination of Hydrological and Hydraulic Models, Ms.Thesis of Watershed Management Engineering, Supervisor: dr. Mahdavi, M., University of Tehran. Salehi, E.; Rafii, Y.; Farzad Behtash, M.R. and Aghababai, M.T. (2013). Urban Flood Hazard Zonation Using GIS and Fuzzy-AHP Analysis (Case study: Tehran city), Journal of Environmental Studies, 39(3): 179-188. Stefanidis, S. and Stathis, D. (2013). Assessment of flood hazard based on natural and anthropogenic factors using analytic hierarchy process (AHP), Natural hazards, 68(2): 569-585. Wang, Y.; Li, Z.; Tang, Z. and Zeng, G. (2011). A GIS-based spatial multi-criteria approach for flood risk assessment in the Dongting Lake Region, Hunan, Central China. Water resources management, 25(13): 3465-3484. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,080 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 727 |