تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,098 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,671 |
تحلیل نفسشناختی امور خارق عادت و ادراکات فراحسی از دیدگاه علامه طباطبایی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 51، شماره 1، مرداد 1397، صفحه 111-129 اصل مقاله (237.45 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2018.241397.522971 | ||
نویسنده | ||
سید محمد کاظم علوی* | ||
استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه حکیم سبزواری | ||
چکیده | ||
امور خارق عادت و ادراکات فراحسی از آثار غریبۀ نفس دانسته شده و در مبحث نفسشناسی مورد بررسی قرار میگیرد. پرسش اساسی این است که صدور افعال خارق عادت براساس تحلیل نفسشناختی علامه طباطبایی، چگونه صورت میپذیرد؟ یافتههای تحقیق حاکی از آن است که صدور این افعال با توجه به مبادی صدور فعل صورت میپذیرد که مبادی قریب و بعید آن عبارتند از: اراده و علم. در امور خارق عادت و ادراکات فراحسی، «ارادۀ مؤثر» نقش دارد که برخاسته از قوت اراده و نیز علم و اعتقاد قطعی به تأثیر آن است. این علم و اعتقاد قطعی مبتنی بر حصول شرایط خاصی است و اعم از آن است که مطابق با واقع باشد یا نباشد، لذا خطابردار است. ارادۀ مؤثر در اموری مانند سحر و کهانت، تنها متکی به نفس صاحب اراده است و در معجزات و کرامات متکی به پروردگار به عنوان مبدأ و منشأ این عالم است. | ||
کلیدواژهها | ||
ادراکات فراحسی؛ ارادۀ مؤثر؛ خارق عادت؛ علامه طباطبایی؛ مبادی فعل | ||
مراجع | ||
[۱] قرآن. [۲] آیزنک، هانس یورگن؛ براود، اچ، دی، واتسن، لیال و دیگران (۱۳۷۹)، روح و دانش جدید، ترجمه و گردآوری: محمد رضا غفاری، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی. [۳] ابنسینا، حسین بن عبدالله (1326 ق)، تسع رسائل فی الحکمه و الطبیعیات، قاهره، دارالعرب. [۴] تهانوی، محمد علی (1996)، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون. [۵] جرجانی، سید شریف علی بن محمد (1370)، کتاب التعریفات، چاپ چهارم، تهران: ناصرخسرو. [۶] جوادی آملی، عبدالله (1389)، تسنیم: جلد 5، تحقیق: احمد قدسی، چاپ پنجم، قم، اسراء. [۷] سبحانی، جعفر (1412ق)، الالهیات، چاپ سوم، قم، مرکز العالمی للدراسات. [۸] شیخ اشراق، شهاب الدین یحی بن حبش (1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه: هانری کربن، سید حسین نصر و نجفقلی حبیبی، چاپ دوم، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. [۹] طباطبایی، سید محمد حسین (1362)، نهایه الحکمه، قم، جامعه مدرسین. [۱۰] ـــــــــــ (1414ق)، بدایه الحکمه، چاپ دهم، قم، مؤسسه نشر اسلامی. [۱۱] ــــــــــ (1417ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [۱۲] ــــــــــ (1428ق)، مجموعه رسائل العلامه الطباطبایی، تحقیق: صباح الربیعی، قم، مکتبه فدک لاحیاء التراث. [۱۳] ــــــــــ (1387)، مجموعه رسائل علامه طباطبایی (دوجلد)، قم، بوستان کتاب. [۱۴] فارابی، ابونصر محمد(1995)، الاعمال الفلسفیه، مقدمه و شرح و تعلیق: علی بوحلم، بیروت، مکتبه الهلال. [۱۵] ــــــــــ (1996)، احصاء العلوم، مقدمه و شرح: علی بوملحم، بیروت، مکتبه الهلال. [۱۶] معلمی، حسن (1391)، «معیار سنجش و تمییز شهود رحمانی از شهود شیطانی»، مطالعات معنوی، شماره 4ـ5، تابستان و پاییز، ص. 125ـ144. [۱۷] ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم (شیرازی) (۱۳۵۴)، المبدأ و المعاد، تصحیح: سید جلالالدین آشتیانی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران. [۱۸] ــــــــــ (1360)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، چاپ دوم، مشهد، مرکز نشر دانشگاهی. [۱۹] موسوی همدانی، سید محمد باقر (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، چاپ پنجم، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [۲۰] نصر، سید حسین (1382)، العلوم فی الاسلام دراسه مصوره، ترجمه به عربی: مختار الجوهری، مراجعه: جفعر صادق الخلیلی، تصحیح اعلام: حسن فقیه عبداللهی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. [21] یعقوبیان، محمدحسن (۱۳۹۴)، «فلسفۀ فراروانشناسی از منظر ابنسینا»، فلسفه دین، ۲، ۱۲، ص. ۴۱۳ـ۴۴۰. [22] Dilley, Frank B. (2006), "Parapsychology", in: Encyclopedia of Philosophy, 2nd edition, ed.: Donald M. Borchert, USA, Thomson Gale.
[23] Melton, J. Gordon (2001), Encyclopedia of Occultism and Parapsychology, 5th ed., USA, Gale Group.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 452 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 337 |